Dầu Nga “vượt bão” trừng phạt: xuất khẩu ổn định bất chấp sức ép từ phương Tây

Theo dữ liệu từ Trung tâm Chỉ số Giá, lượng dầu xuất khẩu qua đường biển của Nga trong tháng 10 chỉ giảm nhẹ 1,2% so với tháng trước, xuống còn khoảng 470.000 tấn/ngày. Mức sụt giảm này được đánh giá là không đáng kể, đồng thời cho thấy chiến lược xoay trục xuất khẩu năng lượng của Nga đã phát huy hiệu quả trong bối cảnh đang chịu áp lực từ các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Trong tháng 10, Trung Quốc tiếp tục là thị trường nhập khẩu dầu lớn nhất của Nga, chiếm khoảng 34% tổng lượng dầu xuất khẩu. Tuy nhiên, lượng dầu Nga vận chuyển tới Trung Quốc qua đường biển giảm 7,5% so với tháng trước, còn 159.000 tấn/ngày, sau khi đạt mức kỷ lục 171.000 tấn/ngày trong tháng 9.

Sản lượng “vàng đen” Nga xuất khẩu sang Ấn Độ cũng ghi nhận kết quả tích cực. Lượng dầu xuất sang quốc gia Nam Á này trong tháng 10 tăng 6,9%, đạt 138.000 tấn/ngày. Theo dữ liệu từ các công ty phân tích năng lượng như Kpler và OilX, Ấn Độ đã nhập khẩu trung bình 1,48 triệu thùng dầu Nga mỗi ngày trong tháng 10, cao hơn mức 1,44 triệu thùng/ngày của tháng 9. Xu hướng này cho thấy Ấn Độ, quốc gia tiêu thụ dầu lớn thứ ba thế giới, vẫn muốn tận dụng nguồn cung giá rẻ từ Nga.

Ngoài ra, xuất khẩu dầu Nga sang Thổ Nhĩ Kỳ cũng ghi nhận mức tăng 8%, đạt 67.000 tấn/ngày. Tuy nhiên, một số nhà nhập khẩu tại nước này đã bắt đầu tìm kiếm nguồn cung thay thế sau khi Mỹ đưa hai tập đoàn dầu khí lớn của Nga là Rosneft và Lukoil vào danh sách trừng phạt.

Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ, ông Randhir Jaiswal, chính quuyền New Delhi đang phân tích tác động của các lệnh trừng phạt mới của Mỹ đối với Rosneft và Lukoil - hai tập đoàn dầu khí lớn nhất của Nga.

Các tập đoàn lọc dầu lớn của Ấn Độ như Reliance đã bắt đầu mua dầu Nga từ thị trường giao ngay kể từ khi Mỹ tăng cường trừng phạt, trong khi các doanh nghiệp nhà nước như Indian Oil Corporation (IOC) cam kết duy trì nhập khẩu từ những nhà cung cấp Nga chưa bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm vận.

Trước đó, ngày 22/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố gói trừng phạt quy mô lớn đầu tiên nhắm trực tiếp vào lĩnh vực năng lượng của Nga, đóng băng toàn bộ tài sản của Rosneft và Lukoil tại Mỹ, đồng thời cấm các doanh nghiệp Mỹ giao dịch với hai tập đoàn này.

Rosneft và Lukoil cũng bị Washington đưa vào danh sách SDN (Specially Designated Nationals), danh mục trừng phạt mà nhiều quốc gia phương Tây tuân thủ, khiến giới kinh doanh quốc tế lo ngại.

Cùng ngày, Liên minh châu Âu (EU) đã thông qua gói trừng phạt thứ 19 nhằm vào Nga. Theo đó, EU mở rộng danh sách trừng phạt thêm hơn 150 cá nhân và pháp nhân Nga, bao gồm ngân hàng, tập đoàn năng lượng và doanh nghiệp hậu cần phục vụ quân đội.

EU cũng cấm các công ty trong khối cung cấp bảo hiểm, tái bảo hiểm và hỗ trợ kỹ thuật cho “hạm đội bóng tối” - những tàu chở dầu bị nghi ngờ giúp Nga lách lệnh cấm vận.

Trước đó, lệnh cấm vận của EU đối với các sản phẩm dầu tinh chế từ Nga được vận chuyển bằng đường biển đã chính thức có hiệu lực từ ngày 5/2/2023. Bên cạnh đó, EU, nhóm 7 nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) và Australia cũng áp mức giá trần toàn cầu lên các sản phẩm dầu tinh chế của Nga. Cụ thể ở mức 100 USD/thùng đối với các sản phẩm cao cấp như diesel và 45 USD/thùng với dầu nhiên liệu.

Giới chuyên gia đánh giá, ngành dầu mỏ Nga đã thành công trong việc giảm thiểu tối đa những tác động tiêu cực từ các lệnh cấm vận của phương Tây trong những năm gần đây. Ông Kirill Bakhtin, Trưởng Trung tâm Chứng khoán Nga tại BCS World of Investments, cho biết: “Các công ty năng lượng Nga đang duy trì xuất khẩu ổn định thông qua các bên trung gian. Mức độ ảnh hưởng từ lệnh cấm vận mới nhất của Mỹ đối với ngành dầu mỏ Moscow có thể sẽ được thể hiện rõ hơn sau ngày 21/11, thời điểm lệnh trừng phạt chính thức có hiệu lực”.