Theo báo cáo Vai trò của an sinh xã hội trong xóa bỏ lao động trẻ em: Đánh giá bằng chứng và hàm ý chính sách của ILO và UNICEF đưa ra bằng chứng từ một nghiên cứu cho thấy: An sinh xã hội góp phần làm giảm lao động trẻ em và tạo điều kiện cho mọi trẻ em đến trường bằng cách giúp các gia đình đối phó với những cú sốc về kinh tế hay y tế.
Nghiên cứu cũng chỉ ra, có quá ít tiến bộ đạt được trong việc đảm bảo mọi trẻ em đều được hưởng các chế độ an sinh xã hội, 73,6% dân số trẻ em, tương đương khoảng 1,5 tỷ trẻ em trong độ tuổi từ 0 – 14 trên toàn thế giới không được hưởng trợ cấp gia đình hay trợ cấp cho trẻ em bằng tiền mặt. Khoảng trống lớn này cần phải được thu hẹp và nhanh chóng xóa bỏ.
“Có nhiều lý do để đầu tư vào an sinh xã hội toàn dân, trong đó xóa bỏ lao động trẻ em là một trong những lý do thuyết phục nhất xét đến tác động của vấn đề này đối với quyền và phúc lợi của trẻ em”- Tổng Giám đốc ILO Guy Ryder nói.
Nghiên cứu cho rằng, nếu các nhà hoạch định chính sách không hành động quyết đoán thì khủng hoảng Covid-19, các cuộc xung đột đang diễn ra, đói nghèo gia tăng và biến đổi khí hậu sẽ khiến tình trạng lao động trẻ em tăng cao.
Hơn 160 triệu trẻ em trên toàn thế giới (một phần mười trẻ em trong độ tuổi 5 – 17 tuổi) vẫn đang tham gia lao động trẻ em và tiến bộ đạt được trong xóa bỏ lao động trẻ em đã bị đình trệ kể từ năm 2016. Những xu hướng này đã xuất hiện trước khi đại dịch Covid-19 xảy ra. Ước tính, nếu không có các chiến lược giảm thiểu, số lao động trẻ em có thể tăng thêm 8,9 triệu vào cuối năm 2022 do tình trạng nghèo đói và dễ bị tổn thương gia tăng .
Để củng cố hệ thống an sinh xã hội nhằm ngăn ngừa và xóa bỏ lao động trẻ em, báo cáo của ILO và UNICEF đưa ra một số khuyến nghị. Theo đó, thu hẹp khoảng trống diện bao phủ an sinh xã hội cho trẻ em bằng việc ưu tiên quyền lợi của trẻ em, mở rộng diện bao phủ an sinh xã hội tới 2 tỷ lao động trong khu vực kinh tế phi chính thức sang khu vực kinh tế chính thức.
Báo cáo cũng khuyến nghị xây dựng hệ thống an sinh xã hội tích hợp. Việc giảm thiểu lao động trẻ em sẽ dễ dàng hơn nếu các quốc gia có hệ thống an sinh xã hội cung cấp đầy đủ các quyền lợi cả đời, từ trợ cấp trẻ em và gia đình, trợ cấp thai sản và thất nghiệp đến lương hưu cho người già cũng như chế độ bảo vệ sức khỏe.
Các chương trình an sinh xã hội được thiết kế toàn diện và nhạy cảm với lao động trẻ em, giúp giảm thiểu lao động trẻ em. Cụ thể, đảm bảo trợ cấp cho trẻ em và gia đình để tất cả các hộ gia đình có trẻ em, đặc biệt là những gia đình dễ bị tổn thương nhất, có thể được tiếp cận; đơn giản hóa các thủ tục đăng ký và triển khai các cơ chế chi trả trợ cấp khác nhau. Cùng với đó là tăng cường đầu tư cho giáo dục cơ bản phổ cập có chất lượng và các dịch vụ xã hội quan trọng khác cho trẻ em bên cạnh các chương trình an sinh xã hội.
Báo cáo cũng khuyến nghị lấy những cam kết chính trị mạnh mẽ đối với việc xóa bỏ lao động trẻ em và thiết lập an sinh xã hội toàn dân làm đòn bẩy tăng cường sự đồng thuận trong hành động; thúc đầy đầu tư vào hệ thống an sinh xã hội dưới góc độ là một động lực của phát triển.
