Sáng 25/5, Quốc hội thảo luận ở tổ về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022, những tháng đầu năm 2023; công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022; việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; giao, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025 và phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Trung ương năm 2023 của chương trình mục tiêu quốc gia.... Đồng thời, thảo luận việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022...
Virus sợ mua sắm đã lan tới Bộ Y tế?
Thảo luận tại tổ, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan nêu những vấn đề tồn tại trong ngành y tế, dẫn chứng về việc thiếu vaccine trong Chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia. Đại biểu cho rằng, chúng ta cứ nói cán bộ y tế ở các cơ sở sợ, không dám mua sắm nhưng bây giờ dường như virus sợ mua sắm đã lan tới Bộ Y tế.
Theo đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, Chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia là chương trình đặc biệt cần thiết với những bệnh bắt buộc phải có vaccine. Năm 2014, nhiều trẻ em tại Hà Nội đã bị tử vong trong dịch sởi. Báo cáo cho thấy tỷ lệ tiêm chủng hiện nay chưa đạt mục tiêu. Tại TP Hồ Chí Minh, nguồn vaccine đã cạn kiệt.
“Mặc dù chúng ta có vaccine dịch vụ nhưng không phải ai cũng có điều kiện. Vậy người dân sẽ xử lý như thế nào, đặc biệt là những người lao động không có điều kiện?” - đại biểu Phạm Khánh Phong Lan nêu câu hỏi.
Theo đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, trong Chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia, ngoài chất lượng vaccine còn có vấn đề thời điểm tiêm chủng. Đối với một số bệnh, nếu tiêm chủng chậm, không đúng thời điểm thì vaccine không còn tác dụng: Đối với trường hợp trẻ nhỏ bị mắc bệnh mà có thể phòng được bằng chương trình tiêm chủng mở rộng thì đau xót tới chừng nào; thậm chí có thể ảnh hưởng tới cả cuộc đời của trẻ.
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan ngạc nhiên trước lý do Bộ Tài chính chuyển nguồn từ ngân sách Trung ương về cho ngân sách địa phương nên Bộ Y tế đã giao cho Sở Y tế các tỉnh, thành xác định nhu cầu, lập kế hoạch cung ứng và báo cáo UBND địa phương bố trí kinh phí, tổ chức mua sắm vaccine.
Theo đại biểu, ngân sách nào cũng là của Nhân dân, Bộ Y tế cứ đấu thầu tập trung quốc gia, đàm phán giá để các địa phương có căn cứ, ký hợp đồng với công ty. Trong lĩnh vực vaccine có rất ít nhà cung cấp nên hoàn toàn đáp ứng với các hình thức như đàm phán giá, đấu thầu quốc gia. Nếu xé các gói thầu, không phải địa phương nào cũng có thời gian, tiền bạc để xử lý, mua sắm.
Hoan nghênh ý kiến chỉ đạo kịp thời của Chính phủ, nhất là mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã yêu cầu Bộ Y tế chủ trì, tổ chức việc đặt hàng hoặc đấu thầu tập trung, không để thiếu vaccine trong Chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia, đại biểu đặt câu hỏi, Bộ Y tế đã làm được tới đâu, triển khai thế nào?
Theo đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, đây thực tế là vấn đề đơn giản song có hiện tượng đùn đẩy khiến doanh nghiệp gặp khó khăn, người dân không có vaccine tiêm cho con em mình. “Bộ Y tế phải khẩn trương thực hiện và tuân thủ theo chỉ đạo của Chính phủ để đảm bảo nguồn vaccine trong Chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia” - đại biểu Phạm Khánh Phong Lan nhấn mạnh.
Ngoài ra, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cũng đề cập tới vấn đề thuốc hiếm. Trong những ngày gần đây, thuốc hiếm là câu chuyện đang được quan tâm khi có các bệnh nhân tại TP Hồ Chí Minh bị ngộ độc botulinum dẫn đến liệt cơ hoàn toàn, nguy cơ tử vong cao nhưng Việt Nam lại không có thuốc điều trị. Với nhưng quy định hiện nay, các bệnh viện lúc nào cũng trong tình trạng nơm nớp lo sợ vì không có thuốc điều trị cho bệnh nhân.
Trước đó, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn TP Hà Nội) cũng phân tích, do số lượng thuốc hiếm cần ít, chỉ vài lọ nên các cơ sở y tế muốn mua cũng không có nơi nào bán. Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan mong muốn Chính phủ chỉ đạo, lấy nhu cầu thuốc hiếm của quốc gia, tính toán số lượng, thậm chí dư hơn thiếu để mua sắm. Bởi khi bệnh nhân phải thở máy, chi phí điều trị sẽ cao hơn nhiều lần so với mua thuốc.
“Thủ tục hành chính qua nhiều cấp, phòng ban có thể bị “để trong ngăn kéo”. Chính phủ nên chỉ đạo mua thuốc về trước, đàm phán thương thảo chắc chắn sẽ được giá rẻ hơn; sau đó có thể lưu trữ thuốc ở 2 trung tâm lớn là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Sinh mạng con người không thể đợi quy trình” - đại biểu nhấn mạnh.
Đã bố trí dự toán cho Bộ Y tế mua vaccine tiêm chủng năm 2023
Phát biểu tại tổ trong phiên họp Quốc hội sáng 25/5, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc (Đoàn tỉnh Bình Định) đã khá thẳng thắn chia sẻ những vướng mắc hiện còn là rào cản cho phát triển hiện nay.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng, với các vướng mắc như đại biểu Quốc hội chia sẻ (giải ngân vốn đầu tư công; việc chuyển đổi mục đích sử dụng rừng khi triển khai các dự án; sử dụng vốn đầu tư công cho sửa chữa, cải tạo nâng cấp các công trình…) cần phải được tháo gỡ.
Muốn vậy, cần phải thực hiện một luật sửa nhiều luật, phải tập hợp những khó khăn, vướng mắc trên các lĩnh vực, trên cơ sở căn cứ ý kiến của các địa phương, đại biểu Quốc hội và đoàn đại biểu Quốc hội để từ đó trình Chính phủ, trình Quốc hội sửa, tháo gỡ những nút thắt đang còn là rào cản cho phát triển hiện nay…
Bộ trưởng cũng nêu một số vấn đề mà trước đó một số đại biểu Quốc hội nêu, như việc bố trì dự toán kinh phí cho mua vaccine tiêm chủng cho trẻ em.
Theo Bộ trưởng, trước năm 2020, Chính phủ quy định nguồn chi thường xuyên mua vaccine tiêm chủng, nhưng đến 28/11/2020, Chính phủ ban hành quy định đưa vào chi thường xuyên, phần nào của địa phương thì địa phương bố trí. Về phía Bộ Tài chính, Bộ đã bố trí dự toán cho Bộ Y tế bố trí mua vaccine tiêm chủng năm 2023.
Liên quan đến vướng mắc trong giải ngân mà câu chuyện “biết rồi khổ lắm nói mãi” nhưng vẫn chưa giải quyết được, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng, cần phải sửa Luật Đầu tư công, bởi hiện nay các bộ, ngành, địa phương đều vướng với quy định, có vốn mới được lập dự án và phải có dự án mới có vốn, nếu như vậy thì sẽ không thể làm được.
