Nâng cao hiểu biết, ý thức tuân thủ pháp luật của người trẻ
Phó Vụ trưởng Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật Phan Hồng Nguyên cho biết, giáo dục pháp luật trong trường học là một trong những hoạt động, nhiệm vụ, giải pháp căn cơ, trọng tâm trong nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật của công dân. Nghị quyết số 27/NQ-TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới đã quy định, kỳ vọng lớn về công tác PBGDPL, trong đó xác định mục tiêu đến năm 2030, thượng tôn Hiến pháp, pháp luật trở thành chuẩn mực ứng xử của mọi chủ thể trong xã hội và yêu cầu thực hiện PBGDPL bằng các hình thức, biện pháp.
Luật PBGDPL có một chương riêng về công tác PBGDPL trong nhà trường. Bộ GD&ĐT có vai trò hết sức quan trọng trong việc nâng cao hiểu biết, ý thức tuân thủ pháp luật của người trẻ trong xã hội ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Đặc biệt, với 24 triệu người học, giáo dục pháp luật trong trường học là một trong những hoạt động, nhiệm vụ, giải pháp căn cơ, trọng tâm trong nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác PBGDPL, ý thức chấp hành pháp luật của công dân.
Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Pháp chế (Bộ GD&ĐT) Mai Thị Anh cho biết, Bộ GD&ĐT rất quan tâm chỉ đạo, điều hành công tác PBGDPL trong nhà trường. Bộ đã ban hành Quyết định số 599/QĐ-BGDĐT ban hành Kế hoạch về PBGDPL năm 2023 của ngành Giáo dục. Kế hoạch đặt ra yêu cầu đối với các đơn vị nhà trường, cơ sở giáo dục trong toàn ngành phải bảo đảm công tác PBGDPL được tổ chức triển khai thực chất, bám sát nội dung, yêu cầu đổi mới công tác PBGDPL trong điều kiện hiện nay, phù hợp với tinh thần văn kiện Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết số 27-NQ/TW về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới; bám sát các nhiệm vụ trọng tâm của ngành Giáo dục năm 2023, tập trung tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật mới ban hành liên quan đến quản lý nhà nước về GD&ĐT.
Các hoạt động PBGDPL hướng tới mục đích tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và ý thức tuân thủ, chấp hành, tự giác học tập, tìm hiểu pháp luật, xây dựng lối sống và làm việc theo pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức, nhà giáo, người lao động, người học trong nhà trường. Trong triển khai các nhiệm vụ công tác PBGDPL, Bộ GD&ĐT đồng thời bám sát các nhiệm vụ theo Quyết định số 15/QĐ-HĐPB của Hội đồng Phối hợp PBGDPL Trung ương, tham mưu, tư vấn cho lãnh đạo Bộ là thành viên Hội đồng trong việc thực hiện các nhiệm vụ do Chủ tịch Hội đồng phân công.
Nhiều cách làm hiệu quả, sáng tạo
Theo Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Pháp chế (Bộ GD&ĐT) Mai Thị Anh, Bộ nhận thấy nhiều địa phương, cơ sở giáo dục đã có nhiều cách làm hiệu quả, sáng tạo trong công tác PBGDPL, trong đó có nhiều mô hình PBGDPL thu hút sự quan tâm, hưởng ứng của đối tượng được PBGDPL. Một số mô hình PBGDPL đã phát huy được hiệu quả tại các địa phương, nhà trường như mô hình “Cổng trường học an toàn giao thông”, mô hình “Tuần sinh hoạt công dân học sinh sinh viên”, mô hình “Ngày pháp luật”, “Tiết pháp luật” định kỳ hàng tháng hoặc hàng tuần, mô hình các câu lạc bộ PBGDPL dành cho học sinh theo từng cấp học, mô hình “Nhóm Zalo tuyên truyền pháp luật”…
Các mô hình đều có ý nghĩa giáo dục tích cực, bồi dưỡng ý thức tôn trọng, tuân thủ, chấp hành pháp luật, xây dựng, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình người tốt, việc tốt trong thực hiện pháp luật; phê phán, đấu tranh với những hành vi vi phạm pháp luật hoặc lệch chuẩn xã hội…
Tuy nhiên, một số địa phương, cơ sở giáo dục còn tâm lý chờ hướng dẫn của cấp trên mà chưa chủ động, linh hoạt trong xây dựng các mô hình, phương pháp, cách làm phù hợp với điều kiện thực tế. Kính phí dành cho công tác PBGDPL còn hạn chế nên nhiều hoạt động PBGDPL chưa được tổ chức thường xuyên, chủ yếu lồng ghép chung trong hoạt động chuyên môn và hoạt động của các tổ chức đoàn thể, phần nào làm ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác này.
Bộ GD&ĐT đề xuất, cần định kỳ bồi dưỡng, tập huấn về chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên giảng dạy môn học Đạo đức, Giáo dục công dân, Giáo dục Kinh tế và pháp luật, giảng viên giảng dạy môn học Pháp luật, Pháp luật đại cương trong các trường đại học không chuyên luật; định kỳ tổ chức gặp gỡ đối thoại, tọa đàm, trao đổi giữa những người làm công tác PBGDPL; nâng cao vai trò của tổ chức Đoàn, Đội, Hội trong nhà trường trong việc tuyên truyền, PBGDPL cho đoàn viên, đội viên, hội viên của tổ chức mình…
Trong khi đó, tại Hà Nội luôn chú trọng phổ biến, giáo dục pháp luật trong các nhà trường. Từ tháng 1/2023, Sở GD&ĐT Hà Nội đã ban hành Kế hoạch tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật của ngành Giáo dục và Đào tạo thành phố Hà Nội năm 2023. Trong đó, yêu cầu các hoạt động về tuyên truyền PBGDPL đảm bảo thiết thực, có trọng tâm, trọng điểm, đổi mới nội dung, đa dạng hóa hình thức, phù hợp với đối tượng, tránh hình thức, phô trương; kết hợp hoạt động nội khóa với hoạt động ngoại khóa; kịp thời nhân rộng mô hình hay, cách làm hiệu quả.
Bên cạnh đó, các trường kết hợp giáo dục pháp luật với giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh. Gắn tuyên truyền PBGDPL với việc triển khai thực hiện chủ đề năm 2023 của thành phố “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển”; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin gắn với thực hiện chuyển đổi số trong công tác PBGDPL…
