Các vi phạm còn tiếp tục diễn ra
Theo Đội Kiểm soát Hải quan - Cục Hải quan tỉnh Lào Cai, từ cuối năm 2022 đến nay, tình hình an ninh chính trị, trật tự xã hội trong khu vực biên giới, cửa khẩu cơ bản được kiểm soát; mặc dù phía Trung Quốc đã nới lỏng chính sách phòng, chống dịch Covid-19, tuy nhiên trên tuyến biên giới các lực lượng chức năng phía Trung Quốc vẫn thực hiện nghiêm công tác quản lý đường biên bằng việc duy trì tường rào kiên cố dọc theo biên giới hai nước nhằm ngăn chặn người vượt biên trái phép, chính vì vậy tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới diễn biến không phức tạp, không phát sinh những điểm nóng, các vụ việc nổi cộm trong địa bàn kiểm soát hải quan. Tuy nhiên tình hình buôn bán, vận chuyển trái phép hàng giả, hàng kém chất lượng, thực phẩm đông lạnh, gia súc, gia cầm và các sản phẩm từ gia súc, gia cầm,... còn tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Các đối tượng buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới hoạt động ngày càng tinh vi, thường lợi dụng vào đêm tối, địa hình hiểm trở nhiều đường ngang, lối mòn để hoạt động.
Còn hàng hóa nhập lậu, tại khu vực dọc tuyến biên giới thường bị các đối tượng buôn lậu lợi dụng đêm tối để vận chuyển trái phép hàng hóa qua đường mòn, lối mở, sông suối sau đó dùng xe gắn máy vận chuyển tới các điểm oa trữ rồi tuồn sâu vào nội địa.
Tại khu vực cửa khẩu, các đối tượng thường dùng thủ đoạn cất giấu, trà trộn, đưa hàng hóa không thuộc tờ khai hải quan vào bên trong các phương tiện chở hàng hóa, container chứa hàng thuộc các lô hàng, tờ khai hải quan luồng xanh, vàng và được phép thông quan, mang hàng về bảo quản, giải phóng hàng nhằm trốn tránh sự kiểm tra, phát hiện của cơ quan chức năng; sử dụng hồ sơ hải quan thuộc lô hàng trước đó đã được thông quan để hợp thức hóa, quay vòng chứng từ để xuất trình, đối phó với cơ quan chức năng khi bị kiểm tra ...v.v; sau khi hàng qua cửa khẩu sẽ được tập kết tại các kho, bãi nội địa sau đó được tuồn sâu vào nội địa tiêu.
Đối với những hàng hóa kinh doanh tạm nhập - tái xuất, quá cảnh, gửi kho ngoại quan, các đối tượng thường lợi dụng cơ chế, chính sách trong khâu giải quyết thủ tục hải quan để khai sai về số lượng, trọng lượng, tên hàng, xuất xứ,... hoặc đi không đúng tuyến đường, cửa khẩu theo quy định. Lợi dụng loại hình kinh doanh tạm nhập - tái xuất, quá cảnh tìm cách quay đầu vào nội địa.
Các địa bàn trọng điểm được cơ quan xác định như: Khu vực cửa khẩu Kim Thành, các kho ngoại quan, địa điểm kiểm tra tập trung; dọc tuyến biên giới từ ngã ba sông Nậm Thi tới xã Bản Phiệt, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai; Khu vực Ga ĐSQT Lào Cai, khu công nghiệp Đông Phố Mới; Khu vực xã Bản Lầu; khu vực cửa khẩu Mường Khương; xã Pha Long thuộc huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai; Các xã dọc tuyến biên giới sông Hồng (Quang Kim, Bản Qua, Bản Vược, Cốc Mỳ, Trịnh Tường, A Mú Sung, Ý Tý).
Trong đó, các mặt hàng thường xuyên bị vi phạm như: các mặt hàng có thuế suất cao, hàng hóa xuất nhập khẩu có điều kiện, hàng hoá thuộc Danh mục cấm xuất, nhập khẩu; các loại khoáng sản; ngoại tệ, vàng; hàng bách hóa tiêu dùng; rượu, thuốc lá, bánh kẹo; gia súc, gia cầm, các sản phẩm từ gia súc, gia cầm; pháo các loại, vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ, đồ chơi trẻ em mang tính bạo lực; hàng hóa tạm nhập, tái xuất, quá cảnh, chuyển cửa khẩu và hàng hoá từ nước ngoài gửi kho ngoại quan; các mặt hàng giả mạo nhãn hiệu của các hãng nổi tiếng, hàng kém chất lượng; các mặt hàng vật tư thiết bị y tế, khẩu trang y tế; các mặt hàng dược liệu và hàng hóa ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Duy trì công tác phối hợp trong và ngoài ngành
Để thực hiện có hiệu quả việc phòng, chống, phát hiện và xử lý các vi phạm, không thể không kể đến công tác phối hợp giữa các lực lượng chức năng..
Theo đó, Đội Kiểm soát Hải quan thường xuyên chỉ đạo cán bộ công chức trong đơn vị thực hiện tốt công tác phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin với các cơ quan, đơn vị trong và ngoài ngành. Duy trì cơ chế phối hợp chống buôn lậu giữa các lực lượng thành viên Ban Chỉ đạo 389 của Tỉnh tại các khu vực, địa bàn trọng điểm tăng cường sự gắn kết trong việc thực hiện các Quy chế, Chương trình, Kế hoạch phối hợp đã ký kết giữa các lực lượng: Biên phòng, Hải quan, Công an, Quản lý thị trường và Chính quyền địa phương để nâng cao năng lực, hiệu quả công tác phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa trên địa bàn biên giới tỉnh Lào Cai, đặc biệt phối hợp cùng các lực lượng chức năng trong công tác quản lý biên giới, ngăn chặn hoạt động xuất nhập cảnh trái phép. Trong đó đặc biệt có 2 đơn vị ngoài ngành là lực lượng Biên phòng và lực lượng Công an.
Đối với công tác phối hợp với lực lượng Biên phòng, trên tinh thần hợp tác, tương trợ giữa hai lực lượng, 2 lực lượng đã phối hợp chặt chẽ với nhau trên các mặt công tác như: Trao đổi, cung cấp thông tin, phối hợp bắt giữ, hỗ trợ huấn luyện, bồi dưỡng nghiệp vụ,… đặc biệt là trong công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa và các loại ma túy qua biên giới.
Trong năm qua hai lực lượng đã phối hợp triển khai thực hiện tốt công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, hàng cấm, hàng giả, gian lận thương mại, trốn thuế; vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới; buôn bán, vận chuyển trái phép vũ khí, công cụ hỗ trợ, chất nổ, chất cháy, chất ma túy,… và các hành vi vi phạm pháp luật Hải quan.
Căn cứ tình hình, diễn biến về an ninh biên giới và hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, cán bộ, công chức Đội Kiểm soát Hải quan tại các địa bàn đã tích cực, chủ động phối hợp với các Đồn Biên phòng, trạm Biên phòng trong công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát nhằm phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm pháp luật góp phần bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội trong khu vực biên giới, cửa khẩu tỉnh Lào Cai.
Đối với công tác phối hợp với lực lượng Công an, thường xuyên thông qua giao ban định kỳ hoặc đột xuất giữa hai lực lượng tùy theo tình hình thực tế và yêu cầu của các vụ việc cụ thể để trao đổi thông tin về các vấn đề có liên quan như: Tình hình chính trị, kinh tế, xã hội trong nước và của địa phương, các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và của tỉnh có liên quan đến hoạt động của hai lực lượng như công tác đảm bảo an ninh chính trị, công tác quản lý biên giới cửa khẩu, quản lý hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, xuất nhập cảnh, quá cảnh,... các lĩnh vực có liên quan mà hai bên cùng thực hiện.
Phối hợp tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân về chính sách xuất nhập khẩu hàng hóa qua đó nâng cao ý thức cảnh giác cho quần chúng nhân dân từ đó tích cực tham gia vào công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm và buôn lậu. Tích cực vận động nhân dân ở các khu vực biên giới, cửa khẩu không tham gia, tiếp tay cho các hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.
Đẩy mạnh công tác phòng, chống các vi phạm gian lận thương mại
Ông Nguyễn Đức Thu, Đội phó Đội kiểm soát Hải quan - Cục Hải quan tỉnh Lào Cai, cho biết, dự báo trong thời gian tới tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới tiếp tục tiềm ẩn nguy cơ diễn biến phức tạp, do vậy cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát tốt địa bàn không để xảy ra tình trạng phức tạp về buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Đặc biệt là thời điểm cận Tết Nguyên đán 2024.
Trong thời gian tới, Đội Kiểm soát Hải quan sẽ tiếp tục tăng cường công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới, nắm chắc tình hình địa bàn, nghiêm túc triển khai và thực hiện các văn bản chỉ đạo của Bộ tài chính, Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan tỉnh Lào Cai, Ban Chỉ đạo 389 các cấp và của UBND tỉnh Lào Cai.
Bên cạnh đấy, chủ động thu thập, xử lý thông tin về hoạt động của các đối tượng trên địa bàn. Tập trung chỉ đạo xây dựng hồ sơ sưu tra đối tượng trọng điểm, mặt hàng trọng điểm; các phương thức, thủ đoạn vi phạm mới để chủ động lập phương án, kế hoạch tổ chức đấu tranh hoặc cung cấp thông tin kịp thời cho các đơn vị có liên quan xử lý. Thực hiện nghiêm túc công tác phòng, chống tội phạm ma túy trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc.
Đồng thời, thường xuyên phối hợp, trao đổi, cung cấp thông tin với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng, Quản lý thị trường, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Lào Cai và Chính quyền địa phương trong công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.
