Đồng Nai:
Đất sử dụng ổn định 48 năm, nhưng không được bồi thường khi thu hồi làm dự án
Kinhtedothi - Gia đình ông Nguyễn Hữu Ấu (ngụ tại xã Bàu Hàm 2, huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai) đã khai hoang phục hóa và sinh sống ổn định trên mảnh đất 7.429m2 gần 48 năm qua, không tranh chấp... Thế nhưng khi thực hiện các dự án phải thu hồi đất, thì gia đình ông Ấu gần như “mất trắng”, không được đền bù...
Sinh sống ổn định trên đất qua 3 thế hệ, có nộp thuế, nhưng…
Ông Nguyễn Hữu Ấu vừa gửi đơn đến cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai khiếu nại về việc Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng (CNQSD) đất sai đối tượng đối với 7.429m2 tại thửa 23, 24 tờ bản đồ số 80 (thuộc xã Bàu Hàm 2) dẫn đến những thiệt thòi cho gia đình ông trong quá trình Nhà nước thực hiện các dự án đi qua khu đất này.
Ông Nguyễn Hữu Ấu trình bày: Năm 1977 gia đình ông đã khai hoang phục hóa đất tại hai thửa 23 và 24 tờ bản đồ số 80 thuộc xã Bàu Hàm 2, huyện Thống Nhất. Thời điểm đó, gia đình ông Ấu phải mất rất nhiều công sức và thời gian san lấp đất đá lồi lõm để tạo mặt bằng mới có thể trồng các loại cây nông nghiệp. Sau đó tiếp tục chuyển sang trồng cây lâu năm, làm nhà ở và chuồng trại chăn nuôi.
Chỉ tay về phía quốc lộ 20 (mặt tiền đất ông Ấu tiếp giáp quốc lộ 20), ông Ấu cho biết một phần diện tích đất của ông vào năm 2015 và 2016 đã được nhận 2 lần tiền bồi thường khi Nhà nước tiến hành nâng cấp quốc lộ.
Năm 1993, ông Ấu có kê khai đất đai theo chủ trương của Nhà nước, nên khi thiết lập bản đồ địa chính thửa 23 và 24 tờ bản đồ số 80 (lúc này đất thuộc xã Xuân Thạnh, huyện Long Khánh, sau này tách xã Xuân Thạnh về huyện Thống Nhất) thì thửa đất này có ghi mục đích sử dụng đất là ONT (đất ở nông thôn) và đất CLN (trồng cây lâu năm), không phải là đất trồng cây cao su. Đồng thời ông Ấu có nộp thuế trước bạ về đất ở vào năm 2015.
Trên phần đất này đã có 4 phần mộ người thân, trong đó cha và mẹ của ông Ấu mất năm 1995 và năm 2000 đều lần lượt được chôn cất và thờ cúng trên mảnh đất này. Vào năm 2015 và 2016, UBND huyện Thống Nhất ra quyết định thu hồi một phần diện tích đất của gia đình ông Ấu, đền bù giải phóng mặt bằng để thực hiện mở rộng quốc lộ 20. Theo đó, UBND huyện Thống Nhất đã hai lần (năm 2025 và 2016) ra quyết định thu hồi đất ghi rõ tên chủ sử dụng đất và người nhận tiền đền bù giải tỏa đất là ông Nguyễn Hữu Ấu.
Lý do vì sao đã sử dụng ổn định trên diện tích đất này gần 48 năm mà chưa được cấp giấy tờ, ông Ấu cho biết: Trước năm 2015 huyện Thống Nhất lập kế hoạch mở rộng nâng cấp đường quốc lộ 20 và đất của gia đình ông huyện thu hồi một phần diện tích, nên việc xem xét cấp Giấy CNQSD đất chưa thực hiện. Nhưng huyện đã công nhận quyền lợi về đất và tài sản trên đất của gia đình ông cho nên cũng đã có bồi thường.
“Gia đình tôi đã tự khai hoang phục hóa và sử dụng ổn định khu đất trên đã 48 năm, không trái quy định pháp luật. Đất được Nhà nước xác định là đất ở nông thôn và trồng cây lâu năm, đóng phí trước bạ đất thổ cư, được Nhà nước lập hồ sơ bồi thường (dự án nâng cấp quốc lộ 20)”, ông Ấu khẳng định.
Không được xét bồi thường vì chưa có sổ…
Năm 2024, huyện Thống Nhất tiếp tục mở đường bên hông Chợ đầu mối Dầu Giây và làm đường song hành quốc lộ 20, nên huyện đã có kế hoạch thu hồi tiếp thửa đất 23 là 1.000m2 và thu hồi 600m2 thửa 24 (cùng số tờ 80) của phần đất gia đình ông Ấu. Đến thời điểm này ông Ấu mới phát hiện ra toàn bộ diện tích đất (thuộc thửa 23 và 24) nói trên đã được tỉnh Đồng Nai cấp Giấy CNQSD đất (số CY 616042, cấp ngày 15/11/2020) cho Công ty TNHH một thành viên - Tổng Công ty Cao su Đồng Nai.
Theo ông Ấu, khi các dự án tiếp tục thực hiện liên quan đến phần diện tích đất của gia đình ông, thì ông không được thụ hưởng các quyền lợi chính đáng theo quy định về bồi thường đất, được xét cấp suất tái định cư… Vì vậy, ông Ấu đã làm đơn khiếu nại sự việc lên chính quyền các cấp, đồng thời kiến nghị UBND tỉnh Đồng Nai xem xét, ra quyết định thu hồi và hủy bỏ Giấy CNQSD đất đã cấp sai từ đất của gia đình ông cấp cho Công ty TNHH một thành viên - Tổng Công ty Cao su Đồng Nai.
Ông Nguyễn Hữu Ấu lặng lẽ nhìn về phần đất bên cạnh (cùng chung thửa đất của ông Ấu trước đây tách ra bán cho người hàng xóm) nay đã được cấp sổ đỏ và được hưởng bồi thường theo dự án. Trong khi phần đất của ông Ấu thì không được cấp sổ và không được hưởng bồi thường.
Về phía Công ty TNHH một thành viên - Tổng Công ty Cao su Đồng Nai, ngày 16/1/2025 đơn vị này ra văn bản số 50/CSĐN - PCTTBV gửi Sở Tài nguyên và Môi trường Đồng Nai (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường), về việc báo cáo nguồn gốc và cung cấp hồ sơ rà soát hiện trạng, hồ sơ cấp Giấy CNQSD đất tại thửa đất 23 và 24, tờ bản đồ số 80 xã Bàu Hàm 2. Theo Công ty TNHH một thành viên - Tổng Công ty Cao su Đồng Nai, vào năm 1995, Nông trường Cao su Dầu Giây (đơn vị trực thuộc) tiến hành thanh lý cao su (lô 203 và lô 157) làm đường điện cao thế.
“Sau khi thanh lý cao su do phần diện tích dưới đường điện không trồng được cao su, Nông trường Dầu Giây có tạo điều kiện cho một số công nhân lao động canh tác hoa màu cải thiện đời sống (không có giấy tờ), trong đó có ông Nguyễn Hữu Ấu”. Ngày 9/7/2020, UBND tỉnh Đồng Nai ban hành Quyết định số 2371/QĐ-UBND về việc điều chỉnh công nhận rà soát hiện trạng sử dụng đất của Tổng Công ty (Nông trường Dầu Giây). Đến ngày 15/11/2020 Sở TN&MT đã cấp Giấy CNQSD đất số CY 616042 nói trên cho Tổng Công ty Cao su Đồng Nai.
Cấp sổ nhưng không có xác nhận nguồn gốc đất (!?)
Trao đổi về sự việc trên, ông Đỗ Đức Thịnh - Phó chủ tịch UBND xã Bàu Hàm 2 cho biết: Ngày 19/11/2024, UBND xã Bàu Hàm 2 (huyện Thống Nhất) ra văn bản gửi UBND huyện Thống Nhất, về việc rà soát nguồn gốc đất tại hai thửa 23 và 24 tờ bản đồ số 80 thuộc bản đồ địa chính xã Bàu Hàm 2.
Điều đáng lưu ý, UBND xã Bàu Hàm 2 cho rằng: “Đối với việc cấp Giấy CNQSD đất số CY 616042, cấp ngày 15/11/2024 cho Công ty TNHH một thành viên - Tổng Công ty Cao su Đồng Nai (theo Quyết định công nhận kết quả rà soát hiện trạng sử dụng đất của Tổng Công ty Cao su Đồng Nai) không có xác nhận nguồn gốc đất” (!?).
Vì vậy, UBND xã Bàu Hàm 2 đề nghị UBND huyện Thống Nhất cùng các cơ quan liên quan phối hợp rà soát nguồn gốc đất, đối với việc tham mưu ban hành Quyết định công nhận kết quả rà soát hiện trạng sử dụng đất và cấp Giấy CNQSD đất cho Công ty TNHH một thành viên - Tổng Công ty Cao su Đồng Nai, tại hai thửa đất nói trên.
“Về nguyên tắc, việc cấp Giấy CNQSD đất là thẩm quyền của tỉnh. Chúng tôi đã hướng dẫn gia đình ông Nguyễn Hữu Ấu khởi kiện sự việc đến cơ quan chức năng là tòa án. Còn trong việc thi công dự án hiện nay, vì ông Ấu không được cấp sổ đỏ, nên theo quy định của tỉnh là chỉ được hỗ trợ 70% giá trị tài sản trên đất”, ông Đỗ Đức Thịnh cho biết.
Trong khi đó, trao đổi về sự việc trên, ông Lê Thanh Tuấn - Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai (Sở NN&MT) cho biết đơn vị này chưa nhận được đơn khiếu nại của ông Nguyễn Hữu Ấu. “Đề nghị ông Ấu gửi đến đơn UBND tỉnh để tỉnh có hướng chỉ đạo các đơn vị liên quan xem xét, rà soát và xử lý”.
