Dâng hương tưởng nhớ danh tướng Trần Khát Chân

Lễ hội đình Tương Mai là một sự kiện văn hóa truyền thống quan trọng của người dân phường Tương Mai, quận Hoàng Mai, Hà Nội. Được tổ chức hàng năm, lễ hội nhằm tưởng nhớ và tri ân Thượng tướng Trần Khát Chân, một danh tướng thời Trần có công lớn trong việc bảo vệ đất nước trước sự xâm lược của quân Chiêm Thành. Đây không chỉ là dịp để người dân bày tỏ lòng biết ơn đối với vị anh hùng dân tộc mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của vùng đất Cổ Mai xưa.

Theo sử sách ghi lại, Trần Khát Chân người làng Hà Lãng, huyện Vĩnh Ninh, nay là huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa, 3 đời làm Thượng tướng quân. Ông là hậu duệ của Bảo Nghĩa vương Trần Bình Trọng với câu nói bất hủ "Ta thà làm quỷ nước Nam, chứ không làm vương đất Bắc".

Đình Tương Mai được xây dựng để thờ Trần Khát Chân, một vị tướng tài ba của triều Trần. Ông sinh năm 1370 và đã lập nhiều chiến công hiển hách, đặc biệt là trận đánh tiêu diệt vua Chiêm Thành Chế Bồng Nga vào năm 1390, giúp bảo vệ kinh thành Thăng Long khỏi sự xâm lược. Sau khi ông mất, nhân dân địa phương đã lập đình để thờ ông, ghi nhớ công lao của ông đối với đất nước.

"Trong đình Tương Mai hiện còn lưu giữ tấm bia "Cổ Mai bi ký" ghi lại truyền thuyết về danh tướng Trần Khát Chân. Bên cạnh đó là 10 đạo sắc phong được các triều vua ban cho hai anh em ngài và 2 đạo sắc phong ban cho Phạm Ngưu Tất. Đạo cổ nhất đề Cảnh Hưng nguyên niên (1740), đạo cuối cùng ghi năm Khải Định thứ 9 (1924). Ngoài ra còn có 1 quả chuông đồng ghi niên hiệu Thành Thái 10 (1898); đôi câu đối bằng chữ Hán treo trong hậu cung" cụ Nguyễn Đình Gắng, Phó Chủ tịch Hội hương lão phường Tương Mai khẳng định.

Lễ hội đình Tương Mai không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là dịp để người dân ôn lại lịch sử, giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống yêu nước và tinh thần đoàn kết. Đây cũng là một phần quan trọng trong đời sống văn hóa của cộng đồng, giúp kết nối các thế hệ và duy trì những phong tục tập quán tốt đẹp.

Lễ hội đình Tương Mai thường diễn ra vào ngày 24/4 âm lịch hàng năm. Địa điểm tổ chức chính là đình Tương Mai, tọa lạc tại số 13 phố Nguyễn Đức Cảnh, phường Tương Mai, quận Hoàng Mai, Hà Nội. Đây là một trong những ngôi đình cổ kính, mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa của vùng đất Thăng Long xưa.

Lễ hội năm nay, như thường lệ bắt đầu với nghi thức rước kiệu và tế lễ tại đình. Phần lễ, các bô lão trong làng, mặc trang phục truyền thống, thực hiện nghi lễ dâng hương, đọc văn tế để tưởng nhớ công lao của danh tướng Trần Khát Chân. Đây là phần quan trọng nhất của lễ hội, thể hiện lòng thành kính của Nhân dân đối với vị tướng tài. Phần hội, được các cụ bô lão, Nhân dân Tương Mai tập luyện nhiều tháng nay, với nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc, các cụ bà, cụ ông, thanh niên địa phương đã thể hiện được nét văn hóa đặc trưng của vùng đất giàu truyền thống văn hóa, lịch sử của quận Hoàng Mai.

Phó Bí thư Thường trực Quận ủy, Chủ tịch HĐND quận Hoàng Mai Nguyễn Đức Dũng chia sẻ: lễ hội đình Tương Mai là một sự kiện văn hóa, lịch sử truyền thống không chỉ của người dân Tương Mai mà còn là nét đẹp của văn hóa, lịch sử của cả vùng đất Hoàng Mai hàng trăm năm nay. Vì thế, các thế hệ con cháu ngày nay cần phải gìn giữ và lưu truyền những giá trị tinh thần này từ đời này qua đời khác, chung tay xây dựng Tương Mai ngày càng giàu đẹp.

Lễ hội đình Tương Mai năm 2025 được đánh giá lớn nhất về quy mô và số người tham dự trong vòng 10 năm qua. Cấp ủy, chính quyền và người dân Tương Mai muốn ghi dấu sự kiện văn hóa, lịch sử truyền thống của địa phương trước khi bước vào mô hình chính quyền mới từ 1/7/2025. Hàng nghìn người con của địa phương, nhiều người ở nước ngoài, các tỉnh xa, các phường bạn của quận Hoàng Mai đã về dự lễ để bày tỏ lòng thành kính.