Để hiểu rõ vấn đề này, ngày 29/7/2014, UBND TP có văn bản số 5631/UBND – XDGT gửi Văn phòng Chính phủ về việc phúc đáp Công văn số 5556/VPCP - KTN ngày 23/7/2014 đề nghị cho ý kiến về đầu tư xây dựng (ĐTXD) tuyến ống phân kỳ 1, thuộc giai đoạn II của Dự án (DA) hệ thống cấp nước chuỗi đô thị Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai - Miếu Môn - Hà Nội - Hà Đông do Cty CP nước sạch Vinaconex - Tcty cổ phần Xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam (VINACONEX) đề nghị tại văn bản số 1489/2014/- CV - VIWASUPCO – NSĐ2 ngày 16/7/2014. UBND TP báo cáo như sau: Cơ sở của dự án Dự án hệ thống cấp nước chuỗi đô thị Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai - Miếu Môn - Hà Nội - Hà Đông, do Bộ Xây dựng thẩm định, báo cáo Thủ tướng Chính phủ tại Tờ trình số 53/BXD - TTr ngày 3/9/2003, trong đó: Tổng công suất thiết kế là 600.000m3/ngày đêm, chia làm 2 giai đoạn (mỗi giai đoạn làm 300.000m3/ngày đêm), gồm 2 tuyến truyền dẫn, có đường kính D1500 - D1800, chủ đầu tư là Tcty VINACONEX, thực hiện theo hình thức đầu tư BOO và được Thủ tướng Chính phủ cho phép, tại văn bản số 1285/CP - CN ngày 24/9/2003. Giai đoạn I, công suất 300.000m3/ngày đêm, tổng kinh phí đầu tư khoảng hơn 1.500 tỷ đồng, được khởi công XD ngày 24/4/2004, hoàn thành, khai thác tháng 4/2009. Tiếp đó, tại văn bản số 6408/VPCP – ĐMDN ngày 16/9/2004, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý về nguyên tắc với đề nghị của Tcty VINACONEX, mời các đối tác góp vốn thành lập Cty CP để quản lý, vận hành, khai thác DA nước sông Đà, trong đó, các đối tác là Cty nhà nước phải cùng với VINACONEX giữ cổ phần chi phối của Cty này. Trên cơ sở đó, Hội đồng quản trị Tcty VINACONEX đã quyết định chuyển giao DA nước sông Đà cho Cty CP theo quy định hiện hành và tiến hành thành lập Cty CP nước sạch Vinaconex (Viwasupco). Viwasupco đã thực hiện thủ tục trình và được UBND tỉnh Hòa Bình cấp chứng nhận đầu tư số 25121000252 cho DA (bao gồm cả 2 giai đoạn đầu tư) ngày 17/11/2010 và được điều chỉnh chứng nhận đầu tư 3 lần vào các ngày: 29/1/2010, 05/7/2013 và 29/7/2013. Nhà đầu tư được xác định trong các chứng nhận đầu tư là: Viwasupco. Hiện lượng nước sạch cấp về TP khoảng 220.000m3/ngày đêm, chiếm khoảng 30% tổng lượng nước thương phẩm của TP. Việc cung cấp nước sạch được thực hiện theo phương thức các đơn vị cấp nước sạch của TP ký hợp đồng với đơn vị sản xuất là Viwasupco, lượng nước cấp theo đồng hồ tại điểm cuối tuyến trên đường vành đai 3; sau đó các Cty cấp nước sạch của TP cung cấp nước cho nhân dân theo giá quy định. Khắc phục vỡ ống nước (giai đoạn I) và xây dựng ống nước mới Về nguyên nhân và trách nhiệm để xảy ra vỡ ống truyền tải nước sông Đà, đã được Bộ Xây dựng giám định và kết luận tại Thông báo số 15/TB - BXD ngày 4/7/2014 khẳng định trách nhiệm thuộc chủ đầu tư. Khi xảy ra sự cố, UBND TP đã khẩn trương kiểm tra, chỉ đạo sở, ngành chức năng TP, Tcty VINACONEX, Cty Viwasupco thực hiện các giải pháp khắc phục (Thông báo số 148/TB - VP ngày 16/7/2014). Trong đó, yêu cầu: Tcty VINACONEX triển khai các biện pháp về vận hành, bảo đảm an toàn để không xảy ra sự cố đường ống… và phối hợp với các đơn vị liên quan, bảo đảm cung cấp nước sạch cho nhân dân. Cùng với đó, UBND TP đã giao cơ quan chức năng nghiên cứu 2 phương án đầu tư tuyến số 2. Theo đó, phương án 1: Tcty VINACONEX khẩn trương đầu tư tuyến số 2 theo quy hoạch, TP mua nước sạch tại điểm cuối đường vành đai 3. Phương án 2: Trường hợp, VINACONEX không đủ năng lực tài chính và huy động vốn để ĐTXD tuyến ống, TP sẽ mua nước sạch của các Tcty nước sạch tại khu vực Hòa Lạc và giao Cty Nước sạch Hà Nội phối hợp với các doanh nghiệp khác để thu hút xã hội hóa đầu tư. Trong đó, nghiên cứu làm đường ống khẩn cấp từ QL 21 về đường vành đai 3, sử dụng ống thép hoặc ống gang, đường kính 700 - 1.000 mm, khái toán khoảng 1.000 ty đồng, thời gian thi công khoảng 6 tháng. Ngoài ra, theo Thông báo kết luận giám định số 15 ngày 4/7/2014 của Bộ Xây dựng (nêu trên), trong đó yêu cầu Tcty VINACONEX “nhanh chóng triển khai việc ĐTXD tuyến ống truyền tải nước sạch giai đoạn II, bảo đảm cung cấp nước sạch cho địa bàn TP Hà Nội theo quy hoạch”. Thông báo này cũng đề nghị “UBND TP Hà Nội hỗ trợ Tcty VINACONEX để triển khai nhanh nhất giai đoạn II của DA này. Trường hợp, VINACONEX chậm triển khai thì giao cho đơn vị khác thực hiện đầu tư lắp đặt tuyến ống…”. Thực hiện chỉ đạo của Bộ Xây dựng, Tcty VINACONEX đã có văn bản đề nghị UBND TP được triển khai tuyến ống số 2, bằng nguồn vốn của Tcty và vốn huy động (ngoài ngân sách), đồng thời cam kết về tiến độ, thời gian, chất lượng, công trình thực hiện… Sở dĩ, UBND TP thống nhất để Tcty VINACONEX triển khai giai đoạn II. Một là: Để Tcty VINACONEX khắc phục sự cố vỡ ống nước giai đoạn I do đơn vị này gây lên và có trách nhiệm cung cấp nước sạch sinh hoạt cho nhân dân. Hai là: Việc thực hiện này đúng với chủ trương và quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (tại văn bản số 1285/CP - CN ngày 24/9/2003 nêu trên); Văn bản số 315/TTg - CN ngày 21/02/2006 của Thủ tướng Chính phủ cũng nêu rõ: Giao chủ đầu tư VINACONEX xem xét, tính toán quyết định ĐTXD tuyến ống thứ 2, trên cơ sở bảo đảm hiệu quả đầu tư chung cho DA cấp nước chuỗi đô thị Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai - Miếu Môn - Hà Nội - Hà Đông; Quy hoạch hệ thống cấp nước Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 499/QĐ - TTg ngày 21/3/2013, trong đó công suất cấp nước cho Thủ đô Hà Nội từ nguồn nước sông Đà, đạt 300.000 m3/ngày đêm vào năm 2015 và nâng lên 600.000m3/ngày đêm vào năm 2020. Hơn nữa, VINACONEX cam kết tự bỏ vốn đầu tư và bảo đảm tiến độ thời gian thực hiện. Kiến nghị UBND TP đang tập trung chỉ đạo các cơ quan TP và Tcty VINACONEX, một mặt thực hiện các giải pháp khắc phục sự cố đường ống nước giai đoạn I, bảo đảm cung cấp nước cho cho nhân dân và triển khai giai đoạn II của DA (theo đúng nội dung Văn bản số 315/TTg - CN ngày 21/02/2006 của Thủ tướng Chính phủ nêu trên) trong thời gian nhanh nhất, đảm bảo đúng quy định và quy hoạch. Tuy nhiên, ngày 29/7/2014, Tcty VINACONEX báo cáo UBND TP việc Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) đã công bố Quyết định khởi tố vụ án hình sự liên quan đến sự cố vỡ đường ống nước (giai đoạn I). Do vậy, việc Tcty VINACONEX triển khai giai đoạn II của DA phải được xem xét cụ thể…Trường hợp, VINACONEX không được phép triển khai dự án, UBND TP đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND TP thực hiện các cơ chế đặc thù, chỉ đạo Cty nước sạch Hà Nội của TP triển khai DA trong thời gian sớm nhất và theo đúng quy định, kịp thời cung cấp nước sạch cho nhân dân. UBND TP đang tiếp tục chỉ đạo: Tcty VINACONEX và Cty CP Viwasupco, bảo đảm an toàn khai thác tuyến ống nước số 1, kịp thời khắc phục nhanh nhất sự cố nếu tiếp tục xảy ra; đồng thời giao các sở, ngành chức năng, chỉ đạo các Cty cấp nước sạch TP thực hiện các biện pháp, bảo đảm cung cấp nước ổn định cho nhân dân Thủ đô.
