Mọi người lo lắng mình có thể trở thành F0 nên đã nhanh tay tìm mua các loại thuốc được quảng cáo, bán trôi nổi trên mạng. Điều này vô cùng nguy hiểm, vừa lãng phí, vừa có thể để lại hậu quả khôn lường.
Không mua, dùng thuốc tùy tiện
Từ những kinh nghiệm truyền tai nhau trên mạng xã hội, rất nhiều người nhiễm Covid-19 hay người có nguy cơ nhiễm Covid-19 đã nhanh tay tìm mua các sản phẩm được quảng cáo có công dụng "điều trị, dự phòng" SARS-CoV2. Mặc dù chưa được cấp phép tại Việt Nam, có nhiều sản phẩm quảng cáo dưới mác "hàng xách tay" nhanh chóng chiếm được lòng tin của khách hàng bởi "thấy bảo bên nước ngoài họ dùng tốt lắm".
Chị D, 50 tuổi, ở Hà Nội chia sẻ, nhà có F0 nên chị nhanh tay mua được 1 hộp thuốc đỏ Abidol của Nga với giá 200.000 đồng/hộp để uống dự phòng. Theo hướng dẫn của nhà cung cấp, 1 hộp thuốc Abidol có 10 viên. Ai là F1 thì uống 1 viên/ngày. "Mấy ngày gần đây, số ca nhiễm tăng nhanh, khi tôi hỏi mua thêm thì đã tăng lên 500.000 đồng/hộp" - chị D. cho biết.
Trường hợp khác là chị T, 45 tuổi vốn có bệnh về đường hô hấp nên rất lo lắng mình bị nhiễm sẽ nặng, dù đã tiêm 2 mũi vaccine phòng Covid-19. Vì thế, chị T, đã dự phòng 10 hộp Abidol màu xanh trong nhà. Khi nghe tin đồng nghiệp là F0 chị T, đã vội vàng uống ngay "liều dự phòng" như lời quảng cáo sản phẩm trên mạng.
Theo PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu - Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, đây là những sản phẩm xách tay, không rõ nguồn gốc. Vì vậy, người dân không nên tự ý sử dụng. Việc này vừa gây lãng phí tiền bạc, vừa tiếp tay cho các nhóm buôn lậu thuốc.
Còn theo dược sĩ Hà Quang Tuyến - Trưởng khoa Dược, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, "thuốc xanh, thuốc đỏ" hay Arbidol (Umifenovir) là thuốc kháng virus phổ rộng được cấp phép sử dụng để dự phòng và điều trị cúm mùa tại Trung Quốc và Nga từ năm 2006. Thử nghiệm tiền lâm sàng cho thấy thuốc Arbidol có hoạt tính kháng virus đối với một số virus đường hô hấp ở người như virus cúm A, B, C, adenovirus, rhinovirus…
Tại Trung Quốc, Umifenovir cũng được thử nghiệm trên bệnh nhân Covid-19 ngay giai đoạn đầu bùng phát dịch, tuy nhiên kết quả về hiệu quả không đồng nhất giữa các nghiên cứu. Một nghiên cứu cho thấy không có sự khác biệt về hiệu quả giữa việc dùng Arbidol và không dùng Arbidol ở bệnh nhân Covid-19. Tuy nhiên, sử dụng Arbidol có nguy cơ cao gặp tác dụng phụ hơn như rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, nôn.
Các chuyên gia khuyến cáo, mỗi thuốc kháng virus có chỉ định trên một số đối tượng bệnh nhân Covid-19 nhất định. Vì thế, việc dùng các thuốc kháng virus này cần đúng chỉ định của bác sĩ. Bên cạnh đó, các thuốc trị Covid-19 này có khá nhiều chống chỉ định, đòi hỏi phải tuân thủ chặt chẽ, trong quá trình sử dụng cần giám sát cẩn thận tác dụng phụ để tránh xảy ra rủi ro. Hiện nay, thuốc Arbidol và Areplivir đều chưa được cấp phép lưu hành và nhập khẩu chính thức tại Việt Nam.
Chảy máu tiêu hóa do dùng Corticoid
Cùng với việc săn lùng các loại thuốc ngoại theo lời truyền miệng, người dân cũng có thói quen chữa bệnh theo kinh nghiệm của người từng mắc hơn là theo chỉ dẫn của bác sĩ. Đối với Covid-19, đây là bệnh mới nên người bệnh càng lo lắng, khi vào mạng xã hội để tham khảo thông tin đã tuỳ tiện áp dụng mà không có sự chắt lọc một cách tỉnh táo. Có những thông tin tư vấn theo kinh nghiệm nhưng cũng có người thông qua tư vấn để bán hàng. Điều này đã dẫn đến tình trạng sử dụng thuốc bừa bãi và gặp phải hậu quả đáng tiếc.
Điển hình là trường hợp mà bác sĩ Nhật Minh Thắng, chuyên khoa Tiêu hóa - thành viên nhóm Bác sĩ quân y hỗ trợ online chăm sóc và điều trị F0 tại nhà chứng kiến. Bác sĩ Nhật Minh Thắng chia sẻ: "Mấy ngày gần đây, khi thăm khám cho bệnh nhân đã phát hiện F0 bị chảy máu tiêu hóa do tự ý dùng Corticoid (loại Medrol 16mg) để điều trị Covid-19".
Còn theo bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng - Trung tâm Oxy cao áp Việt - Nga, Bộ Quốc phòng, dù các bác sĩ liên tục cảnh báo nhưng tình trạng lạm dụng Corticoid (Medrol) vẫn xảy ra rất nhiều. "Người già, trẻ con cứ ho sốt, sợ ăn xuống phổi, là các dược sĩ bán thuốc, "lang vườn" kê cho người bệnh Medrol. Tác dụng đúng là có đỡ sốt, đỡ ho, đỡ sưng nề nhưng hậu quả thì vô cùng. Cụ thể, Medrol làm ức chế hệ miễn dịch, tiếp tay cho virus nhân lên, dễ bội nhiễm vi khuẩn, làm bùng phát tiểu đường, huyết áp và nhiều tác dụng phụ nguy hiểm khác" - bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng cho biết.
Medrol hay các loại tương tự không đắt tiền nhưng rất hại. Khi bệnh nhân chưa phải thở oxy, nhất quyết không dùng Corticoid. Corticoid rất tốt trong việc chống bão cytokine nhưng dùng sớm quá thì chỉ làm bệnh tình tồi tệ hơn.
Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng - Trung tâm Oxy cao áp Việt - Nga, Bộ Quốc phòng
