Tuy virus Marburg chưa xuất hiện tại Việt Nam, nhưng người dân cần thường xuyên theo dõi, cập nhật các khuyến cáo của ngành y tế để chủ động phòng, chống virus Marburg.
Căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhưng không dễ lây lan
Theo WHO, tại Guinea Xích Đạo (một quốc gia nằm ở bờ biển phía Tây của Trung Phi) đã xác nhận đợt bùng phát bệnh đầu tiên do virus Marburg gây ra, sau cái chết của ít nhất 9 người ở tỉnh Kie Ntem phía Tây đất nước này. Hiện, Guinea Xích Đạo đã có 9 trường hợp tử vong và 16 trường hợp nghi ngờ với các triệu chứng bao gồm: sốt, mệt mỏi, nôn ra máu và tiêu chảy đã được báo cáo. WHO đã phải họp khẩn sau đợt bùng phát đầu tiên của virus Marburg - một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất mà con người từng biết đến.
Theo WHO, virus Marburg gây ra sốt xuất huyết với tỷ lệ tử vong cao tới 88% - nguy hiểm hơn nhiều so với virus Ebola. Giống như Ebola, căn bệnh này lây sang người từ loài dơi ăn quả, và lây lan giữa người với người thông qua tiếp xúc trực tiếp với chất dịch cơ thể của người bị nhiễm bệnh, và các bề mặt như ga trải giường, quần áo... Nhiều bệnh nhân có thể có các triệu chứng xuất huyết nghiêm trọng trong vòng 7 ngày. Các triệu chứng do virus Marburg gây ra bắt đầu đột ngột với sốt cao, nhức đầu dữ dội và khó chịu. Hiện, chưa có vaccine hoặc phương pháp điều trị đặc hiệu đối với bệnh do virus Marburg.
Theo các chuyên gia, đây là căn bệnh truyền nhiễm vô cùng nguy hiểm, với các triệu chứng như trên, bệnh xâm nhập vào cơ thể, phát sinh, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe bệnh nhân và có thể dẫn đến tử vong.
Trao đổi với báo Kinh tế & Đô thị về vấn đề này, PGS.TS Trần Đắc Phu - Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho rằng, bệnh do virus Marburg lây từ động vật sang người, lây từ người sang người. Virus Marburg lây truyền thông qua tiếp xúc ngoài da, tiếp xúc với các bề mặt vật dụng có virus, lây qua dịch tiết như máu hoặc tiếp xúc gần bệnh nhân cũng có nguy cơ lây nhiễm...
Đây là bệnh lưu hành ở Châu Phi. Từ trước đến nay, virus Marburg cũng xuất hiện với những ca bệnh ở Châu Phi. Thực tế, virus Marburg lây lan ra các quốc gia ở các châu lục khác đều rất hiếm. Ngoại trừ, khi có những ca bệnh mắc ở Châu Phi về thì quốc gia đó ghi nhận những ca xâm nhập. Cũng như tại Việt Nam, PGS.TS Trần Đắc Phu cho rằng, nguy cơ virus Marburg lây nhiễm, bùng phát về Việt Nam rất thấp, không cao.
Tuy nhiên, PGS.TS Trần Đắc Phu lưu ý, đặc điểm của virus Marburg gây nên triệu chứng bệnh nặng, sốt xuất huyết, với tỷ lệ tử vong cao. Bệnh sốt xuất huyết do virus Marburg có triệu chứng gần giống virus Ebola: Xuất huyết, tổn thương da, niêm mạc…
“Do đó, người dân không nên chủ quan nhưng cũng không nên quá hoang mang, lo lắng, quan ngại. Người dân cần áp dụng tốt các biện pháp phòng bệnh. Nếu có những ca xâm nhập từ Châu Phi về nước, nếu người dân có những triệu chứng của bệnh, cần khai báo ngay với địa phương, cơ sở y tế, thực hiện biện pháp cách ly, không tiếp xúc với người khác để tránh lây lan” - PGS.TS Trần Đắc Phu khuyến cáo.
Người dân không nên quá hoang mang, chủ động biện pháp đối phó
Đề cập đến vấn đề này, bác sĩ Nguyễn Trung Cấp - Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho rằng, đây là căn bệnh đã được ghi nhận trên động vật từ lâu, không phải bệnh mới. Đặc điểm của virus Marburg là khi lây bệnh thì tỉ lệ tử vong khá cao, thậm chí đến 70-80%. Vì vậy, với người mắc bệnh, đây là một bệnh cực kỳ nguy hiểm, nhưng đối với cộng đồng, bệnh do virus Marburg gây ra không có nhóm bệnh triệu chứng nhẹ hoặc không triệu chứng. Do đó căn bệnh này khó có thể lan rộng như những bệnh có nhóm triệu chứng nhẹ hoặc không triệu chứng. Tuy nhiên, người dân không nên quá hoang mang do khả năng lây lan của bệnh này tương đối thấp.
Theo Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh do virus Marburg gây ra có biểu hiện ban đầu giống như sốt virus thông thường như: Cơ thể sốt cao, mệt mỏi, đau đầu, mỏi cơ khớp, buồn nôn… Sau đó bệnh nặng lên, bệnh nhân có thể có rối loạn đông máu, suy đa phủ tạng, tử vong tương đối nhanh chóng trong vòng 7 ngày, tương tự virus Ebola. Người nhiễm virus Marburg thường có triệu chứng và được cách ly theo quy định. Vì vậy, khả năng bị lây của người Việt Nam do tiếp xúc từ người cũng thấp.
"Đến nay, bệnh do virus Marburg gây ra vẫn chưa có thuốc điều trị, chủ yếu chữa triệu chứng. Bệnh cũng chưa có vaccine dự phòng. Tuy nhiên, việc chăm sóc hỗ trợ sớm bằng bù nước và điều trị triệu chứng sẽ giúp cải thiện khả năng sống. Bệnh do virus Marburg là bệnh rất hiếm gặp ở người và hiện chưa xuất hiện tại Việt Nam, thế nhưng người dân cần thường xuyên theo dõi, cập nhật các khuyến cáo của ngành y tế để chủ động phòng, chống căn bệnh này” - bác sĩ Nguyễn Trung Cấp khuyến cáo.
Liên quan đến vấn đề này, bác sĩ Trương Hữu Khanh - Chuyên gia dịch tễ học, Phó Chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP Hồ Chí Minh cũng thông tin, virus Marburg lây khi chất tiết của người bệnh xuyên qua da hay niêm mạc của người khác. Đặc biệt, Marburg không lây qua muỗi hay côn trùng cắn và không lây qua đường hô hấp nên không quá đáng lo ngại.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, để đối phó với tình hình lây lan phức tạp của dịch bệnh, cần đưa ra một loạt các biện pháp và áp dụng đồng thời để mang lại hiệu quả như: phát hiện kịp thời ca bệnh khi mới phát sinh, tìm kiếm những người đã tiếp xúc và có khả năng bị lây nhiễm virus, cách ly và khoanh vùng những địa phương có ca bệnh, hạn chế tối đa sự lây lan cộng đồng, tuyên truyền cho mọi người biết thông tin về virus Marburg,…
Với sự lây nhiễm của virus Marburg, người dân hãy hạn chế tối đa việc tiếp xúc với người bệnh và đặc biệt, khi chăm sóc bệnh nhân tại nhà, phải mang găng tay, đồ bảo hộ được khuyên dùng. Người dân cần rửa tay thường xuyên sau khi thăm người bệnh tại bệnh viện, hoặc sau khi chăm sóc họ tại nhà.
Theo WHO, thời gian ủ bệnh Marburg là từ 2 ngày đến 3 tuần. Các triệu chứng bắt đầu đột ngột với sốt dữ dội và đau đầu. Vài ngày sau khi khởi phát, nhiều bệnh nhân bị nôn mửa, tiêu chảy và đau bụng kéo dài tới một tuần. Các trường hợp nặng có kèm theo chảy máu trong tuần đầu tiên. Một số bệnh nhân nôn ra máu hoặc đi ngoài ra máu. Bệnh nhân cũng bị chảy máu nướu răng, ở mũi và cơ quan sinh dục. Bệnh có thể lan đến hệ thần kinh khiến người bệnh trở nên lú lẫn, dễ cáu gắt và hung dữ. Hầu hết trường hợp tử vong sau hơn một tuần mắc bệnh. Ngoài ra, các trường hợp tử vong thường đi kèm với sốc và mất máu nghiêm trọng.
