Chương trình tổng thể phục hồi kinh tế: Giảm chi phí, kích cầu lưu thông sản xuất

Thảo Nguyên
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Những phác thảo ban đầu về Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế đã được Bộ KH&ĐT chia sẻ tại Hội nghị Tham vấn về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế giai đoạn 2022-2023 tổ chức ngày 1/10.

Dịch Covid-19 tác động mạnh tới kinh tế Việt Nam 

Quý III tăng trưởng kinh tế đã âm 6,17%, 9 tháng năm 2021 chỉ đạt 1,42%; hoạt động sản xuất, lưu thông hàng hóa, các chuỗi cung ứng, tiêu dùng bị gián đoạn, đứt gãy; chi phí sản xuất tăng cao; năng lực nội tại, sức chống chịu của nền kinh tế ngày càng giảm sút; nguồn lực của cộng đồng doanh nghiệp ngày càng bị bào mòn; đời sống của người dân, người lao động gặp nhiều khó khăn.

 Bộ trưởng KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại Hội nghị. Ảnh VGP

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, thời gian qua, được sự ủng hộ của Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp, người dân. Chính sách hỗ trợ chủ yếu bao gồm cả chính sách tài khóa và tiền tệ về thuế, phí, lệ phí, khoanh nợ, giãn nợ, gia hạn và giảm lãi suất các khoản vay, chi ngân sách nhà nước với quy mô khoảng 6,7 tỷ USD. Nếu tính cả các khoản hỗ trợ qua các kênh khác như Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, các khoản miễn, giảm cước viễn thông, điện, nước, học phí, quy mô các gói hỗ trợ năm 2021 là khoảng 10,45 tỷ USD, tương đương 2,84% GDP.

Tuy nhiên so với nhiều nước trong khu vực như Thái Lan (11,4% GDP), Malaysia (5,3% GDP) thì mức hỗ trợ này vẫn là mức thấp.

Ngoài ra, bên cạnh các gói hỗ trợ từ nhà nước (gồm các chính sách tài khóa ưu tiên đầu tư hạ tầng, giảm áp lực chi phí cho doanh nghiệp, hỗ trợ người dân, lao động, phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, chuyển đổi số…), thực tế các quốc gia này còn thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng nhằm tăng khả năng tiếp cận vốn, giảm chi phí vốn vay cho doanh nghiệp nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp siêu nhỏ, hợp tác xã, hộ kinh doanh.

“Thời gian qua, chính sách hỗ trợ của Việt Nam vẫn chủ yếu nhằm giải quyết khó khăn ngắn hạn về tài chính của doanh nghiệp, người dân, chủ yếu tác động về phía cung của nền kinh tế; thiếu các giải pháp mang tính tổng thể, dài hạn, đồng bộ với nguồn lực đủ lớn để thúc đẩy quá trình phục hồi kinh tế gắn với cải cách cơ cấu, cải thiện năng lực cạnh tranh, sức chống chịu của nền kinh tế trước các cú sốc trong tương lai” - Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định, đại dịch Covid-19 gây ra nhiều khó khăn nhưng đồng thời cũng mang lại những bài học kinh nghiệm, cơ hội và tương lai mới cho các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tác động của dịch bệnh tạo ra thay đổi về kinh tế-xã hội, giúp chúng ta nhận ra những khiếm khuyết, điểm yếu trong hệ thống, hạn chế của nền kinh tế. Quan trọng hơn, đây là cơ hội để chúng ta kịp điều chỉnh cho một tương lai “hậu Covid-19”. 

Nâng cao năng lực nội tại và tính tự chủ của nền kinh tế

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, chương trình phục hồi và phát triển kinh tế là rất cấp thiết để có được những chính sách đúng đắn, tập trung mọi nguồn lực nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả nhất để kiểm soát dịch bệnh, hỗ trợ người dân, người lao động, nền kinh tế vượt qua khó khăn, thử thách, nắm bắt các thời cơ, xu hướng mới để nhanh chóng phục hồi và phát triển. “Việt Nam cần phải xây dựng Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, để không “lỡ nhịp” khi bước vào “trạng thái bình thường mới”- Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng chính sách phải tổng thể, bao quát, trong đó vừa tác động đến phía cung để giảm chi phí sản xuất, vừa kích cầu để tạo đầu ra cho sản phẩm và các khâu kết nối, lưu thông sản xuất

Theo Bộ KH&ĐT kinh nghiệm của các nước đặt ra yêu cầu đối với Việt Nam khi thực hiện phục hồi kinh tế, đó là trước hết phải xác định nhu cầu nguồn lực hỗ trợ phục hồi nền kinh tế, tránh nguy cơ lỡ nhịp, phục hồi chậm hơn các quốc gia khác, làm giảm năng lực cạnh tranh, năng lực nội tại của nền kinh tế và sức hấp dẫn của môi trường đầu tư kinh doanh trong trung và dài hạn.

 Quang cảnh hội nghị. Ảnh VGP

 “Chúng ta phải xác định khả năng huy động nguồn lực, nhất là ngân sách nhà nước, bảo đảm các chỉ tiêu về tài chính quốc gia 5 năm 2021-2025; cũng như cần cân đối, bảo đảm hài hòa giữa quy mô hỗ trợ và khả năng huy động nguồn lực, nhất là nguồn ngân sách nhà nước” - Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, để phục hồi và phát triển kinh tế, cần thực hiện đồng bộ, hiệu quả, kịp thời và ổn định các giải pháp chính sách hỗ trợ (bao gồm cả chính sách tài khóa và tiền tệ).

Tuy nhiên, sẽ tập trung vào các ngành, lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh nhưng có năng lực cạnh tranh, khả năng phục hồi nhanh như du lịch, dịch vụ lưu trú và ăn uống, công nghiệp chế biến nông, lâm sản, thủy sản, vận tải hành khách; và các ngành, lĩnh vực có cơ hội phát triển nhanh, tạo ra lợi thế cạnh tranh trong dài hạn cho nền kinh tế, nhất là thương mại điện tử, chuyển đổi số, kinh tế số.

“Chính sách hỗ trợ sẽ tập trung vào khu vực doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa để hỗ trợ dòng tiền, ổn định tài chính cho doanh nghiệp” - Thứ trưởng Trần Quốc Phương nói và cho biết, việc hỗ trợ này dự kiến được áp dụng cho các doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả, có năng lực cạnh tranh nhưng gặp khó khăn về dòng tiền do tác động của đại dịch.

“Chính sách cần bảo đảm rõ ràng, minh bạch, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận” - Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh và cho biết, bên cạnh các giải pháp hỗ trợ ngắn hạn, cần tiếp tục thực hiện các chính sách hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hậu Covid-19 trong dài hạn, tập trung vào các xu hướng tăng trưởng xanh, chuyển đổi số, kinh tế số.

Đồng thời, cũng cần tăng cường hợp tác quốc tế để vượt qua dịch bệnh và phục hồi bền vững.

8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ

Bộ KH&ĐT đưa ra 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ phục hồi kinh tế trên tinh thần đổi mới, hỗ trợ cao nhất cho doanh nghiệp, người dân gắn với năng lực nội tại, tính tự chủ của nền kinh tế.

Một là, kiểm soát dịch bệnh Covid-19, nâng cao năng lực của hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở, y tế dự phòng. Đây là nhóm nhiệm vụ giải pháp quan trọng, cấp bách ngay từ đầu năm 2022 nhằm “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả với dịch bệnh Covid 19”, tạo nền tảng cho quá trình phục hồi và phát triển kinh tế bền vững. “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả với dịch bệnh Covid-19” là yếu tố tiên quyết, không thể thiếu để thực hiện phục hồi kinh tế.

Hai là, duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn. Tiếp tục thực hiện chính sách tài khóa, tiền tệ mở rộng hợp lý, bảo đảm an toàn tài chính quốc gia; kiểm soát lạm phát, giá cả các mặt hàng nguyên, nhiên vật liệu đầu vào cho sản xuất; tiết kiệm chi thường xuyên.

Ba là, hoàn thiện thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh.

Bốn là, phục hồi và phát triển ngành du lịch, kích cầu tiêu dùng trong nước. Phát triển ngành du lịch hướng đến an toàn với dịch bệnh, thân thiện với môi trường; thúc đẩy tiêu dùng nội địa thông qua các chính sách bình ổn thị trường, xúc tiến thương mại và giảm thuế, phí ô tô trong nước.

Năm là, hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp trong một số ngành, lĩnh vực ưu tiên bằng các giải pháp về hỗ trợ tín dụng, tài chính, sản xuất, phát triển chuỗi cung ứng bền vững.

Sáu là, phục hồi, huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển. Đẩy mạnh thu hút đầu tư nước ngoài, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp FDI; khuyến khích đầu tư nhà ở cho công nhân, người lao động trong các KCN, KKT…

Bảy là, phát triển vùng, đô thị, tháo gỡ thể chế để phát triển các đô thị lớn của cả nước.

Tám là, phát triển thị trường lao động và lực lượng lao động; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, tăng cường kết nối cung-cầu lao động, hỗ trợ chuyển đổi nghề bền vững cho người lao động.

Liên quan đến nguồn lực thực hiện Chương trình, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, dự kiến kinh phí sẽ được bảo đảm từ các nguồn vốn ngân sách nhà nước và vốn huy động từ các nguồn hợp pháp khác, trong đó có các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách như Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, Quỹ công đoàn..

Trong khi đó, các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, người dân về tài chính, tín dụng, đào tạo lao động, đầu tư phát triển,... được huy động từ các nguồn của doanh nghiệp, vốn hỗ trợ một phần từ ngân sách nhà nước, Quỹ dự trữ ngoại hối, hợp tác công - tư và các nguồn hợp pháp khác.

Theo kế hoạch, Dự thảo Chương trình sẽ sớm được Bộ KH&ĐT hoàn thiện, trình Chính phủ. Thời gian thực hiện Chương trình dự kiến đến năm 2023, với mục tiêu là tạo cơ sở phục hồi mạnh mẽ, vững chắc cho doanh nghiệp, nền kinh tế, góp phần phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế bình quân cả giai đoạn 2021-2025 là 6,5-7%/năm.

Tin đọc nhiều

Kinh tế đô thị cuối tuần