Chuyển đổi số báo chí bền vững: Giải pháp nào tăng cường hiệu quả kinh tế?

Thúc đẩy sự chuyển biến mạnh mẽ trong chuyển đổi số báo chí

Phát biểu khai mạc, Phó Cục trưởng Cục báo chí Mai Hương Giang cho biết, hai câu chuyện báo chí gần đây tập trung quan tâm nói nhiều chính là chuyển đổi số báo chí và kinh tế báo chí. Đây cũng là vấn đề trăn trở và được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của Cục Báo chí, Bộ Thông tin và Truyền thông trong năm nay cũng như thời gian tới.

Nhằm thúc đẩy sự chuyển biến mạnh mẽ trong chuyển đổi số báo chí, Cục Báo chí đã hợp tác với Google để triển khai sáng kiến tin tức của Google (GNI). Từ khi ra mắt, GNI đã hỗ trợ hơn 6.000 cơ quan báo chí ở 118 quốc gia trên toàn cầu. Các chương trình đào tạo chuyên sâu sẽ tập trung vào 4 vấn đề chính: Phát triển độc giả, xây dựng dữ liệu, tối ưu hóa doanh thu quảng cáo và xây dựng doanh thu từ độc giả nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của báo chí, cải tiến các mô hình kinh doanh, hỗ trợ các tòa soạn thông qua đổi mới công nghệ và gắn kết cộng đồng báo chí toàn cầu.

Đây là lần đầu tiên ở Việt Nam, chương trình đào tạo chuyển đổi số báo chí chuyên đề kinh tế báo chí trong bối cảnh chuyển đổi số được triển khai dành riêng cho các cơ quan báo chí nhằm giúp chuyển đổi số thành công và tăng cường hiệu quả kinh doanh trong lĩnh vực báo chí ở Việt Nam.

Tại Việt Nam sẽ triển khai 3 khóa đào tạo tổng quan về chuyển đổi số báo chí vào ngày 21/9, 22/9 (tại Hà Nội) và 24/9 (tại TP Hồ Chí Minh), cung cấp kỹ năng số ở 4 chủ đề: Phát triển độc giả, phát triển dữ liệu, doanh thu quảng cáo và doanh thu từ độc giả.

Sau đó, chương trình sẽ tổ chức tiếp 2 khóa đào tạo chuyên sâu vào tháng 10, một khóa ở Hà Nội và một khóa ở TP Hồ Chí Minh, mỗi khóa sẽ dành cho 30 cơ quan báo chí.

Lý thuyết và nội dung chương trình đào tạo được Google xây dựng dựa trên khung tiêu chuẩn chung trên thế giới.

Giới thiệu về chương trình đào tạo chuyển đổi số báo chí, bà Nguyễn Thị Thùy Dương - Quản lý hợp tác chiến lược ngành tin tức và xuất bản Đông Nam Á tại Google chia sẻ, trong hơn 20 năm qua Google đã dành nhiều tâm huyết và đầu tư cho báo chí. Điều này cũng phù hợp với sứ mệnh của Google là sắp xếp thông tin của thế giới và làm cho thông tin đó trở nên hữu ích và dễ tiếp cận cho tất cả mọi người. Tin tức từ báo chí là một nguồn thông tin thiết thực cho xã hội.

Google đã đầu tư vào các sản phẩm hỗ trợ các cơ quan báo chí để người dùng có thể tiếp cận thông tin chất lượng cao hiện nay. Và Google tin rằng chỉ khi công dân nắm bắt được thông tin thì xã hội sẽ trở nên vững mạnh hơn.

Sáng kiến tin tức là nỗ lực của Google nhằm hỗ trợ ngành báo chí toàn cầu phát triển bền vững. Trong hơn 4 năm qua, Google đã phát triển nhiều chương trình đào tạo, công cụ ở 4 mảng ưu tiên trọng tâm. Trong đó, chương trình chuyển đổi số lần này tập trung cải tiến các mô hình kinh doanh. Qua đó, xây dựng các kỹ năng cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng kinh doanh số, phát triển bền vững.

Đến nay, sáng kiến tin tức của Google đã hỗ trợ hơn 6.000 đối tác tin tức ở gần 120 quốc gia trong 4 mảng trọng tâm: Nâng cao hoạt động báo chí chất lượng cao, cải tiến mô hình kinh doanh, hỗ trợ các tòa soạn thông qua đổi mới công nghệ và gắn kết cộng đồng báo chí toàn cầu.

Xây dựng chiến lược đề tài chuyển đổi số thành công

Đề cập đến vấn đề thu phí của độc giả, các chuyên gia cho rằng, nên cân bằng quyết định khi thu phí độc giả với mất doanh thu quảng cáo… Các chuyên gia cũng chia sẻ về các biện pháp tối ưu doanh thu từ quảng cáo trong các cơ quan báo chí.

Tại khóa học, chuyên gia báo chí Trương Trí Vĩnh - nguyên Giám đốc điều hành CafeF đã chia sẻ về chủ đề “Xây dựng chiến lược đề tài chuyển đổi số thành công”, trong đó nhấn mạnh 3 khía cạnh: “Định nghĩa sứ mệnh và giá trị”, “Lập chiến lược” và “Xác định cam kết giá trị”.

Đưa ra câu hỏi: Khách hàng của tờ báo là độc giả hay người mua quảng cáo, ông Trương Trí Vĩnh khẳng định quan điểm, khách hàng phải là độc giả. Vấn đề chính của một tờ báo không phải là doanh thu mà là độc giả. Người làm chiến lược cần trả lời câu hỏi phân khúc độc giả này là ai; họ xem tức tin gì, như thế nào và khi nào; họ cần thông tin gì và họ không cần thông tin gì.

Khi trả lời được chính xác các câu hỏi về chiến lược, mô hình kinh doanh thì cơ quan báo chí mới có thể tập trung vào khai thác các nội dung và thông tin cần thiết, tránh thông tin dư thừa, không hiệu quả và làm gia tăng chi phí.

Bên cạnh đó, ông Trương Trí Vĩnh cũng chia sẻ về việc xây dựng văn hóa "Lấy độc giả làm trung tâm" trong mỗi cơ quan báo chí thông qua xác định nhu cầu của độc giả bằng cách tìm hiểu độc giả, đổi mới bằng cách nghiên cứu độc giả theo dõi, thử nghiệm ý tưởng để đáp ứng nhu cầu độc giả.

"Cuộc chiến của báo chí hiện nay thực chất là cuộc chiến để thu hút độc giả. Cái sợ nhất đối với người làm báo chính là lạc hậu so với độc giả" - ông Trương Trí Vĩnh nhấn mạnh.

Đồng tình với quan điểm trên, Phó Tổng Biên tập Báo điện tử VietnamPlus Nguyễn Hoàng Nhật cho rằng, điều quan trọng nhất là cần giữ chân được lượng độc giả trung thành. Thông qua phân tích dữ liệu độc giả như lượng truy cập, khu vực truy cập…, các cơ quan báo chí có thể biết được độc giả quan tâm gì để lên kế hoạch xây dựng chiến lược nội dung và phát triển sản phẩm phù hợp, từ đó phục vụ độc giả tốt hơn.

Liên quan đến vấn đề này, các chuyên gia cũng khẳng định, độc giả trung thành mới là người mang lại giá trị nguồn thu cho tờ báo chứ không phải là độc giả vãng lai. Khi coi bạn đọc là khách hàng thì phải có chính sách và xây dựng đội ngũ chăm sóc khách hàng. Phân tích dữ liệu để thuyết phục người đọc trả phí. Chỉ có phân tích dữ liệu độc giả mới biết được nhu cầu thực tế của độc giả quan tâm vấn đề gì chứ không phải là sự cung cấp chủ quan của tờ báo.

Trong khi đó, đại diện báo VnExpress cho biết, có hệ thống lưu trữ dữ liệu phát triển trong nhiều năm, trên cơ sở nắm bắt hành trình của độc giả, quan sát đọc như thế nào, truy cập bao nhiêu tin và đọc tin gì… sẽ giúp tờ báo đưa ra các quyết định phát triển sản xuất nội dung, có các kịch bản chăm sóc các đối tượng độc giả và phát triển kinh doanh quảng cáo của báo tốt hơn.