Từ ngày 25/8 Nghị định 45/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường (thay thế Nghị định 155/2016/NĐ-CP, Nghị định 55/2021/NĐ-CP) chính thức có hiệu lực. Một trong những nội dung quan trọng của Nghị định 45 là quy định về phân loại, thu gom, vận chuyển, chôn lấp, đổ, đốt, xử lý chất thải rắn thông thường.
Trong Nghị định này, người dân đặc biệt quan tâm đến chế tài xử lý hành vi vi phạm quy định không phân loại rác thải từ đầu nguồn, với mức xử phạt tiền từ 500.000 đồng – 1 triệu đồng đối với hành vi không phân loại chất thải rắn sinh hoạt theo quy định; không sử dụng bao bì chứa chất thải rắn sinh hoạt theo quy định.
Tương tự, các tổ chức, chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có phát sinh chất thải rắn công nghiệp thông thường nếu không phân loại từ đầu nguồn sẽ chịu mức phạt từ 20 - 25 triệu đồng. Ngoài ra, Nghị định 45 xử lý vi phạm đối với các hành vi thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường theo quy định.
Tuy nhiên, trước quy định không phân loại rác tại nguồn bị xử phạt, phóng viên báo Kinh tế & Đô thị nhận được nhiều ý kiến từ các cơ sở, người dân Thủ đô tỏ ra lo lắng sẽ bị phạt vì chưa được hướng dẫn cụ thể về việc thực hiện quy định.
Giải đáp những lo ngại nêu trên, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường - Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Nguyễn Hưng Thịnh cho biết, đang có cách hiểu chưa đúng về thời điểm áp dụng xử phạt đối với hành vi không thực hiện phân loại rác thải từ đầu nguồn.
Theo đó, ngày 25/8 là thời điểm Nghị định có hiệu lực chứ không thời điểm áp dụng chế tài xử phạt. Cũng giống như Luật Bảo vệ Môi trường 2020 có hiệu lực từ ngày 1/1/2022, nhưng một số chế định ghi trong Luật thực hiện có lộ trình.
"Đến thời điểm có lộ trình đó thì mới triển khai thực hiện, còn những điều khoản thi hành chung thì đương nhiên vẫn có hiệu lực từ thời điểm Luật được ban hành. Quy định về phân loại rác thải từ đầu nguồn cũng như vậy”, ông Nguyễn Hưng Thịnh giải thích.
Tổng cục Môi trường hiện đang chuẩn bị lấy ý kiến các địa phương về hướng dẫn phân loại chất thải rắn sinh hoạt căn cứ vào điều kiện thực tế về hạ tầng kỹ thuật, công nghệ xử lý rác… ở địa phương. Sau đó, Bộ TN&MT sẽ ban hành hướng dẫn về phân loại rác thải chi tiết. Như vậy, tùy vào thực tế của các địa phương mà quyết định phân loại nào.
Theo Khoản 7 của Điều 79 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định, việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân phải được thực hiện chậm nhất là ngày 31/12/2024.
Như vậy, Luật cho 3 năm để triển khai áp dụng chế tài này. Đó cũng là thời điểm các địa phương phải hoàn thành ban hành các quy định triển khai cụ thể làm căn cứ áp dụng xử phạt.
