Sau những tháng ngày nỗ lực bắt nhịp với công nghệ, người Hà thành đã cảm nhận rõ nét, chuyển đổi số thực sự mang lại sự tiện dụng tuyệt vời cho cuộc sống nơi đô thị đông đúc và hối hả…
Ngày cuối cùng của kỳ nghỉ lễ 2/9, nhóm cựu giáo chức một thời Hà Nội chúng tôi lại có dịp hàn huyên “ôn cố tri tân”. Xa bục giảng, giảng đường ngót nghét hai thập kỷ, nhưng chuyện lớp trường, thầy trò xưa nay luôn rộn ràng trong trái tim những người thầy một thời và không thôi hối thúc nghĩ suy của những mái đầu pha sương khói.
Ông bạn vốn là thầy dạy Toán khởi xướng: “Công nghệ đi vào cuộc sống, bọn trẻ giờ nhàn thật! Mấy năm trước ngày này là đứa ở tỉnh thì “khăn gói quả mướp” hồ sơ giấy tờ lên Hà Nội nhập học, có đứa thiếu giấy tờ, hoặc hồ sơ chưa đúng và đủ, lại “ngược đường” về quê làm lại rồi quay lên. Đứa ở Hà Nội thì cũng ngấp nghé xếp hàng đợi chờ đến lượt rà soát hồ sơ “qua cửa” làm thủ tục, nhanh cũng mất cả buổi. Giờ thì chỉ cần vài cái nhấp chuột là tất cả đâu vào đấy. Các con nhàn, bố mẹ cũng đỡ lật đật, thầy cô làm công tác tuyển sinh cũng đỡ tất bật tối ngày. Chẳng ai không công nhận chuyển đổi số là hay!”.
Ông ấy nói đúng, nhìn đứa cháu nội tôi nhập học trường Đại học Kinh tế Quốc dân mà tôi cũng thấy… “nhẹ cả người”. Bộ hồ sơ nhập học gồm 5 - 6 loại giấy tờ, từ sơ yếu lý lịch cho đến giấy chuyển nghĩa vụ quân sự đều được “sắp đặt” chính xác, đầy đủ, đúng form qua hệ thống online của trường. Ngay cả học phí học kỳ đầu tiên cùng một số khoản thu đầu năm học cũng ngay lập tức được thực hiện chính xác thông qua mã QR cho từng tân sinh viên. Giấy báo trúng tuyển bản chính, có dấu đỏ thì được chuyển thẳng qua đường bưu điện về nhà, không cần phải đến trường chầu trực ký để nhận.
Ông bạn già kể: "Lại nhớ hồi tôi làm bộ hồ sơ nhập học đại học cho thằng con trai - tức bố nó bây giờ, ra phường xác nhận lý lịch phải mang theo cuốn sổ hộ khẩu, nộp hôm trước, hôm sau mới được nhận về. Nay thì cháu tôi chỉ cần cầm theo Căn cước công dân ra phường, 10 phút sau đã hoàn thành xác nhận sơ yếu lý lịch. Hồi bố nó vào đại học, tôi kỳ cạch mang hồ sơ đến trường xếp hàng đợi, đến lượt thì cũng mất một quãng để nhân viên hành chính kiểm hồ sơ, nếu đúng và đủ thì cũng mất một buổi. Còn cháu tôi bây giờ, hồ sơ nhập học online “hợp lệ”, đến ngày trường hẹn mang bộ hồ sơ gốc đến nộp trong chớp mắt là xong… Mọi thứ được thực hiện qua hệ thống, liên thông và chính xác, nên nhẹ nhàng cho cả sinh viên, phụ huynh lẫn nhân lực nhà trường đầu tư để làm công tác tuyển sinh".
“Cuộc sống số thật tiện lợi và tiết kiệm thời gian!” - tôi hồ hởi tán thưởng ý kiến của ông bạn già.
Không chỉ có vậy, các ông giáo, bà giáo đầu hai thứ tóc còn rôm rả mãi không thôi câu chuyện chuyển đổi số tưởng xa vời với tuổi thất thập ấy. Ông thì nói rằng: “Chẳng riêng gì chuyện nhập học của con cháu nhà mình đâu! Giờ đến kỳ hạn đổi Giấy phép lái xe cũng thuận tiện lắm! Con gái tôi sẵn ảnh thẻ, giấy khám sức khỏe có mã để nhập lên hệ thống, chỉ mươi phút là xong. Lệ phí cũng nộp qua QR code!”.
Bà thì nhộn nhịp khoe: “Cháu tôi mới xin cấp lại hộ chiếu cho hai vợ chồng tôi qua Cổng dịch vụ công trực tuyến, nhanh và thuận tiện lắm! Không còn mất cả buổi lên phố Trần Hưng Đạo ngồi viết tờ khai và chờ đợi nộp lệ phí nữa!”…
Rồi thì chuyện trả lương hưu qua ATM, chuyện thẻ bảo hiểm y tế được cập nhật trên hệ thống VnID mức độ 2… Nắng hây hây vàng trên phố độ đầu Thu như thể ánh mắt thế hệ đã kinh qua cuộc đời ánh lên niềm tin vào những đổi mới đang diễn ra trong cuộc sống hiện đại nơi Hà thành đô hội.
Thế mới thấy, niềm vui của thế hệ đi trước, cảm nhận tiện dụng của thế hệ hôm nay chính là câu trả lời cho những nỗ lực mà Hà Nội đang hướng tới trong hành trình phát triển Thủ đô theo hướng thông minh, hiện đại. Trên hành trình đó, chuyển đổi số là xu hướng tất yếu của thời đại 4.0 và giáo dục là một trong những lĩnh vực quan trọng được nhấn mạnh. Chính “người trong cuộc” còn hân hoan vì “Chuyển đổi số không chỉ giúp giáo viên giảm bớt những việc không tên, mà còn góp phần nâng cao chất lượng dạy và học”.
Thế nên thời gian qua, giáo dục Hà Nội đã tập trung phát triển nền tảng hỗ trợ dạy và học từ xa, ứng dụng triệt để công nghệ số trong quản lý, giảng dạy và học tập; số hóa tài liệu, giáo trình; xây dựng nền tảng chia sẻ tài nguyên dạy và học theo cả hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Cùng với đó, còn phát triển công nghệ phục vụ giáo dục hướng tới đào tạo cá thể thông qua hai hình thức phát triển hệ tri thức phổ thông được cập nhật cùng với kho học liệu mở, phát triển mạng giáo dục trên cơ sở mở rộng và nâng cấp hệ thống quản lý ngành giáo dục điện tử cho phép kết nối hiệu quả học sinh - giáo viên - phụ huynh - các cơ sở giáo dục - các nhà quản lý giáo dục.
Năm học mới 2024 - 2025 đã bắt đầu với rất nhiều kỳ vọng, trong đó chuyển đổi số tiếp tục được xác định là một trong 12 nhiệm vụ trọng tâm để thực hiện thành công chủ đề năm học “Đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng, đoàn kết kỷ cương”.
Các nhà quản lý giáo dục đã đặt mục tiêu: hoàn thiện các cơ sở dữ liệu ngành giáo dục, kết nối liên thông với các cơ sở dữ liệu quốc gia; tăng cường thực hiện thủ tục hành chính qua dịch vụ công trực tuyến; tăng cường các điều kiện bảo đảm hạ tầng kỹ thuật và kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học, kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục và đào tạo; tiếp tục xây dựng hạ tầng học tập quốc gia, kho học liệu số chia sẻ dùng chung toàn ngành, gồm: bài giảng điện tử, học liệu số đa phương tiện, sách giáo khoa điện tử, phát triển hệ thống ngân hàng câu hỏi trực tuyến cho các môn học, triển khai nền tảng cung cấp các khóa học trực tuyến dùng chung, triển khai thực hiện học bạ số…
Riêng Hà Nội, từ năm học 2024 - 2025 này phấn đấu 100% nhà trường triển khai tuyển sinh trực tuyến, góp phần giảm sự vất vả cho phụ huynh và học sinh.
Vậy là chuyển đổi số không còn là câu chuyện “nói cho nhau nghe”, mà đã được cảm nhận rõ nét trong đời sống thường nhật ở Hà thành, điển hình là những đổi mới trong ngành giáo dục. Cuộc sống số không còn là xu hướng của thời đại 4.0, mà đã được hiện thực hóa ở đô thị Hà Nội với nhiều ghi nhận và đầy kỳ vọng về sự tiện ích ở tương lai.
