Dự thảo luật bổ sung thêm 2 quyền hạn mới phù hợp với yêu cầu thực tiễn thực hiện nhiệm vụ của Cảnh sát cơ động, như được mang theo người vũ khí, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ vào cảng hàng không và lên tàu bay dân sự trong các trường hợp chống khủng bố, giải cứu con tin, trấn áp đối tượng có hành vi phạm tội nguy hiểm có sử dụng vũ khí; bảo vệ vận chuyển hàng đặc biệt, áp giải bị can, bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng và trường hợp sử dụng tàu bay riêng do cấp có thẩm quyền huy động để kịp thời cơ động giải quyết các vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự.
Hai là ngăn chặn, vô hiệu hóa phương tiện bay không người lái và các phương tiện khác trực tiếp tấn công, xâm phạm hoặc đe dọa tấn công, xâm phạm mục tiêu bảo vệ của Cảnh sát cơ động. Dự luật cũng quy định "Cảnh sát cơ động được trang bị tàu bay, tàu thuyền".
Có nên trang bị tàu bay, tàu biển cho cảnh sát cơ động?
Từ điểm cầu Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, quy định về trang bị phương tiện tàu bay, tàu biển cho cảnh sát cơ động là không hợp lý.
Bởi lực lượng phòng không không quân, cảnh sát biển, bộ đội biên phòng, kiểm ngư đã có tàu bay và tàu biển. Tại sao chúng ta không sử dụng lực lượng và phương tiện kỹ thuật này khi cần thiết để có sự phối hợp? Quân đội sẽ sẵn sàng hỗ trợ tích cực, đắc lực cho lực lượng công an, cảnh sát cơ động khi cần thiết để làm nhiệm vụ. Nếu trang bị tàu bay, sân bay, tàu biển cho cảnh sát cơ động sẽ gây tốn kém ngân sách, sau đó lại phải trang bị kỹ thuật, huấn luyện thường xuyên kỹ thuật sân bay, tàu bay riêng. Hơn nữa, Việt Nam là quốc gia có điều kiện chính trị, trật tự xã hội ổn định. "Theo đánh giá chủ quan của tôi, những vấn đề như khủng bố, biểu tình, bạo loạn ở nước ta so với các quốc gia khác trên thế giới là hiếm và sẽ rất ít xảy ra. Cho nên, khi cần thiết bị, trang bị có thể sử dụng các phương tiện của quân đội sẽ hợp lý hơn bởi công an với quân đội như anh em ruột thịt. Từ đó, có thể sử dụng phương tiện sẵn có mà không cần phải mua mới", đại biểu Hòa nêu quan điểm.
| Toàn cảnh Quốc hội thảo luận trực tuyến về dự án Luật Cảnh sát cơ động |
Cũng đề cập vấn đề này, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa Vũng Tàu) cho rằng, đây là vấn đề mới, liên quan đào tạo, huấn luyện thật kỹ; chi phí ban đầu và bảo quản, bảo dưỡng rất lớn. Theo ông, trong trường hợp được trang bị thì Bộ Công an cần phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ GTVT trong quản lý bay, đảm bảo an toàn cho các lực lượng sử dụng tàu bay.
Đại biểu Võ Văn Hội (đoàn Bến Tre) nêu quan điểm, xem xét cụm từ "tàu bay" vì nó mang nghĩa rất rộng, tàu bay có nhiều chủng loại và căn cứ trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của Cảnh sát cơ động nếu trang bị tàu bay phải có giới hạn về kiểu loại. Vì vậy, đại biểu đề nghị trang bị loại tàu bay là "máy bay trực thăng" sẽ phù hợp hơn. Nếu trang bị các loại tàu bay khác chi phí rất lớn, kèm theo đó là công tác đào tạo nguồn nhân lực (phi công, nhân viên kỹ thuật), công tác bảo dưỡng, bảo trì đặc biệt là yêu cầu nghiêm ngặt về kỹ thuật hàng không.
Tội phạm có thể lợi dụng phương tiện bay không người lái đưa chất nổ phá hoại mục tiêu
Phát biểu giải trình thêm tại phiên thảo luận, Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh việc CSCĐ cần được quyền ngăn chặn, vô hiệu hóa phương tiện bay không người lái xâm phạm các mục tiêu bảo vệ.
Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, hiện nay CSCĐ Trung ương và các địa phương được giao bảo vệ gần 650 mục tiêu quan trọng về chính trị, kinh tế, ngoại giao, khoa học kỹ thuật, văn hóa xã hội trên phạm vi toàn quốc theo danh mục do Chính phủ quy định.
Bên cạnh đó, CSCĐ còn được giao nhiệm vụ bảo vệ các hội nghị, sự kiện quan trọng như Đại hội Đảng toàn quốc, bầu cử ĐBQH và bầu cử đại biểu HĐND các cấp, các sự kiện, hội nghị quốc tế tổ chức tại Việt Nam, các đoàn khách quốc tế đến thăm và làm việc tại Việt Nam.
Tuy nhiên, hiện các văn bản quy phạm pháp luật chưa quy định cụ thể việc xử lý các phương tiện bay không người lái khi xâm phạm mục tiêu của CSCĐ bảo vệ. Trong khi đó, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, các loại phương tiên bay siêu nhẹ được sử dụng rất rộng rãi trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, tiềm ẩn nguy cơ gây hại đối với an ninh quốc gia, đe dọa nghiêm trọng tới ANTT nói chung, an toàn các mục tiêu mà CSCĐ bảo vệ nói riêng.
"Ví dụ như những trường hợp đối tượng phản động, tội phạm lợi dụng các phương tiện này để đưa chất nổ, chất hóa học, sinh học phá hoại hoặc gây nguy hại cho các mục tiêu. Nếu lực lượng trực tiếp bảo vệ không được quyền ngăn chặn mà chờ người khác đến xử lý thì gây ra bất cập về nhiều mặt, nhất là các mục tiêu quan trọng về chính trị, ngoại giao", Bộ trưởng dẫn chứng.
Từ đó, để đảm bảo cơ sở pháp lý của CSCĐ trong việc chủ động ngăn chặn, vô hiệu hóa tàu bay không người lái, các phương tiện bay siêu nhẹ trong trường hợp các phương tiện này trực tiếp tấn công, xâm phạm hoặc đe dọa tấn công, xâm phạm các mục tiêu, để bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu được trang bị lực lượng vũ trang canh gác bảo vệ, cần phải quy định thẩm quyền này cho CSCĐ.
Trước tranh luận của các đại biểu về việc có trang bị tàu bay, tàu biển cho CSCĐ, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm không đề cập thẳng vào vấn đề trên. Ông cho biết tiếp thu ý kiến tham gia của các đại biểu Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ rà soát, chỉnh lý các quy định của dự thảo luật về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, huy động người, phương tiện, thiết bị, hợp tác quốc tế của cảnh sát cơ động và các nội dung khác, chặt chẽ, thống nhất với hệ thống pháp luật, tránh chồng chéo nhiệm vụ của các lực lượng khác.
