Chấm dứt bạo hành nhân viên y tế: cần chế tài đủ mạnh

Nhiều ý kiến cho rằng, bạo hành nhân viên y tế khi KCB, cứu người cần được xem là một hình thức chống người thi hành công vụ nhằm có biện pháp xử lý mạnh mẽ, mang tính răn đe, bảo vệ đội ngũ y bác sĩ.

Gia tăng các vụ bạo hành

Thời gian gần đây, tình trạng bạo hành nhân viên y tế liên tục xảy ra, đặc biệt nghiêm trọng là vụ việc hành hung tại Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An. Một điều dưỡng đã bị đâm 11 nhát, trong đó có vết thương xuyên phổi, đe dọa đến tính mạng. Theo ý kiến của các đại biểu Quốc hội, những hành vi bạo lực như vậy không chỉ ảnh hưởng đến an ninh và an toàn bệnh viện, mà còn trực tiếp đe dọa sức khỏe, tính mạng của nhân viên y tế, người bệnh và thân nhân. Điều này gây bức xúc trong dư luận, đồng thời khiến đội ngũ cán bộ ngành y tế chịu tổn thương tâm lý và suy giảm tinh thần làm việc.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh) cho rằng môi trường làm việc của nhân viên y tế hiện nay chưa được bảo đảm, thiếu chính sách cụ thể và quyết liệt. Trong khi đó, tình trạng bạo lực tại các cơ sở KCB đã diễn ra nhiều năm. Đại biểu nhấn mạnh cần có giải pháp căn cơ để xây dựng môi trường làm việc an toàn, bảo đảm điều kiện chuyên môn và chế độ đãi ngộ phù hợp cho nhân viên y tế.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhận định, bạo lực trong bệnh viện không phải là hiện tượng đơn lẻ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 62% nhân viên y tế trên toàn cầu từng bị bạo hành bằng lời nói và 8 – 38% đã từng bị tấn công thể chất ít nhất một lần trong quá trình làm việc. Đây là vấn đề có tính chất toàn cầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn do chế tài pháp lý còn thiếu tính răn đe, dẫn đến tâm lý coi thường pháp luật và hành vi hung hãn gia tăng.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh, trong những năm gần đây, bạo hành nhân viên y tế không những không giảm mà còn có xu hướng gia tăng và ngày càng nghiêm trọng. Riêng năm 2025 đã ghi nhận 6 vụ bạo hành nhân viên y tế, nhiều vụ gây bức xúc lớn trong dư luận. Vụ việc tại Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An là hồi chuông cảnh báo, cho thấy nếu không có giải pháp mạnh, bạo lực sẽ tiếp tục leo thang. Bộ trưởng khẳng định việc xử lý hiện nay vẫn chưa đủ nghiêm, một số trường hợp chỉ dừng ở mức xử phạt hành chính, khiến tính răn đe không hiệu quả.

Để giảm thiểu tình trạng này, ngành y tế đã triển khai nhiều biện pháp trong thời gian qua. Bộ Y tế liên tục đề nghị xử lý nghiêm các vụ bạo hành nhân viên y tế và tham mưu chính sách nhằm bảo vệ đội ngũ làm nghề. Mới đây, Bộ Y tế đã gửi Công văn số 7416/BYT-KCB tới Bộ Công an đề nghị tăng cường bảo đảm an ninh bệnh viện, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm, đồng thời hỗ trợ giảm tải bệnh viện, nâng cao chất lượng dịch vụ và tăng mức độ hài lòng của người bệnh.

Đề xuất xử lý bạo hành y tế như tội “chống người thi hành công vụ”

Bộ trưởng Bộ Y tế nêu rõ, gần đây nhất, khi xây dựng Luật KCB năm 2023, Bộ Y tế trong quá trình trình Chính phủ và Quốc hội đã đề xuất bổ sung các quy định về bảo đảm an ninh, an toàn bệnh viện. Tại Điều 7 của Luật cũng đã quy định về việc chống xâm phạm tính mạng, sức khỏe của nhân viên y tế khi đang làm nhiệm vụ. Khi đó, ngành y tế mong muốn có giải pháp mạnh mẽ hơn, cụ thể là xem hành vi bạo hành nhân viên y tế trong khi làm việc là hành vi chống người thi hành công vụ. Nhưng rất tiếc, Luật KCB năm 2023 chưa đưa nội dung này vào.

Để chấm dứt tình trạng này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đề xuất cần coi hành vi hành hung nhân viên y tế trong lúc thực hiện nhiệm vụ KCB là hành vi chống người thi hành công vụ. Bộ Y tế mong muốn Quốc hội xem xét bổ sung nội dung này vào Nghị quyết để có những giải pháp xử lý mạnh mẽ hơn, mang tính chất răn đe để bảo vệ đội ngũ nhân viên ngành y tế. “Nhân viên ngành y tế rất mong có sự cảm thông, chia sẻ, hỗ trợ. Trong bất cứ tình huống nào, khi đang làm nhiệm vụ cứu người, việc bảo đảm điều kiện làm việc cho nhân viên y tế phải được ưu tiên cao nhất” - Bộ trưởng Đào Hồng Lan bày tỏ.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, bảo vệ nhân viên y tế không thể chỉ là nhiệm vụ riêng của ngành y tế, mà là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị. Bởi khi người thầy thuốc bị đe dọa, tổn thương, chính người bệnh cũng mất đi sự an toàn và niềm tin xã hội vào hệ thống chăm sóc sức khỏe cũng bị lung lay. Để bảo vệ người hành nghề y, không thể chỉ dừng ở việc tăng bảo vệ hay lắp camera; quan trọng là phải có hành lang pháp lý đủ mạnh, quy trình ứng phó rõ ràng và cơ chế phối hợp chặt chẽ.

“Ngành y tế mong muốn có sự phân công rõ ràng giữa các bên, lực lượng Công an địa phương có thể tham gia thường trực hay tuần tra định kỳ tại các bệnh viện trọng điểm. Chính quyền tỉnh coi chỉ tiêu về an ninh, an toàn y tế là một phần trong hệ thống đánh giá điều hành. Ngành tư pháp xử lý nghiêm các vụ bạo lực với nhân viên y tế và các cơ quan truyền thông cùng góp phần xây dựng văn hóa tôn trọng người thầy thuốc. Bên cạnh đó, nội dung “an toàn cho cán bộ y tế” cần được đưa thành một tiêu chí bắt buộc trong kiểm tra, đánh giá chất lượng bệnh viện và trong công tác thi đua của địa phương” - Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.

Tinh thần đó đã được thể hiện rõ trong Nghị quyết số 72-NQ-TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân khi chỉ đạo: "Cải thiện môi trường làm việc, bảo đảm an toàn, giảm áp lực cho nhân viên y tế;… xử lý nghiêm khắc, kịp thời các hành vi xâm hại nhân viên y tế. Đây là định hướng mang tính nguyên tắc của Đảng đối với ngành y tế trong giai đoạn tới. Để thực hiện hiệu quả, cần có sự cam kết chính trị và hành động cụ thể của toàn bộ hệ thống, chứ không chỉ là sự nỗ lực đơn lẻ của một bộ chuyên ngành.