Kinhtedothi - Bộ Tài chính cần rõ ràng mục đích vay, phương án sử dụng tiền vay, lãi suất và điều kiện vay là những nhận định mà Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu đã đưa ra khi nói về đề xuất vay 30.000 tỷ đồng từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) của Bộ Tài chính.
Ảnh minh họa.
Theo ông Hiếu, nếu NHNN in thêm tiền để cho Bộ Tài chính vay thì lượng tiền này đi vào lưu thông phải tạo ra nguồn hàng tương ứng. Nếu không, nguy cơ lạm phát xảy ra sẽ là rất lớn.
Bộ Tài chính vừa đề xuất vay NHNN 30.000 tỷ. Thông thường, để bổ sung ngân sách, giải pháp phát hành trái phiếu sẽ được Bộ Tài chính lựa chọn. Tại sao lần này, Bộ Tài chính lại đề xuất vay trực tiếp từ NHNN, thưa ông?
Trước hết phải nói rằng, việc Bộ Tài chính vay NHNN nằm trong quy định và là giao dịch bình thường ở nhiều nước, không chỉ Việt Nam.
Còn lý do vì sao Bộ Tài chính không phát hành trái phiếu Chính phủ như thường lệ là vì, từ đầu năm đến nay, các phiên phát hành trái phiếu đều không thành công như mong đợi. Nguyên nhân là lãi suất trái phiếu chưa đủ để hấp dẫn khách hàng. Và phương án vay trực tiếp NHNN được Bộ Tài chính đề xuất. Hai anh em trong cùng một nhà thì việc đàm phán sẽ thuận lợi hơn là vay từ các thành phần kinh tế khác.
Ông có thể cho biết, nếu NHNN đồng ý cho Bộ Tài chính vay số tiền này, việc điều hành tiền tệ nói riêng và điều hành kinh tế vĩ mô sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
Theo đề xuất, Bộ Tài chính vay NHNN 30.000 tỷ đồng. Số tiền vay này nếu được chấp nhận thì NHNN sẽ lấy từ các nguồn khác như quỹ dự phòng tài chính, quỹ điều hành chính sách tiền tệ, phát hành tín phiếu… hoặc in thêm tiền.
Nguồn lực dồi dào nhất của NHNN hiện nay nằm ở lượng tiền phát hành. Nhưng hàng năm, lượng tiền in ra bao nhiêu được tính toán chặt chẽ, dựa trên các yếu tố về lạm phát, lượng vàng, ngoại tệ dự trữ cân đối. Nếu in thêm tiền để cho vay, chắc chắn sẽ gây áp lực lớn đến lạm phát, nguy cơ gia tăng bất ổn vĩ mô.
Đối với các quỹ khác như Quỹ điều hành chính sách tiền, Quỹ dự phòng tài chính… đều là các loại quỹ tối quan trọng, dùng can thiệp và điều hành chính sách trong các trường hợp rủi ro. Vừa qua, NHNN phải liên tiếp mua lại các ngân hàng, bơm tiền vào tái cơ cấu lại. Như vậy, nếu vay nguồn này, việc cân nhắc cho vay bao nhiêu cũng cần hết sức thận trọng.
Ngoài ra, NHNN cũng có thể tăng lượng tín phiếu phát hành ra, bán cho các TCTD và Bộ Tài chính vay từ nguồn đó.
Nếu in thêm tiền, phương án nào để kiềm chế lạm phát, thưa ông?
Nếu in thêm tiền, đòi hỏi phải tạo ra được nguồn hàng tương ứng. Nếu 30.000 tỷ đồng kia được bơm vào nền kinh tế mà không làm gia tăng được lượng hàng tương ứng, chắc chắn sẽ đẩy giá cả tăng thêm, gây ra lạm phát.
Nếu dùng 30.000 tỷ đồng đi vào sản xuất, kinh doanh có giá trị bằng lượng tiền đi vào lưu thông thì không làm tăng lạm phát. Còn dùng để trả nợ, chi tiêu thì chắc chắn lạm phát sẽ tăng.
Vì thế, Bộ Tài chính cần minh bạch mục đích vay, việc sử dụng số tiền đó như thế nào, xác định nguồn đâu để hoàn trả, bao giờ trả. Lãi suất và điều kiện vay cũng cần phải công bố.
Như đại diện Bộ Tài chính và NHNN nói, vay NHNN chỉ là tạm thời. Vậy theo ông giải pháp nào căn cơ để chống thâm hụt ngân sách?
Tôi cho rằng, căn cơ hơn là tăng cường xử lý nợ đọng thuế, giảm chi tiêu, hỗ trợ doanh nghiệp, hồi phục làm ăn có lãi nộp tiền cho ngân sách. Còn việc đi vay thì chỉ là nhất thời, không bền vững lại rất rủi ro cho chính sách tiền tệ.
Xin cảm ơn ông!
