Châu Âu tìm thỏa thuận phút chót để tránh thuế Mỹ 30%

Liên minh châu Âu và Mỹ đang xúc tiến đàm phán nhằm đạt được một thỏa thuận thương mại mới, theo đó Washington có thể áp dụng mức thuế cơ bản 15% đối với hàng hóa EU, kèm theo một số ngoại lệ.

Hai nhà ngoại giao châu Âu tiết lộ thông tin này ngày 23/7, cho biết đây có thể là bước tiếp theo trong lộ trình thương mại của Tổng thống Donald Trump sau thỏa thuận quan trọng với Nhật Bản công bố đầu tuần.

Theo lộ trình hiện nay, Mỹ sẽ áp mức thuế 30% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh châu Âu kể từ ngày 1/8 nếu hai bên không đạt được thỏa thuận. Biện pháp này, có thể bao gồm cả ô tô, đang thúc đẩy các nhà đàm phán EU khẩn trương tìm kiếm một giải pháp tương tự thỏa thuận mà Washington vừa ký với Nhật Bản hôm 22/7.

Một số lĩnh vực như hàng không, gỗ xẻ, dược phẩm và nông sản có thể được miễn thuế nếu thỏa thuận được ký kết. Tuy nhiên, theo giới ngoại giao châu Âu, chính quyền Washington chưa có dấu hiệu sẵn sàng điều chỉnh mức thuế 50% hiện tại đang áp dụng với thép nhập khẩu từ EU.

Nhà Trắng chưa đưa ra bình luận ngay về tiến trình đàm phán. Trong khi đó, cố vấn thương mại của Tổng thống Trump, ông Peter Navarro, nói với Bloomberg News rằng các thông tin từ phía châu Âu cần được đánh giá thận trọng.

Ủy ban châu Âu cho biết sẽ tiếp tục theo đuổi các biện pháp đối phó nếu đàm phán thất bại. Dự kiến vào ngày 25/7, các nước EU sẽ bỏ phiếu về kế hoạch áp mức thuế trả đũa trị giá 93 tỷ euro (101 tỷ USD) đối với hàng hóa Mỹ. Các nhà ngoại giao cho biết phần lớn thành viên ủng hộ việc sử dụng công cụ chống cưỡng chế để bảo vệ lợi ích kinh tế của khối.

Diễn biến đàm phán với EU diễn ra chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Trump công bố thỏa thuận thương mại song phương với Nhật Bản - nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Mỹ. Thỏa thuận này bao gồm gói đầu tư trị giá 550 triệu USD từ Nhật Bản vào các lĩnh vực chiến lược của Mỹ như năng lượng, bán dẫn, khoáng sản hiếm, dược phẩm và đóng tàu. Tokyo cũng cam kết mua 100 máy bay Boeing và tăng nhập khẩu nông sản Mỹ.

Theo thỏa thuận, mức thuế đối với ô tô nhập khẩu từ Nhật Bản sẽ giảm từ 27,5% xuống còn 15%. Động thái này khiến giới đầu tư hy vọng Washington sẽ áp dụng mức thuế tương tự cho các sản phẩm ô tô từ châu Âu, đặc biệt trong bối cảnh EU là một trong những đối tác thương mại lớn của Mỹ trong ngành công nghiệp ô tô.

Phản ứng trước thông tin trên, thị trường chứng khoán châu Á và châu Âu ghi nhận đà tăng nhẹ, trong khi thị trường Mỹ phản ứng thận trọng hơn do lo ngại về kết quả kinh doanh kém khả quan từ các tập đoàn lớn.

Nhiều tập đoàn Mỹ, từ ngành thực phẩm đến công nghiệp nặng, ghi nhận lợi nhuận sụt giảm trong bối cảnh chính sách thương mại thiếu nhất quán của chính quyền Trump làm gia tăng chi phí, gây rối loạn chuỗi cung ứng và làm suy yếu niềm tin người tiêu dùng.

Đọc thêm: Tiết lộ thời điểm Ukraine và Nga nối lại đối thoại giữa bất đồng sâu sắc

Trong khi đó, các nhà sản xuất ô tô Mỹ bày tỏ sự bất mãn với thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Nhật Bản. Họ lo ngại việc giảm thuế cho ô tô nhập từ Nhật, vốn sử dụng rất ít linh kiện sản xuất tại Mỹ, trong khi vẫn giữ nguyên mức thuế 25% đối với xe từ Canada và Mexico, nơi tập trung nhiều nhà máy của các hãng như Ford, General Motors và Stellantis.

“Bất kỳ thỏa thuận nào áp dụng thuế thấp hơn cho xe nhập từ Nhật Bản, với ít thành phần nội địa Mỹ, trong khi duy trì thuế cao với xe do các nhà máy Bắc Mỹ sản xuất có tỷ lệ nội địa cao, đều là một thỏa thuận bất lợi cho ngành công nghiệp ô tô Mỹ” - ông Matt Blunt, Chủ tịch Hội đồng Chính sách Ô tô Mỹ, nhận định.

Dù vậy, thị trường vẫn kỳ vọng vào khả năng Mỹ nhượng bộ với EU, nhất là khi cổ phiếu các hãng ô tô châu Âu tăng mạnh sau thỏa thuận với Nhật Bản. Tuy nhiên, các quan chức EU lưu ý rằng hiện chưa có tín hiệu rõ ràng từ phía Washington.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết mức thuế ưu đãi 15% dành cho Nhật Bản là kết quả của cơ chế tài chính sáng tạo do Tokyo đề xuất, điều mà ông không tin các quốc gia khác có thể sao chép được.

Tổng thống Trump, trong một bài đăng trên mạng xã hội ngày 23/7, cho biết ông sẵn sàng giảm thuế nếu đối tác cam kết mở cửa thị trường. Ông khẳng định nhiều quốc gia sẽ tới Washington trong tuần này để tiếp tục đàm phán và kỳ vọng có thể hoàn tất các thỏa thuận trước thời hạn vào tuần tới. Trước đó, thời hạn chốt thỏa thuận từng nhiều lần bị Nhà Trắng trì hoãn do áp lực từ thị trường và giới vận động hành lang.

Bên cạnh EU, Mỹ cũng đang đẩy mạnh tiến trình đàm phán thương mại với Trung Quốc. Các quan chức hai bên dự kiến gặp nhau tại Stockholm vào tuần tới để thảo luận về khả năng gia hạn thời hạn đàm phán, hiện được ấn định vào ngày 12/8. Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent sẽ dẫn đầu phái đoàn Mỹ và bày tỏ mong muốn tiếp tục đối thoại với phía Trung Quốc.