Viện Quy hoạch - Xây dựng Hà Nội là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND TP Hà Nội. Cho đến nay, Viện là đơn vị duy nhất của TP tham gia lập quy hoạch chung xây dựng Thủ đô qua các thời kỳ. Đồng thời tất cả các quy hoạch xây dựng cụ thể hóa quy hoạch chung xây dựng đều do Viện thực hiện.
Viện có chức năng nghiên cứu, tư vấn với UBND TP về hoạch định chiến lược quy hoạch xây dựng tổng thể, chi tiết về phát triển đô thị và nông thôn trên địa bàn Hà Nội, quy hoạch bảo tồn các khu lịch sử, văn hóa, di tích khu phố cổ, phố cũ mang nét đặc trưng của Hà Nội và chính sách đặc thù phục vụ cho quy hoạch xây dựng phát triển Thủ đô; tham gia phục vụ công tác quản lý nhà nước về quy hoạch, kiến trúc, phát triển đô thị và nông thôn trên địa bàn TP…
Quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 20-NQ/TƯ của Hội nghị Trung ương 6 (khóa XI) về phát triển khoa học, công nghệ và Luật Khoa học và Công nghệ giai đoạn 2015-2019 trong lĩnh vực về quy hoạch - xây dựng - giao thông, Viện Quy hoạch - Xây dựng xác định hướng đi để trở thành Viện Quy hoạch hạt nhân của Vùng Thủ đô. Từ năm 2015 đến nay, Viện đã thực hiện 8 đề tài khoa học và công nghệ, trong đó có 4 đề tài cấp TP, 4 đề tài cấp viện. Các đề tài nghiên cứu khoa học của Viện cơ bản đáp ứng được nhiệm vụ mà TP giao cho.
Tuy nhiên trong báo cáo đánh giá của Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội cũng chỉ rõ, hoạt động khoa học và công nghệ nhìn chung còn trầm lắng, công tác nghiên cứu khoa học mới trở thành trọng điểm chiến lược của Viện trong 10 năm trở lại đây, do vậy chưa có thời gian lan tỏa sâu rộng. Việc đào tạo, trọng dụng, đãi ngộ cán bộ khoa học và công nghệ ở Viện còn một số bất cập do “lối mòn” trong công tác chuyên môn. Công tác nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực quy hoạch xây dựng còn nghèo nàn về nội dung, chưa đề cập hết các vấn đề từ nhu cầu phát triển đô thị, kinh tế - xã hội đặt ra.
Kết luận buổi làm việc, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Nguyễn Lan Hương ghi nhận sự mạnh dạn của Viện trong việc chuyển đổi cơ chế tự chủ về tài chính; chủ trì tham gia nhiều đề tài khoa học các cấp. Đồng thời, đề nghị thời gian tới Viện Quy hoạch - Xây dựng Hà Nội quan tâm hơn tới công tác đào tạo nhân lực; sử dụng cán bộ hợp lý, đúng vị trí việc làm, có cơ chế khuyến khích nghiên cứu khoa học. Cùng với đó, phải quan tâm tới vai trò tư vấn, phản biện của viện. Việc liên kết, tích hợp dữ liệu và thông tin trong nghiên cứu khoa học công nghệ phải bảo đảm công khai, minh bạch, dân chủ. Lãnh đạo Viện cần quan tâm hài hòa, đồng bộ hơn giữa nghiên cứu khoa học và chuyển giao, ứng dụng triển khai thực hiện các đề tài để tạo sự bền vững của một viện nghiên cứu khoa học.
