Phát huy truyền thống làng nghề
Trao đổi với PV, anh Đỗ Sơn - Phó Chủ tịch Hội Gỗ mỹ nghệ xã Canh Nậu, huyện Thạch Thất, Hà Nội cho biết: Từ ngày 1/1/2025, xã Canh Nậu sáp nhập cùng xã Dị Nậu thành xã Lam Sơn, huyện Thạch Thất, người dân ở xã Canh Nậu có nghề sản xuất đồ gỗ truyền thống. Năm 2002, làng nghề đồ gỗ Canh Nậu đã được UBND tỉnh Hà Tây cũ (nay là TP Hà Nội) cấp Bằng công nhận Làng nghề truyền thống.
Kể từ đó đến nay, nghề mộc ở Canh Nậu ngày càng phát triển. Nếu như trước đây, các công đoạn từ pha gỗ, tạo phôi đến chạm khắc hoàn thiện đều được làm thủ công, phụ thuộc vào sức lao động chân tay, thì ngày nay, các xưởng mộc trong làng Canh Nậu, đặc biệt là các chủ xưởng trẻ tuổi đều mạnh dạn đầu tư máy móc hiện đại để hỗ trợ sản xuất. Sản phẩm của người Canh Nậu đã có mặt ở khắp các tỉnh, TP trong nước và xuất khẩu ra nước ngoài.
Anh Đỗ Sơn cho biết thêm, nghề đồ gỗ ở xã Canh Nậu, huyện Thạch Thất nổi tiếng bởi có nhiều thợ tài hoa, khéo léo. Làng có những thợ chuyên đóng sập gụ, tủ chè, hoành phi, câu đối; có người lại chuyên dựng nhà gỗ truyền thống, làm bàn ghế, giường tủ… Các sản phẩm được sản xuất đa dạng, phong phú với hàng trăm sản phẩm tinh xảo, bền đẹp, nghề gỗ mỹ nghệ ở Canh Nậu đã và đang trở thành trung tâm hội tụ tinh hoa nghề mộc của TP và cả nước.
Nhằm phát huy giá trị truyền thống làng nghề cũng như đẩy mạnh quá trình phát triển của làng nghề nên xã Canh Nậu đã thành lập Hội Gỗ mỹ nghệ Canh Nậu vào đầu năm 2024 và tổ chức đại hội lần thứ nhất nhiệm kỳ 2024 - 2029 bầu ra Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội Gỗ mỹ nghệ Canh Nậu.
Theo Phó Chủ tịch Hội Gỗ mỹ nghệ Canh Nậu ngày trước, theo truyền thống các gia đình thường làm các quy trình để chế tác ra một sản phẩm gỗ mỹ nghệ nhưng thời gian gần đây, các chủ xưởng trẻ đã mạnh dạn đầu tư máy móc hiện đại để hỗ trợ sản xuất cũng như thực hiện chuyên biệt một công đoạn trong sản xuất làng nghề.
Ví dụ, có xưởng chuyên làm xẻ gỗ, có xưởng chuyên cắt CNC, xưởng chuyên đục, đẽo, tạc,... Đặc biệt, tại làng nghề, nhiều xưởng đã giao cho các hộ gia đình trong làng nhận về nhà gia công và nhận lại thành phẩm. Với việc làm trên thì các chủ xưởng không bị áp lực về nhân công, mặt bằng mà chỉ giám sát về chất lượng sản phẩm.
Chuyên biệt trong sản xuất gỗ mỹ nghệ
Đôi tay thoăn thoắt tạc bức tranh gỗ, anh Bùi Bá Trọng, chủ cơ sở đồ gỗ Trọng Tuyết cho biết, anh làm nghề được hơn 30 năm, quá trình phát triển anh luôn gìn giữ cũng như phát triển đường nét truyền thống cha ông.
Tại làng Canh Nậu, mỗi người có một lối đi riêng nên anh cũng tìm ra cho mình một thứ khác biệt để sản phẩm của anh có chỗ đứng riêng trên thị trường. Nhiều năm tìm tòi, nghiên cứu, anh đã lựa chọn hướng đi chuyên biệt đó là chuyên điêu khắc tranh theo các điển tích cổ như: "tùng cúc trúc mai”, “vinh quy bái tổ”, “thuận buồm xuôi gió”, “phu thê viên mãn”, “sơn thủy hữu tình”,…
Anh Bùi Bá Trọng cho biết thêm, anh làm tranh điêu khắc đòi hỏi yếu tố kỹ thuật rất cao và khéo léo để bức tranh sinh động. Còn về chất liệu, anh thường chọn gỗ gụ, gỗ hương… nguyên khối, vừa sang trọng, vừa bền chắc. Giá thành những bức gỗ của anh Trọng có giá từ 50 đến 60 triệu đồng, một số bức có giá lên tới 150 triệu đồng.
Là một trong những hộ sản xuất lớn ở xã Canh Nậu, anh Nguyễn Văn Thủy chuyên sản xuất đồ gỗ nội thất cho hay, anh pha gỗ, tạo phôi rồi giao cho các hộ nhận về nhà gia công. Khi xong sản phẩm, anh nhận lại để hoàn thiện và đưa ra thị trường. Với việc làm trên sẽ giúp các hộ tranh thủ được thời gian và anh cũng đỡ áp lực về mặt bằng sản xuất. Hiện tại, anh đang giao cho 20 hộ sản xuất tại nhà.
Cũng theo anh Đỗ Sơn - Phó Chủ tịch Hội Gỗ mỹ nghệ Canh Nậu, sau hơn 6 tháng đi vào hoạt động, Hội Gỗ mỹ nghệ Canh Nậu đã thể hiện được sự đúng đắn trong định hướng phát triển nghề truyền thống của chính quyền địa phương và hoạt động rất hiệu quả. Hội đang phối hợp với các cơ quan chức năng đề xuất xây dựng một trung thâm thiết kế, quảng bá, giới thiệu sản phẩm OCOP đặt trụ sở trên địa bàn xã nhằm thúc đẩy hoạt động công nghiệp thương mại trong thời gian tới.
Việc mang các sản phẩm mang thương hiệu đồ gỗ mỹ nghệ Canh Nậu đi giới thiệu tại các sự kiện không chỉ giúp nâng cao mức độ nhận diện cho sản phẩm của làng nghề, đồng thời, hoạt động này cũng mang về những lợi ích kinh tế lớn đối với người làm nghề tại địa phương.
Theo anh Đỗ Sơn, với việc các sản phẩm thủ công mỹ nghệ mang thương hiệu làng nghề Canh Nậu được người tiêu dùng nhận biết rộng rãi và được yêu thích tại các sự kiện trưng bày, nhận thức về việc quảng bá sản phẩm OCOP của người làm nghề địa phương cũng được gia tăng đáng kể. Đồng thời, việc chú trọng mẫu mã và xây dựng thương hiệu làng nghề đang ngày càng giúp các sản phẩm của làng nghề Canh Nậu đáp ứng tốt hơn với thị hiếu tiêu dùng.
Với sự đi vào vận hành chính thức, các nghệ nhân làng nghề cũng được công nhận những đóng góp quý giá đối với việc xây dựng và truyền thừa các giá trị văn hóa của nghề truyền thống.
Cùng với đó, các thành viên của hội cũng tích cực tham dự triển lãm, hội chợ, xúc tiến thương mại, trưng bày sản phẩm nhằm quảng bá thương hiệu đồ gỗ Canh Nậu được lan tỏa hơn tại thị trường trong nước.