UBND tỉnh Đồng Nai vừa ban hành kết luận thanh tra số 11/KL-UBND về việc thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật trong công tác quản lý, sử dụng đất, giao khoán đất đổi với Công ty cổ phần mía đường La Ngà.
Bị lấn chiếm hàng trăm ha đất
Công ty cổ phần mía đường La Ngà tiền thân là Xí nghiệp liên hiệp hợp công nông nghiệp mía đường La Ngà, trên cơ sở hợp nhất 3 đơn vị: Nhà máy đường La Ngà, Nông trường mía Phú Ngọc và Nông trường mía Cao Cang do Xí nghiệp liên hợp công nông nghiệp mía đường II quản lý. Từ tháng 3/2000, công ty bắt đầu hoạt động theo hình thức công ty cổ phần với tên gọi Công ty cổ phần mía đường La Ngà.
Theo kết luận thanh tra, tại xã Phú Ngọc, Gia Canh (huyện Định Quán) xã Xuân Bắc, Suối Cao (huyện Xuân Lộc) Công ty cổ phần mía đường La Ngà đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) với diện tích hơn 4.224 ha.
Trong đó, diện tích sử dụng đúng mục đích là hơn 3.523 ha. Diện tích đã bố trí làm nhà ở cho gia đình, cán bộ, công nhân viên là hơn 268 ha. Diện tích đất bị lấn chiếm là hơn 334 ha. Diện tích đất chưa sử dụng là gần 100 ha.
Về công tác quản lý sử dụng đất công ty chỉ trực tiếp sử dụng một phần diện tích đất UBND tỉnh đã giao, phần lớn diện tích đất nông nghiệp đã thực hiện giao khoán cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng nhưng công ty thiếu kiểm tra, việc quản lý lỏng lẻo dẫn đến phần lớn người dân nhận khoán đã tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chuyển đổi cây trồng trên đất nhận khoán.
Một phần diện tích đất được UBND tỉnh giao công ty không sử dụng để cho cán bộ công nhân viên tự ý sử dụng vào mục đích làm nhà ở, chuồng trại, sản xuất nông nghiệp.
Có nhiều trường hợp đã kê khai, đăng ký và được UBND huyện Định Quán cấp GCNQSDĐ. Tính đến tháng 4/2023, UBND huyện Định Quán đã ký cấp 380 GCNQSDĐ/407 thửa/70 ha cho các hộ gia đình, cá nhân tại ấp 7 xã Phú Ngọc và xã La Ngà thuộc trong ranh giới khu đất của công ty.
Tại khu đất tại xã Suối Cao và xã Xuân Bắc (huyện Xuân Lộc) có khoảng 4 ha đất tại xã Xuân Bắc đang tranh chấp với cá nhân nhận giao khoán đất (cá nhân nhận khoán đất hiện đang trồng tràm).
Khu đất tại xã Phú Ngọc và xã Gia Canh (huyện Định Quán) là đất nông nghiệp công ty được cấp GCNQSDĐ đã ký hợp đồng thuê đất, ký phục lục hợp đồng thuê đất với Sở TN&MT trùng với một phần diện tích đất UBND tỉnh đã thu hồi giao cho địa phương quản lý.
Trong đó đã có hơn 44 ha đất rừng phòng hộ được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất thuộc trường hợp đủ điều kiện được cấp GCNQSDĐ theo quy định tại khoản 3 Điều 98 Luật đất đai 2013, nhưng đến nay khu đất chưa được cấp GCNQSDĐ.
Chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra
Kết luận thanh tra xác định, đối với công tác giao khoán đất, công ty không thực hiện thanh lý hợp đồng với người nhận khoán trước khi ký lại hợp đồng mới là không đúng với nội dung của hợp đồng giao khoán. Dẫn đến trên cùng một diện tích giao khoán hoặc cùng đối tượng giao khoán có 2 dạng hợp đồng còn hiệu lực.
Sau khi các hợp đồng giao khoán theo Nghị định số 135/2005/NĐ-CP được chuyển đổi sang thực hiện theo hình thức hợp đồng liên kết (từ sau năm 2018), chỉ thực hiện 544 ha/3.173 ha đất đã giao khoán theo Nghị định số 135/2005/NĐ-Cp, đạt 17,1% diện tích đất đủ điều kiện giao khoán. Các hộ dân nhận khoán không thanh lý hợp đồng giao khoán để ký lại hợp đồng giao khoán mới.
Tháng 9/2020, khi công ty tạm dừng hoạt động do thực hiện theo Quyết định số 3474/QĐ-XPVPHC của Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, đến thời điểm thực hiện thanh tra thì toàn bộ các hộ dân nhận khoán đất trồng mía của công ty không còn thực hiện trồng mía theo hợp đồng, chuyển đổi sang trồng cây khác như: keo, mì, điều. Tuy nhiên, công ty không lập hồ sơ đối với việc tự ý thay đổi loại cây trồng này của người dân nhận khoán.
Trước những sai phạm trên, ngày 28/4/2023, Đoàn Thanh tra có văn bản số 118/ĐTT-NV3 kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang Công an tỉnh Đồng Nai để điều tra xửu lý.
Đến ngày 15/5/2023, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai có văn bản số 587/UBND-KTN chuyển nội dung sang Công an tỉnh đối với việc: UBND huyện Định Quán đã ký cấp GCNQSDĐ cho các hộ gia đình, cá nhân thuộc ranh đất mà UBND tỉnh đã công nhận kết quả rà soát hiện trạng sử dụng đất, cấp GCNQSDĐ cho Công ty cổ phần mía đường La Ngà.
