Chuyển đổi số-xanh: “Tấm hộ chiếu” mới cho doanh nghiệp Hà Nội phát triển và hội nhập
Kinhtedothi - Chuỗi giá trị toàn cầu đang thay đổi tiêu chuẩn cuộc chơi: sản xuất không chỉ cần nhanh và hiệu quả mà còn phải xanh, minh bạch và vận hành bằng dữ liệu. Để không bị đứng ngoài sân chơi quốc tế, doanh nghiệp Hà Nội đang coi chuyển đổi kép số và xanh như chiếc “tấm hộ chiếu” bắt buộc. Thay vì chỉ chạy theo công nghệ, mục tiêu được đặt lên hàng đầu là xây dựng năng lực cạnh tranh dài hạn, đủ sức tham gia chuỗi cung ứng cao cấp và thị trường xuất khẩu khó tính.
Chuyển đổi “kép”- số và xanh để doanh nghiệp phát triển và hội nhập. Ảnh: Phạm Hùng.
Chuyển từ khẩu hiệu sang hành động
Cuộc cách mạng công nghiệp mới không chỉ đòi hỏi doanh nghiệp số hóa quy trình mà còn phải định hình lại phương thức sản xuất, khai thác dữ liệu như tài nguyên và phát triển theo tiêu chuẩn xanh, bền vững.
Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Hà Nội Nguyễn Việt Hùng khẳng định: “Mục tiêu của Thành phố không nằm ở việc cổ vũ phong trào mà là thúc đẩy thay đổi thật sự”. Lãnh đạo Sở KH&CN nêu rõ ba định hướng hành động, gồm: nâng cao nhận thức, kết nối cung cầu công nghệ và hỗ trợ doanh nghiệp chọn giải pháp phù hợp.
Theo Phó Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội Nguyễn Việt Hùng, nâng cao nhận thức là bước nền để doanh nghiệp hiểu vai trò sống còn của khoa học công nghệ trong nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đồng thời đáp ứng tiêu chuẩn tiêu dùng xanh và điều kiện khắt khe của thị trường xuất khẩu. Khi doanh nghiệp chọn đặt nhà máy tại các khu công nghiệp Hà Nội, họ phải đáp ứng những tiêu chuẩn cao hơn về quản trị và chất lượng, buộc phải ứng dụng công nghệ để tồn tại và phát triển.
Song song, Thành phố đang tạo diễn đàn kết nối doanh nghiệp sản xuất với các nhà cung cấp giải pháp công nghệ, hình thành chuỗi giá trị thông minh, hướng đến xây dựng khu công nghiệp công nghệ cao. Bên cạnh đó, doanh nghiệp sẽ được hướng dẫn lựa chọn công nghệ phù hợp với lộ trình, tránh chạy theo xu hướng đầu tư thiếu định hướng.
Nhiều hình mẫu chuyển đổi kép
Sản xuất thông minh không chỉ là lắp máy mới hay đưa robot vào dây chuyền. Đó là quá trình tái cấu trúc phương thức sản xuất, quản trị bằng dữ liệu và tích hợp công nghệ để tạo lợi thế cạnh tranh.
Công ty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông là điển hình tiêu biểu. Theo ông Nguyễn Đoàn Kết - Phó Chủ tịch HĐQT, sau 5 năm chuyển đổi số, doanh nghiệp đạt tăng trưởng doanh thu trung bình 15% đến 20% mỗi năm, cùng mức tiết kiệm tới 90% năng lượng điện trên mỗi tỷ đồng doanh thu sản phẩm LED so với năm 2015.
Giữ vững giá trị cốt lõi, Rạng Đông nâng cấp bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo, tự động hóa và dữ liệu lớn để thông minh hóa sản phẩm chiếu sáng, đồng thời xây dựng hệ thống sản xuất xanh, linh hoạt, chất lượng cao. Doanh nghiệp vận hành mô hình kinh doanh số với trung tâm chỉ huy sản xuất dựa trên dữ liệu thời gian thực, hướng đến mô hình công nghệ cao vào năm 2030 và vươn tầm khu vực.
Một mô hình thực tiễn khác là An Phát Manufacturing. Từ mô hình vận hành thủ công, doanh nghiệp chuyển sang triển khai nhà máy thông minh với cảm biến, hệ thống MES thu thập dữ liệu thời gian thực, nền tảng ERP kết nối nhà cung cấp và khách hàng, cùng hệ thống phân tích BI và AI. Quá trình sản xuất được theo dõi từng điểm nghẽn, đơn hàng được quản lý minh bạch, dự báo nhu cầu chính xác hơn.
Ông Lâm Quang Nam - Phó Chủ tịch VINASA nhấn mạnh, doanh nghiệp nhỏ và vừa đứng trước cơ hội lớn nhưng cũng đầy áp lực. Chuyển đổi số là bước nền, chuyển đổi AI là bước đi tất yếu để bắt kịp tiêu chuẩn toàn cầu. Đặc biệt, chuyển đổi xanh giúp doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu mới về phát thải carbon và tiêu chuẩn xuất khẩu.
Hội nghị “Ứng dụng công nghệ số thúc đẩy sản xuất thông minh trong các khu công nghiệp và doanh nghiệp tư nhân trên địa bàn TP Hà Nội” được kỳ vọng tạo ra sức lan tỏa thúc đẩy sản xuất xanh - thông minh. Ảnh: Phạm Hùng.
Xây dựng hệ sinh thái sản xuất thông minh cho Hà Nội
Phó Giám đốc Sở KH&CN Nguyễn Việt Hùng nhấn mạnh, Hà Nội hướng tới xây dựng hệ sinh thái liên kết để doanh nghiệp không đi một mình. Mô hình này thúc đẩy chia sẻ tri thức, công nghệ và kinh nghiệm quản trị, từ truy xuất nguồn gốc nguyên liệu, đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu sang Mỹ và EU, đến ứng dụng robot, phát triển ESG và kinh tế tuần hoàn.
Đây không chỉ là câu chuyện hỗ trợ doanh nghiệp lớn. Doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng được hướng dẫn xây dựng lộ trình phù hợp, bắt đầu từ số hóa dữ liệu, quản trị thông minh, tự động hóa từng phần và phát triển bền vững. Việc lựa chọn công nghệ phù hợp với quy mô và ngành nghề là chìa khóa để chuyển đổi thành công.
Các chuyên gia cũng cho rằng, sản xuất xanh không chỉ giúp doanh nghiệp giảm chi phí mà còn tạo lợi thế cạnh tranh. Thị trường quốc tế đang ngày càng khắt khe, ưu tiên sản phẩm thân thiện môi trường và minh bạch dữ liệu. Do đó, kết hợp chuyển đổi số và chuyển đổi xanh chính là chìa khóa để doanh nghiệp Hà Nội bứt phá.
Thực tế cho thấy, không phải doanh nghiệp nào cũng cần đầu tư công nghệ cao ngay lập tức. Một số chỉ cần số hóa dữ liệu, một số cần quản trị theo chỉ số thời gian thực, số khác cần nâng cấp toàn diện dây chuyền. Điều quan trọng là xác định đúng nhu cầu, đúng thời điểm và đúng giải pháp.
Hà Nội đang phối hợp chặt chẽ với các hiệp hội công nghệ, khu công nghiệp và doanh nghiệp công nghệ số để cung cấp tư vấn, đào tạo và giới thiệu giải pháp phù hợp. Nỗ lực này mở ra cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam chủ động trong chuỗi cung ứng toàn cầu, tự tin hội nhập với tiêu chuẩn xanh và thông minh của thế giới.
Trong bối cảnh công nghệ thay đổi từng ngày và những hàng rào carbon, tiêu chuẩn môi trường ngày càng phổ biến, chuyển đổi kép không chỉ giúp tối ưu vận hành mà còn là điều kiện để doanh nghiệp Hà Nội bước ra thị trường toàn cầu. Khi mỗi nhà máy trở thành hệ thống thông minh, minh bạch và xanh, “tấm hộ chiếu” hội nhập không còn nằm trên giấy tờ mà nằm ngay trong chính năng lực công nghệ và bền vững mà doanh nghiệp sở hữu.
