Chăn nuôi theo chuỗi liên kết: Hiệu quả chưa như mong đợi

Để hạn chế dư thừa, ứ đọng sản phẩm chăn nuôi, thời gian qua, ngành nông nghiệp Hà Nội đã xây dựng các mô hình chuỗi khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ theo hướng linh hoạt. Tùy từng mô hình mà TP có cách tổ chức liên kết phù hợp, như lấy DN, hợp tác xã làm trọng tâm, đầu mối chủ động các khâu từ sản xuất giống, thức ăn, tổ chức chăn nuôi, giết mổ, sơ chế đến tiêu thụ sản phẩm.

Đến nay, trên địa bàn thành TP đang phát triển ổn định 23 mô hình chuỗi sản xuất và tiêu thụ sản phẩm có nguồn gốc động vật. Ngoài ra, TP xây dựng được hơn 20 cửa hàng, điểm bán và giới thiệu sản phẩm của các chuỗi, tập trung tại khu vực nội thành. Giá sản phẩm chăn nuôi khi được kết nối tiêu thụ tốt đã gia tăng giá trị sản phẩm từ 15 - 20% so với sản phẩm khi chưa được kết nối tiêu thụ theo chuỗi.

Chia sẻ về những khó khăn trong việc tổ chức kết nối tiêu thụ, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội Vũ Thị Hương cho hay, nhiều địa phương vẫn xem nhẹ công tác dự báo thị trường tiêu thụ sản phẩm hoặc dự báo chưa sát với nhu cầu, dẫn đến cung vượt cầu, ảnh hưởng đến giá cả.

Bên cạnh đó, hoạt động xúc tiến thương mại, tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm chăn nuôi của địa phương còn hạn chế. Trong khi đó, do sản xuất ra sản phẩm an toàn mất rất nhiều công lao động nhưng năng suất thấp, mẫu mã không bắt mắt, giá thành cao dẫn đến việc nông dân không mặn mà. Chưa kể, thói quen của người tiêu dùng chủ yếu mua sản phẩm tại chợ truyền thống, chợ cóc nên chưa góp phần thúc đẩy sự phát triển của cửa hàng nông sản tiện ích.

Khảo sát thực tế cho thấy, các chính sách khuyến khích hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi vẫn gặp không ít khó khăn. Nguyên nhân chính là do còn hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, thiếu DN chế biến sâu sản phẩm chăn nuôi nên chưa đa dạng hóa được sản phẩm. Thực tế nhiều người tiêu dùng vẫn có thói quen sử dụng thịt nóng cũng như các sản phẩm chăn nuôi không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng đã cản trở việc mở rộng liên kết tiêu thụ sản phẩm.

Giám đốc Công ty Ba Huân Hà Nội Phạm Thanh Hùng cho hay, để thực hiện được chuỗi liên kết tiêu thụ, DN phải đầu tư rất lớn từ con giống, thức ăn chăn nuôi, quản lý chất lượng, đầu tư chế biến sâu đến xây dựng thương hiệu. Chỉ tính riêng nhà máy xử lý, chế biến trứng gà an toàn của DN đầu tư tại huyện Phúc Thọ đã lên tới hơn 100 tỷ đồng ở giai đoạn đầu tiên. Trong khi đó, một bộ phận người tiêu dùng vẫn có thói quen sử dụng sản phẩm gia cầm, trứng gia cầm không rõ nguồn gốc xuất xứ. Do đó, để thúc đẩy việc tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi được tốt, người tiêu dùng cần thay đổi thói quen tiêu dùng, quan tâm hơn đến chất lượng, nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm chăn nuôi.

Nhằm tháo gỡ khó khăn về đầu ra cho chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi, theo Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Huy Đăng, cần có thêm cơ chế hỗ trợ để bảo đảm lợi ích của các bên tham gia chuỗi. Trong đó đề cao sự gắn kết chặt chẽ hơn giữa DN, hợp tác xã và hộ chăn nuôi trong ký kết hợp đồng.

Ngoài ra, người chăn nuôi cần xác định chăn nuôi phải gắn với thị trường, trước khi tái đàn có tính toán kỹ và có sự liên kết tiêu thụ sản phẩm. Cùng với đó, tham gia chăn nuôi gia công cho DN lớn, tham gia các chuỗi của TP đã xây dựng, tránh tình trạng chăn nuôi theo phong trào, không gắn với thị trường.