Chuyển đổi số là xu thế tất yếu trên toàn cầu và là một giải pháp quan trọng, cấp thiết, làm cơ sở xây dựng và triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương.
Chuyển đổi số là tất yếu
Chuyển đổi số không chỉ giúp tăng năng suất, giảm chi phí mà còn mở ra không gian phát triển mới, tạo ra các giá trị mới ngoài giá trị truyền thống vốn có.
Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định chuyển đổi số là nội dung trong sáu nhiệm vụ trọng tâm và ba khâu đột phá của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 – 2030. Cùng với đó, Bộ Chính trị, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành các Nghị quyết, quyết định, chương trình hành động thực hiện chuyển đổi số quốc gia.
Tại Hà Nội, Quyết định số 4098/QĐ-UBND ngày 6/9/2021 của UBND TP phê duyệt chương trình chuyển đổi số đã đưa ra “Tầm nhìn đến năm 2030, TP phát triển mạnh mẽ chính quyền số, kinh tế số, xã hội số; đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản ly, điều hành của Chính quyền TP, hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, phương thức sống, làm việc của người dân, phát triển môi trường số an toàn, nhân văn, rộng khắp”.
Chủ tịch Hội Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội Lê Xuân Rao cho biết: Đến nay, kinh tế số, xã hội số của Thủ đô đang phát triển khá mạnh mẽ, tập trung chủ yếu vào lĩnh vực thương mại điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt, xếp hạng chỉ số thương mại điện tử của Hà Nội đứng thứ hai trên toàn quốc, tỷ lệ dân số trưởng thành có điện thoại thông minh đạt 78%...
Việc triển khai các nhiệm vụ của Đề án 06 của Chính phủ về phát triển dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử trên địa bàn đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận, được Chính phủ đánh giá cao với vai trò là đơn vị làm điểm của cả nước. Đề án được người dân, doanh nghiệp đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao, góp phần thay đổi phương thức quản trị xã hội, nâng cao chất lượng, hiệu quả trong quản lý thông tin công dân.
Tuy nhiên, dữ liệu số chưa được hoàn thiện và khai thác hiệu quả, việc phân tích dữ liệu thông minh phục vụ chỉ đạo, điều hành chưa được triển khai; ứng dụng công nghệ thông tin trong khối Đảng, đoàn thể TP còn hạn chế. Nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế số nói riêng và chuyển đổi số nói chung. Năng lực chuyển đổi số của doanh nghiệp còn yếu; chuyển đổi số trong hầu hết ngành, lĩnh vực còn chậm so với nhu cầu của xã hội…
Nguyên nhân của các tồn tại, hạn chế nêu trên có cả khách quan và chủ quan, nhưng có một phần do cấp ủy Đảng, chính quyền, địa phương, đơn vị chưa thật sự quan tâm đến chuyển đổi số; chưa sẵn sàng đổi mới về tư duy và hành động trong tiếp cận, thực hiện dẫn đến việc xây dựng chính sách. Việc triển khai chuyển đổi số tại một số cơ quan, đơn vị còn chậm, chưa chủ động, chưa đáp úng yêu cầu thực tiễn về phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô.
Theo Chủ tịch Hội Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội Lê Xuân Rao, chuyển đổi số là sự phát triển tiếp theo của ứng dụng công nghệ thông tin, nhưng là sự phát triển mang tính đột phá. Đột phá ở chỗ, nó đưa mọi hoạt động lên môi trường số, toàn dân và toàn diện, tạo ra một không gian hoạt động hoàn toàn mới. Đột phá ở chỗ, nó thay đổi cách mạng chúng ta vận hành công việc và cuộc sống. Cả thế giới đã đi qua hơn hai năm đại dịch và từ trong những mất mát của đại dịch mới thấy giá trị của chuyển đổi số cần thiết như thế nào trong xu thế phát triển hiện nay. Đó là đòi hỏi cấp thiết của thời cuộc và sự hối thúc từ thực tiễn phát triển cuộc sống, xã hội.
Hiện nay, cả thế giới đang hướng về một thế giới số, để từ đó hình thành một cộng đồng xã hội số, công dân số. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế đó.
Hướng đến thành phố thông minh
Nhấn mạnh chuyển đổi số là tổng thể và toàn diện, Chủ tịch Công ty Công nghệ DTT Nguyễn Thế Trung cho hay, nếu hình dung chuyển đổi số là một tảng băng, thì những thứ chúng ta nhìn thấy về lợi ích nó mang lại như nhanh, tiết kiệm, dễ dàng, tiện lợi chỉ là phần nổi. Còn phần chìm - những gì chúng ta cần làm lại rất nhiều như: chấp nhận cái mới, đổi mới mô hình, hiệu quả đầu tư, thay đổi nền tảng công nghệ, an toàn thông tin, kinh doanh số, công dân số và liên thông dữ liệu.
Chuyển đổi số một địa phương là việc của chính nơi đó và phải xuất phát từ nhận thức, từ quyết tâm và mức độ nắm rõ tình hình thực tế. Cũng vì thế, mỗi địa phương là khác nhau, cần có những chiến lược, đề án hành động khác nhau.
Đề án chuyển đổi số không phải là một bản đề án ứng dụng công nghệ số, mặc dù công nghệ số đóng vai trò quan trọng để hiện thực hóa và tạo năng lực đột phá trong chuyển đổi số. “Một bản đề án phù hợp thường hoạch định cho giai đoạn từ 3 - 5 năm, mặc dù có thể đưa ra tầm nhìn dài hơn. Việc quan trọng là đề án phải đưa ra được các chương trình hành động vừa mang tính chiến lược vừa có khả năng thực hiện ngay” - ông Nguyễn Thế Trung nêu quan điểm.
Ông Nguyễn Thế Trung đề xuất 3 sáng kiến để chuyển đổi số hướng tới Hà Nội “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”. Cụ thể, chính quyền như nền tảng đẩy mạnh phát triển DN, đặc biệt là DN đổi mới sáng tạo, công nghệ số; Digital Hà Nội hướng tới phát triển bền vững và phát huy văn hóa; phát triển kỹ năng số toàn dân thông qua mô hình giáo dục số trên metaverse.
Phó Giám đốc Sở TT&TT Hà Nội Nguyễn Tiến Sỹ cho biết, để thể hiện mạnh mẽ hơn nữa quyết tâm và huy động các nguồn lực cho chuyển đổi số, xây dựng TP thông minh tại Thủ đô, Thành ủy Hà Nội đang giao Ban Thường vụ Thành ủy chỉ đạo xây dựng và hoàn thiện “Nghị quyết của Thành ủy về chuyển đổi số, xây dựng thành phố thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.
Sau khi Nghị quyết được ban hành, TP sẽ tổ chức triển khai, phân công nhiệm vụ cùng lộ trình cụ thể để các cấp, ngành, thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ đã được đề ra tại Nghị quyết. “Chúng tôi nhận thức rõ, ngoài sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy Đảng, sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị, cần có sự tham gia, đồng hành của các tổ chức, doanh nghiệp và người dân trong quá trình hiện thực hóa những mục tiêu của Nghị quyết” - ông Nguyễn Tiến Sỹ nhấn mạnh.
