Là điểm đến nổi tiếng mang tính địa lý, văn hóa, danh thắng và du lịch sinh thái tiêu biểu của cả nước, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau còn là địa danh thiêng liêng thân thương trong lòng mỗi người dân Việt Nam, nơi ai cũng muốn một lần đặt chân đến.
Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau - Khu sinh quyển thế giới, điểm đến thú vị nơi đất chín rồng
Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau được thành lập năm 2003 khi Khu bảo tồn thiên nhiên Đất Mũi được chuyển thành Vườn quốc gia trong hệ thống các khu rừng đặc dụng của Việt Nam. Đây là khu rừng ngập mặn nguyên sinh lớn nhất nước ta, nơi tiếp giáp với biển Đông và biển Tây nên chịu ảnh hưởng cả hai chế độ thủy triều: bán nhật triều biển Đông và nhật triều biển Tây. Nơi đây là bãi sinh sản của nhiều loài thủy hải sản có giá trị kinh tế cao và là điểm dừng chân của nhiều loài chim nước di cư trú đông.
Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau có diện tích khoảng 41.862 hecta. Trong đó, khoảng 15.262 hecta là diện tích vùng đất liền, còn lại 26.600 hecta là diện tích vùng ven biển tiếp xúc với đất liền. Vườn được chia thành 4 phân khu chính: phân khu bảo vệ nghiêm ngặt (12.203 ha), phân khu phục hồi sinh thái (2.859 ha), phân khu hành chính – dịch vụ (200 ha), phân khu bảo tồn biển (26.600 ha).
Hiện nay, vườn quốc gia Mũi Cà Mau có số lượng động thực vật sinh sống rất phong phú đa dạng, với khoảng 28 cho đến 32 loài cây ngập mặn; khoảng 26 loài thú, 93 loài chim, 43 loài động vật bò sát, 139 loài cá khác nhau, với 9 loài lưỡng cư, 49 loài sinh vật phù du, và còn nhiều loài quý hiếm khác… Trong đó có hai loài nằm trong sách đỏ thế giới là khỉ đuôi dài (Macaca fascicularis), voọc bạc (Trachypithecus cristatus) và bốn loài có trong sách đỏ Việt Nam.
Ngày 26/5/2009, Vườn quốc gia Mũi Cà Mau (huyện Ngọc Hiển) và vườn quốc gia U Minh Hạ (huyện U Minh) thuộc tỉnh Cà Mau đã được UNESCO đưa vào danh sách các Khu dự trữ sinh quyển thế giới. Vào ngày 13/4/2013, Ban thư ký Công ước Ramsar thế giới công nhận VQG Mũi Cà Mau trở thành khu Ramsar thứ 2.088 của thế giới.
Dải đất nhô ra biển theo hình mũi thuyền mang tên Đất Mũi là nơi có thể ngắm mặt trời mọc ở biển Đông vào buổi sáng và cũng nhìn thấy mặt trời lặn ở biển Tây. Vị trí đẹp nhất để nhìn khung cảnh này là bờ kè chắn sóng trải dài uốn lượn, bao bọc khu rừng đước và phần đất phía trong Đất Mũi, hoặc ngay ở các điểm dừng chân ở bãi bồi (nơi phần đất liền đang nở ra).
Theo các vị cao niên nơi đây, Mũi Cà Mau mỗi năm bồi tiến ra biển hàng trăm mét mà không cần có sự tác động của con người. Hệ sinh thái thực vật nơi đây với hai loại chính là cây đước và cây mắm sống đan xen hỗ trợ lẫn nhau. Cây mắm dần bò tiến ra biển, tồn tại bằng cách vươn những rễ cây lên đón phù sa để sinh tồn, nhưng rể mắm cũng làm “kè chắn sóng” bao bọc những trái đước rụng cắm xuống đất sinh trưởng. Cây đước lớn vững chãi, vươn những rễ dài cứng, bao bọc cây mắm tích tụ phù sa để nuôi dưỡng những cây đước con dần lớn lên.
Cuộc sống cộng sinh ấy đã đưa Mũi Cà Mau và Tổ Quốc tiến dài ra biển trăm năm nay như vậy, mang theo dáng vẻ hiên ngang của người Việt trên đường mở cõi, như nhà thơ Xuân Diệu nói:
“….Tổ Quốc ta như một con tàu
Mũi thuyền ta đó, Mũi Cà Mau…”
Khi những áng bình minh đầu tiên dần dần ló rạng với những ánh đỏ chiếu sáng khắp cả bầu trời, thì rừng đước nơi đây cũng dần thức giấc. Màu xanh bạt ngàn của đước, của mắm, của bãi bồi lóng lánh nước hòa quyện với màu xanh lam của nước biển làm say lòng du khách.
Khi chiều về, hoàng hôn buông xuống kéo theo những bóng mây nhiều màu sắc làm cho khung cảnh của đất Mũi Cà Mau thêm trữ tình, lãng mạn. Hình ảnh Tổ Quốc hùng vĩ bình yên hiện lên mỗi ngày ở Mũi Cà Mau là như vậy đó.
Dấu ấn đất Mũi Cà Mau - khi lãnh thổ của quốc gia mở rộng dần về phía biển
Đến Mũi Cà Mau, du khách được tham quan và chụp hình kỷ niệm tại các biểu tượng đặc trưng của Đất Mũi như Cột Mốc tọa độ GPS 0001, tiểu cảnh pano (hình ảnh con tàu), tham quan bờ kè chắn sóng, biểu tượng ốc len, cá thòi lòi, cầu làng rừng, cột mốc điểm cuối đường mòn Hồ Chí Minh, Đền thờ Lạc Long Quân, Tượng Mẹ Âu Cơ, …
Đặc biệt, nơi đây còn có Cột cờ Hà Nội tại Mũi Cà Mau do Đảng bộ và nhân dân Thủ đô Hà Nội tặng cho tỉnh, được khánh thành năm 2019. Du khách có thể đi bộ lên những tầng cao tại công trình Cột Cờ Hà Nội để ngắm toàn cảnh rừng ngặp mặn Cà Mau, biển Đông rộng lớn, cụm đảo Hòn khoai ẩn hiện từ phía xa. Cảnh rừng và biển hòa quyện vào nhau tạo nên một khung cảnh đẹp, nên thơ hiếm nơi nào có được.
Du lịch đến đây sẽ được tham gia trải nghiệm với tuyến xuyên rừng, xuôi vỏ lãi hoặc cano trên dòng kênh Lạch Vàm ngắm nhìn những dải hàu lồng san sát khắp mặt sông và có dịp tìm hiểu nghề nuôi hải sản. Được khám phá hệ sinh thái rừng ngập mặn, tìm hiểu những loài sinh vật dưới tán rừng. Được đến điểm dừng chân lý tưởng ngắm nhìn những đàn chim di trú. Hay bao quát tầm mắt của mình bên những dãy đất bồi đang dần tiến ra biển.
Theo các đơn vị lữ hành, Mũi Cà Mau luôn là lựa chọn của du khách trong nhiều tour, nhất là du khách trong nước. Nguyên nhân có rất nhiều người muốn được đến nơi vùng đất cuối cùng của đât nước Việt Nam, được tận mắt chứng kiến kỳ thú của thiên nhiên khi lãnh thổ của quốc gia cứ dần mở rộng về phía biển.
Chị Võ Lý Mai Phương, du khách ở Bình Thạnh TP HCM cho biết, đến Mũi Cà Mau ngoài được chiêm ngưỡng hệ sinh thái ngập mặn đa dạng kỳ thú, còn được thấy Tổ Quốc mình bao la rộng lớn vô cùng. “Nếu bạn được ngắm bình minh và hoàng hôn ở một nơi bãi bồi, sẽ thấy đất nước kỳ diệu bao la. Nhưng kỳ thú hơn năm sau quay lại, điểm đó đã có thể được phù sa bồi lắp thành đất liền.” - Chị Võ Lý Mai Phương nói.
“Nhưng tiện nhất, là tham quan nhiều điểm liên kết trong cùng một chuyến đi du lịch. Khi tham quan ở Hà Tiên, Phú Quốc rồi về Rạch Giá, đi một mạch đến Mũi Cà Mau, quay về TP Cà Mau rồi đến TP Bạc Liêu tham quan, sau đó về Sóc Trăng. Chính vì vậy, Đất Mũi là điểm không thể thiếu trong chuỗi đó” – Chị Phương cho biết thêm.
Trao đổi với phóng viên Báo Kinh tế và Đô thị, ông Trần Hiếu Hùng Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau cho biết, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau là một điểm quan trọng nằm trong chuỗi – tuyến du lịch ở Cà Mau nói riêng và cả vùng nói chung. Nếu liên kết vùng du lịch được tổ chức tốt, Mũi Cà Mau sẽ là mắt xích không thể thiếu để thúc đẩy du lịch vùng. Gần nhất, chỉ trong 5 ngày dịp tết Nguyên đán 2024, đã có 103.368 (307 khách quốc tế) đã đến tham quan tại các khu, điểm du lịch, di tích và lưu trú tại tỉnh Cà Mau, tăng 17% so cùng kỳ. Trong đó, có hơn 50% là đến Mũi Cà Mau.
“Để phát huy lợi thế đắc địa du lịch của Đất Mũi, tỉnh đang thực hiện nhiều chủ trương giải pháp có chiều sâu. Theo đó quan tâm đầu tư nâng cấp và xây dựng mới các tour du lịch sinh thái; đẩy mạnh liên kết vùng trong khai thác và phát triển du lịch, đặc biệt là chương trình liên kết, hợp tác phát triển du lịch giữa Cà Mau với TP Hồ Chí Minh và các tỉnh ĐBSCL; tạo điều kiện thuận lợi kết nối các doanh nghiệp lữ hành và các doanh nghiệp dịch vụ du lịch giữa các địa phương” – ông Trần Hiếu Hùng vấn mạnh.
Ngày 29/3/2024, tại TP Cần Thơ, Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp với Hiệp Hội du lịch ĐBSCL và Sở Văn hóa, thể thao và du lịch TP Cần Thơ đồng tổ chức Hội thảo “Xây dựng, phát triển tour, tuyến và sản phẩm du lịch đặc thù ĐBSCL”.
Hội thảo có sự tham gia của Sở Văn hoá, thể thao và du lịch của 13 tỉnh ĐBSCL cùng nhiều nhà nghiên cứu, nhà khoa học, doanh nghiệp du lịch để có những đánh giá về tiềm năng, vị trí, lợi thế về du lịch tại các tỉnh ĐBSCL. Từ đó, tìm kiếm các giải pháp, khắc phục các điểm yếu, đưa du lịch ĐBSCL phát triển hiệu quả, bền vững. Bên cạnh đó, cũng bàn các giải pháp quảng bá du lịch ĐBSCL đến với du khách trong và ngoài nước.
