"Đại biểu Quốc hội có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam"

Trình bày Tờ trình Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, Tổng Thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc nêu một số nội dung cần thiết sửa đổi. Trong đó, Về sửa đổi, bổ sung quy định về đại biểu Quốc hội, dự Luật bổ sung quy định tiêu chuẩn về quốc tịch đối với đại biểu Quốc hội tại Điều 22 của Luật Tổ chức Quốc hội để bảo đảm chặt chẽ, phù hợp với thực tiễn.

Theo đó, dự thảo Luật quy định đại biểu Quốc hội có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam; Bổ sung thẩm quyền của Đoàn đại biểu Quốc hội trong việc xác định địa bàn đại diện của đại biểu được chuyển sinh hoạt đến để thuận tiện cho công tác tổ chức hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội tại khoản 1 Điều 38; Sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến việc đại biểu Quốc hội tiếp xúc cử tri (Điều 26), tham dự kỳ họp HĐND (Điều 36) để bảo đảm tính thống nhất với quy định về việc chuyển sinh hoạt đến Đoàn đại biểu Quốc hội khác của đại biểu Quốc hội.

Về sửa đổi, bổ sung quy định về Đoàn đại biểu Quốc hội, đối với quy định Trưởng đoàn, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội, để phù hợp với thực tế, dự thảo Luật sửa đổi khoản 3 Điều 43 theo hướng: Đoàn có Trưởng đoàn, Phó Trưởng đoàn do Đoàn đại biểu Quốc hội bầu trong số các đại biểu Quốc hội của Đoàn và được Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định số lượng và phê chuẩn đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách của Đoàn đại biểu Quốc hội. Đồng thời, luật hóa quy định về việc quản lý đối với đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách ở địa phương tại Nghị quyết số 353/2017/UBTVQH14 ngày 17/4/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Theo đó, cơ quan có thẩm quyền quản lý đối với cán bộ ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương theo phân cấp chịu trách nhiệm quản lý đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách của địa phương mình; Sửa đổi, bổ sung quy định về thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong việc phê chuẩn việc cho thôi giữ chức vụ Trưởng đoàn, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tại khoản 4 Điều 53 cho phù hợp với thực tế.

Đối với quy định bộ máy giúp việc cho Đoàn đại biểu Quốc hội, sửa đổi, bổ sung điểm đ khoản 2 và khoản 4 Điều 43 quy định về bộ máy giúp việc của Đoàn đại biểu Quốc hội theo hướng chỉ quy định có tính khái quát, không kể tên cụ thể Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội với tính chất là một đơn vị độc lập giúp việc cho Đoàn đại biểu Quốc hội như trong Luật hiện hành để thực hiện chủ trương hợp nhất Văn phòng Hội đồng nhân dân, Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và Văn phòng Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành một Văn phòng tham mưu giúp việc chung theo Nghị quyết số 18-NQ/TW.

Việc sửa đổi, bổ sung theo hướng này sẽ bảo đảm để khi tổ chức bộ phận giúp việc Đoàn đại biểu Quốc hội theo phương án nào (hợp nhất 02 văn phòng hay 03 văn phòng) thì cũng không bị vướng bởi quy định của Luật Tổ chức Quốc hội. Để phù hợp với kết quả tổng kết thực hiện thí điểm tại 12 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, dự thảo Luật quy định chính quyền địa phương ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có trách nhiệm bố trí trụ sở làm việc, tổ chức bộ phận tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội, bảo đảm kinh phí và các điều kiện cần thiết khác cho Đoàn đại biểu Quốc hội tại địa phương.

Về sửa đổi, bổ sung quy định liên quan đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự Luật sửa đổi, bổ sung khoản 4 và khoản 5 Điều 44 về nguyên tắc và điều kiện thông qua pháp lệnh, nghị quyết, kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp và chế độ báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để bảo đảm nguyên tắc hoạt động của Quốc hội và Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; Bổ sung quy định về việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định số lượng và phê chuẩn đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Đoàn đại biểu Quốc hội tại khoản 4 Điều 53.

Dự kiến, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội sẽ được Quốc hội xem xét, thông qua theo quy trình tại một kỳ họp và có hiệu lực từ ngày 1/6/2021 để bắt đầu triển khai thực hiện cho nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Đề nghị quy định tỷ lệ tối thiểu đại biểu Quốc hội chuyên trách với con số cụ thể ở mức cao hơn 35%.

Thẩm tra dự án luật, UB Pháp luật của Quốc hội tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 và nhiều nội dung cụ thể.

Về tỷ lệ đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách (Điều 23), đa số ý kiến thành viên Ủy ban Pháp luật tán thành việc giữ nguyên quy định tỷ lệ đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách ít nhất là 35% tổng số đại biểu Quốc hội tại khoản 2 Điều 23 của Luật Tổ chức Quốc hội với những lý giải nêu trong Tờ trình. Tuy nhiên, cũng có ý kiến đề nghị sửa khoản 2 Điều 23 của Luật hiện hành theo hướng quy định tỷ lệ tối thiểu đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách với con số cụ thể ở mức cao hơn 35% để có cơ sở phấn đấu, quy hoạch, bố trí cán bộ.

Về Đoàn đại biểu Quốc hội, tán thành việc sửa đổi, bổ sung các quy định về Đoàn đại biểu Quốc hội tại khoản 3, khoản 4 Điều 43, khoản 4 Điều 53. Việc sửa đổi quy định về bộ máy giúp việc của Đoàn đại biểu Quốc hội (tại khoản 4 Điều 43) để tạo cơ sở pháp lý cho việc thể chế hóa chủ trương hợp nhất Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội, Văn phòng Hội đồng nhân dân và Văn phòng Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo Nghị quyết số 18-NQ/TW của Trung ương.

Về Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tán thành việc sửa đổi, bổ sung quy định về nguyên tắc, điều kiện thông qua pháp lệnh, nghị quyết, kết luận và chế độ báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (tại khoản 4 và khoản 5 Điều 44) để bảo đảm tương thích với các quy định về nguyên tắc hoạt động và chế độ báo cáo của các cơ quan Quốc hội; quy định khái quát nhiệm vụ của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong công tác tổ chức trưng cầu ý dân (tại Điều 59) để bảo đảm tính thống nhất với Luật Trưng cầu ý dân.

Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Khắc Định nêu rõ, Ủy ban Pháp luật tán thành việc xác định thời điểm có hiệu lực thi hành của Luật là ngày 1/6/2021 để bắt đầu triển khai thực hiện từ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV nhằm thuận tiện cho công tác tổ chức, sắp xếp bộ máy và thực hiện ngân sách. Trên cơ sở báo cáo thẩm tra, trân trọng đề nghị các đại biểu Quốc hội tập trung cho ý kiến, thảo luận về những nội dung được đề xuất sửa đổi, bổ sung trong Luật Tổ chức Quốc hội, đặc biệt là các nội dung liên quan đến Đoàn đại biểu Quốc hội, về cơ cấu, số lượng cấp phó của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội và những vấn đề khác mà đại biểu Quốc hội quan tâm.