Nhiều chị em vì muốn giảm béo, nhưng không muốn tập luyện, ăn uống khoa học, nên đã lựa chọn phương pháp giảm cân bằng các loại thực phẩm chức năng mà không lường trước được hậu quả. Hiện nay, đã có trường hợp phải nhập viện do sử dụng những sản phẩm giảm cân không bảo đảm chất lượng; thậm chí, cơ quan chức năng đã phát hiện không ít sản phẩm giảm cân chứa chất cấm, quảng cáo thổi phồng công dụng.
Theo báo Pháp luật vào tháng 1/2023, truyền thông Nhật Bản liên tiếp đưa tin về những vụ bắt giữ nhiều người Việt bị cáo buộc tàng trữ, buôn bán một số sản phẩm thạch giảm cân nhãn hiệu Detoxeret, chứa thành phần sibutramine chưa được chính phủ nước này phê duyệt. Đây cũng là hoạt chất bị cấm sử dụng ở Việt Nam do có tác dụng không mong muốn.
Thực tế, nhiều người đã phải nhập viện vì sử dụng thực phẩm hỗ trợ giảm cân cấp tốc mua trên mạng. Cơ quan chức năng cũng thu giữ và tiêu hủy các sản phẩm thực phẩm chức năng, sản phẩm hỗ trợ giảm cân chứa sibutramine như sản phẩm thực phẩm bổ sung cà phê Hoàng gia, viên uống giảm cân Seven Days….
Theo khảo sát, chỉ cần gõ từ khóa giảm cân trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, Youtube, hay trên công cụ tìm kiếm Google… hàng nghìn các từ khóa, bài viết giới thiệu sản phẩm cấp tốc chỉ cần uống thuốc mà không cần ăn kiêng “cam kết dùng 10 viên giảm luôn 7kg”, hay “liệu trình 30 viên giảm ngay 4 – 8kg”, hay “giảm 2-4kg trong vòng 7 ngày chỉ với 1 viên kẹo dứa sau ăn sáng 30 phút, tối 2 viên detox lúc đi ngủ”…
Với những lời giới thiệu này, các bài đăng cho biết luôn trong tình trạng “cháy đơn hàng”, “không đủ số lượng giao cho khách” và đăng tải hình ảnh hàng trăm đơn hàng đang đóng gói và tin nhắn xin tư vấn của khách.
Bằng những lời quảng cáo, mời chào hấp dẫn, người bán đã đánh trúng vào tâm lý của người đang có nhu cầu giảm cân như thực phẩm chức năng/trà giảm cân có tác dụng giảm cân nhanh chóng mà không cần tập luyện hay ăn kiêng.
Thạc sĩ Bác sĩ (Ths-BS) Đặng Ngọc Hùng, Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng cho rằng người tiêu dùng nên cần sớm thay đổi suy nghĩ “giảm cân nhanh trong thời gian ngắn”. Thực tế việc giảm cân là một quá trình. Trong khi, với các phương pháp giảm cân an toàn bền vững, người thực hiện sẽ giảm từ từ, giảm theo thể trạng.
“Chúng ta cần nhớ rằng cân nặng chúng ta cần nhiều thời gian để tăng, và cũng cần khoảng thời gian dài để điều chỉnh lại trọng lượng cân bằng. Việc giảm cân nhanh, vội vã chỉ làm cho cơ thể rối loạn nặng nề hơn”- Ths-BS Đặng Ngọc Hùng nhấn mạnh.
Tương tự, BS-CKII Đỗ Thị Ngọc Diệp, Phó chủ tịch Hội dinh dưỡng Việt Nam, nhìn nhận các loại thuốc giảm cân hay kem tan mỡ cấp tốc, không rõ nguồn gốc, chất lượng thường không dựa trên cơ chế giảm cân khoa học là tác động trực tiếp vào mỡ trắng. Chính vì thế các phương pháp giảm cân này thường đem lại kết quả không tốt cho người dùng.
Dựa theo thành phần và công dụng thì những loại thuốc giảm cân cấp tốc thường tác động lên hệ thần kinh trung ương của người sử dụng, gây chán ăn hoặc làm cơ thể mất nước qua đường tiêu hóa, đường tiết niệu.
"Do đó, những sản phẩm này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như tiêu chảy kéo dài, dẫn tới rối loạn vận mạch, rối loạn điện giải, tụt huyết áp, canxi, suy gan, thậm chí tử vong"-bà Diệp nói.
Như vậy, việc cân thấy giảm vài kilogram sau mấy ngày sử dụng thuốc giảm cân cấp tốc, thực chất là do cơ thể bị mất nước, chứ không phải là do lượng mỡ thừa bị giảm. Điều này tương tự với việc khi sử dụng kem tan mỡ cấp tốc, chúng cũng gây mất nước qua da tại vùng tiếp xúc khiến da săn lại tạm thời, tạo cảm giác thon thả cho người dùng.
Bác sĩ Hùng cho biết lợi dụng tâm lý mong muốn giảm cân nhanh chóng, một số người đã tư vấn các biện pháp gây mất nước để người thực hiện thấy được hiệu quả nhanh chóng. Nhưng đây là cách giảm cân không bền vững và có hại.
“Chúng ta biết rằng lượng nước chiếm từ 60 -70% trọng lượng cơ thể ở người trưởng thành. Ví dụ người 60kg chứa 36 - 42kg là nước. Hãy thử để ý, mỗi lần chúng ta bị tiêu chảy, tại sao cơ thể lại xuống cân nhanh, đó là do mất nước. Chính vì thế khi cơ thể phục hồi bù nước thì cân nặng của chúng ta trở về mức bình thường. Cho nên người giảm cân nếu mất đi 3 - 4 lít nước sẽ cảm thấy xuống 3 - 4 kg và thân hình cảm thấy nhẹ nhõm. Tuy nhiên nếu ngưng thuốc, cân nặng lại tăng lại. Chúng ta phải nhớ rằng mất nước ảnh hưởng rất nhiều quá trình chuyển hóa, điều nhiệt….”- BS Hùng lý giải vấn đề.
Để tránh những trường hợp không mong muốn xảy ra, ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo, những người thừa cân, đặc biệt là chị em phụ nữ, không nên vì bất kỳ lý do gì mà làm liều, mua những thực phẩm chức năng, trà giảm cân bán trôi nổi trên mạng để sử dụng.
Khi quyết định sử dụng bất kỳ một loại sản phẩm hỗ trợ giảm cân nào, người dân cần tìm hiểu thật kỹ các thông tin quan trọng của sản phẩm như thành phần, công dụng, hướng dẫn sử dụng, lưu ý trong sử dụng, nhà sản xuất - phân phối, được Bộ Y tế cấp phép lưu hành, số công bố sản phẩm và khuyên dùng của các chuyên gia, bác sĩ uy tín để tránh tác hại cho sức khỏe.
Để có kết quả như mong muốn, bên cạnh việc sử dụng sản phẩm hỗ trợ giảm cân, các chuyên gia của Viện Dinh dưỡng khuyến cáo người dùng phải kết hợp chế độ tập luyện và ăn uống phù hợp.