Thời gian qua, vấn đề tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và trẻ em nữ dưới 18 tuổi sinh con luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền và sự phối hợp triển khai thực hiện của tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Qua đó, công tác phòng, chống tảo hôn trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã đạt được những kết quả nhất định.
Để tạo hành lang pháp lý và thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện công tác phòng, chống tảo hôn trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, Tỉnh ủy Lào Cai đã ban hành Chỉ thị số 33-CT/TU ngày 30/10/2017 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
Theo đó, các cấp, các ngành, địa phương trong tỉnh quan tâm chỉ đạo với nhiều giải pháp cụ thể; nhận thức của nhân dân về chấp hành Luật hôn nhân và gia đình, phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống được nâng lên rõ rệt, chất lượng dân số được cải thiện, từ năm 2021 đến nay không còn xảy ra hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn toàn tỉnh, tình trạng suy dinh dưỡng, tử vong bà mẹ, trẻ em do nguyên nhân kết hôn sớm giảm, tầm vóc, thể lực, tuổi thọ của người dân từng bước được nâng lên… góp phần quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.
Tuy nhiên, công tác phòng, chống tảo hôn trên địa bàn tỉnh chưa đáp ứng được yêu cầu, tình trạng tảo hôn, trẻ em nữ dưới 18 tuổi sinh con vẫn còn xảy ra tại 9/9 huyện, thị xã, thành phố làm ảnh hưởng đến chất lượng dân số, nguồn nhân lực và thực hiện các mục tiêu giảm nghèo, nâng cao đời sống nhân dân.
Để không còn tình trạng tảo hôn, trẻ em nữ dưới 18 tuổi sinh con, ngày 25/9/2023, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai đã ban hành Nghị quyết số 43-NQ/TU về tiếp tục đẩy mạnh công tác phòng, chống tảo hôn trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023-2030.
Nghị quyết số 43-NQ/TU đưa ra mục tiêu tăng cường nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong việc tuân thủ quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình. Bằng cách tạo ra sự đồng thuận trong xã hội về việc ngăn chặn tảo hôn và sinh con dưới 18 tuổi, tỉnh Lào Cai quyết tâm nâng cao chất lượng dân số và phát triển nguồn nhân lực của cộng đồng dân tộc thiểu số trong giai đoạn 2023-2030. Nghị quyết đã xác định một loạt mục tiêu cụ thể: Hằng năm, giảm bình quân 15% - 20% số cặp tảo hôn và số trẻ em nữ dưới 18 tuổi sinh con.
Hằng năm, 100% cán bộ, công chức, viên chức, đảng viên, người hoạt động không chuyên trách các xã, thôn, bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số được bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực, kỹ năng về vận động, tư vấn, truyền thông công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình, phòng, chống tảo hôn. Hằng năm, 100% xã, thôn, bản, hộ gia đình, dòng họ, thầy mo, thầy cúng, ông mai, bà mối,…vùng đồng bào dân tộc thiểu số ký cam kết thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về hôn nhân, gia đình. 100% học sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông vùng đồng bào dân tộc thiểu số được tuyên truyền, cung cấp thông tin, kiến thức pháp luật liên quan về hôn nhân, gia đình và tác hại, hậu quả của tảo hôn, về chăm sóc sức khỏe sinh sản và thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình.
Đến năm 2025, trên 90% hộ gia đình vùng đồng bào dân tộc thiểu số được tiếp cận, tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về hôn nhân, gia đình; đến năm 2030, cơ bản các hộ gia đình vùng đồng bào dân tộc thiểu số được tiếp cận, tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về hôn nhân, gia đình.
Nghị quyết đã đưa ra các giải pháp về tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong phòng, chống tảo hôn; đổi mới công tác tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi cho đồng bào dân tộc thiểu số; đề cao trách nhiệm của ngành giáo dục, y tế trong phòng, chống tảo hôn; đẩy mạnh phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và biểu dương, khen thưởng trong công tác phòng, chống tảo hôn.
Để thực hiện các mục tiêu, giải pháp trên Ủy ban Nhân dân tỉnh Lào Cai đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 43-NQ/TU ngày 25/9/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai, trong đó phân công cụ thể các cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai thực hiện với các nội dung cụ thể, rõ ràng để triển khai thực hiện góp phần sớm hoàn thành các mục tiêu mà Nghị quyết đã đề ra.
