Công chức cấp xã giải quyết thủ tục hành chính bảo đảm “5 đúng - 3 không - 2 chủ động”

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc do Bộ Nội vụ tổ chức sáng nay (9/8) về tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức (CBCCVC) cấp xã, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ) Phan Trung Tuấn đã trình bày chuyên đề về “Các nội dung cơ bản, cốt lõi của Luật Tổ chức chính quyền địa phương (CQĐP) năm 2025; nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Trưởng Ban của HĐND cấp xã; nhiệm vụ, quyền hạn, kỹ năng điều hành, giải quyết các công việc thuộc thẩm quyền của Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND cấp xã, Trưởng phòng chuyên môn thuộc UBND cấp xã và công chức cấp xã”.

Vụ trưởng Vụ CQĐP cho biết, đây là lần đầu tiên Quốc hội ban hành 2 luật liên quan tổ chức CQĐP có hiệu lực đồng thời trong năm 2025. Cụ thể, Luật Tổ chức CQĐP số 65/2025/QH15 có hiệu lực từ ngày 1/3/2025; sau đó để thực hiện mô hình CQĐP 2 cấp kể từ ngày 1/7/2025, Quốc hội tiếp tục ban hành Luật Tổ chức CQĐP số 72/2025/QH15 có hiệu lực từ ngày 16/6/2025.

Đáng chú ý, liên quan chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của CQĐP cấp xã, ông Phan Trung Tuấn nhấn mạnh, HĐND cấp xã trong mô hình 2 cấp có vị trí trực tiếp và sát thực hơn với người dân, đóng vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước, cơ quan đại diện gần gũi nhất với cộng đồng dân cư, trực tiếp tiếp nhận, phản ánh và truyền đạt chính xác những tâm tư, nguyện vọng của cộng đồng dân cư lên các cơ quan có thẩm quyền.

“Việc xóa bỏ cấp huyện đặt ra yêu cầu cao hơn đối với HĐND cấp xã trong giám sát, đánh giá và thực thi chính sách tại cơ sở, tạo nên cơ chế quản trị dân chủ, minh bạch ngay từ cấp thấp nhất”, ông Phan Trung Tuấn nói.

Cũng theo Vụ trưởng, Luật Tổ chức CQĐP số 72 quy định 26 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND xã trong 8 lĩnh vực. Cụ thể, trong tổ chức thi hành Hiến pháp, pháp luật; tổ chức bộ máy và xây dựng chính quyền; quy hoạch, kế hoạch, tài chính, ngân sách, đầu tư; liên kết, hợp tác giữa các đơn vị hành chính cấp xã…

Ngoài ra, HĐND xã còn thực hiện thêm 3 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn: các nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp từ T.Ư và CQĐP cấp tỉnh; các nhiệm vụ, quyền hạn chuyển từ HĐND cấp huyện (7 nhiệm vụ) và Chủ tịch UBND cấp huyện (1 nhiệm vụ); các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định pháp luật. Đối với HĐND phường, bên cạnh nhiệm vụ, quyền hạn như của HĐND xã thì còn thực hiện thêm 3 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn.

Đặc biệt, xung quanh vấn đề nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã, Vụ trưởng Vụ CQĐP đã trao đổi về kỹ năng thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chủ tịch, phó chủ tịch UBND cấp xã, trưởng phòng chuyên môn và công chức cấp xã. Trong đó lưu ý, công chức thực hiện giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp cần bảo đảm “5 đúng - 3 không - 2 chủ động”, đó là: đúng quy trình - đúng thành phần hồ sơ - đúng thời hạn - đúng thái độ - đúng trách nhiệm; không đùn đẩy - không thu thêm tiền - không gây khó dễ; chủ động hướng dẫn - chủ động phối hợp nội bộ.

Theo ông Phan Trung Tuấn, Luật Tổ chức CQĐP quy định 9 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn của UBND xã. Ngoài các nhiệm vụ, quyền hạn nêu trên, UBND xã còn thực hiện thêm 3 nhóm nhiệm vụ: các nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp, ủy quyền từ T.Ư, UBND cấp tỉnh, chủ tịch UBND cấp tỉnh; các nhiệm vụ, quyền hạn chuyển từ UBND cấp huyện (714 nhiệm vụ) và cơ quan chuyên môn cấp huyện (5 nhiệm vụ); các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định pháp luật.

Luật Tổ chức CQĐP quy định chủ tịch UBND cấp xã chịu trách nhiệm trực tiếp trước cấp tỉnh và người dân về hiệu quả quản lý hành chính trên địa bàn; đồng thời được phân cấp và ủy quyền để chủ động hơn trong điều hành, xử lý các vấn đề tại cơ sở, kịp thời đáp ứng các nhu cầu của người dân.

Luật Tổ chức CQĐP quy định 17 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn của chủ tịch UBND xã (chi tiết tại Điều 23 Luật). Ngoài các nhiệm vụ, quyền hạn nêu trên, chủ tịch UBND xã còn thực hiện thêm 3 nhóm nhiệm vụ khác. Đối với chủ tịch UBND phường, ngoài các nhiệm vụ, quyền hạn như của chủ tịch UBND xã nêu trên thì còn thực hiện thêm 7 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn khác.

Vụ trưởng cũng chia sẻ, chỉ sau hơn 1 tuần thực hiện mô hình CQĐP 2 cấp, Trung tâm phục vụ hành chính công của một xã ở TP Hồ Chí Minh đã xử lý khoảng 1.600 hồ sơ cho người dân. Với số lượng hồ sơ lớn như vậy, việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và nâng cao năng lực của cán bộ, công chức là rất quan trọng.