Dạy tiếng Anh bậc tiểu học: Chế độ thấp, khó thu hút giáo viên giỏi

Nhưng sự kỳ vọng ấy có mang lại kết quả như mong đợi hay không trước ngổn ngang những vướng mắc về đội ngũ giảng dạy, giáo trình, cơ sở vật chất, sĩ số lớp học...

Bước khởi đầu khó nhọc

Đối với 15 triệu học sinh phổ thông, việc học tiếng Anh trong các trường học cũng được đẩy mạnh theo chương trình đề án dạy và học ngoại ngữ trong toàn hệ thống giáo dục đến năm 2020. Với đề án này, việc học tiếng Anh trong các trường tiểu học được tăng cường từ 1 - 2 tiết mỗi tuần lên đến 4 tiết/tuần trong các bậc phổ thông. Năm nay, Hà Nội mở rộng quy mô các trường dạy theo chương trình ngoại ngữ 4 tiết/tuần lên 15% theo đúng lộ trình đã đặt ra. Phấn đấu đến năm học 2019 - 2020 đạt 100% các trường tiểu học dạy học theo chương trình ngoại ngữ từ lớp 3.

Mặc dù đem lại nhiều thay đổi về điều kiện, cách thức học tiếng Anh, nhưng nếu tính trung bình mức chi mỗi học sinh được hưởng theo đề án này thì khó có thể trông đợi một kết quả như mong muốn. Tổng số ngân sách Chính phủ chi cho đề án này là 9.378 tỷ đồng trong 10 năm với khoảng 20 triệu người thụ hưởng. Tính ra mức chi bình quân cho một người là 47.000 đồng/năm. Chính lãnh đạo Bộ GD&ĐT cũng công nhận rằng mức chi này không nhiều và cần phải tìm thêm những nguồn vốn khác để đầu tư cho công tác dạy và học ngoại ngữ trong trường học.

Không phải đóng học phí học tiếng Anh, đa số trường triển khai thí điểm chương trình dạy ngoại ngữ của Bộ đang kiến nghị với Bộ GD&ĐT về chế độ lương cho giáo viên dạy tiếng Anh không đủ khuyến khích người có trình độ. Bởi ngay cả Hà Nội, trong quá trình triển khai các đơn vị cũng cho biết, việc giữ chân giáo viên giỏi đang là những khó khăn lớn của các trường. Bởi với nguồn thu từ việc dạy hai buổi/ngày như hiện tại rất khó để trả lương xứng đáng cho giáo viên, nhất là các giáo viên ở diện dạy hợp đồng.

Và điểm yếu khó thoát

Phần lớn giáo viên tại Hà Nội đều công nhận chương trình tiếng Anh thí điểm rất hay, học sinh rất hứng thú. Bên cạnh đó với nội dung chương trình này, giáo viên cũng không quá khó để dạy, chỉ cần có trình độ tốt nghiệp từ cao đẳng trở lên đều có thể đảm nhận được. Tuy nhiên, việc dạy học tiếng Anh sẽ không thể đạt hiệu quả tốt nếu lớp quá đông học sinh, nhưng với nhiều trường của Hà Nội, yêu cầu sĩ số 35 học sinh/ lớp gần như không thể có. Thực tế hiện nay mỗi trường tiểu học chỉ có biên chế một giáo viên tiếng Anh nên các thầy, cô phải dạy trên dưới 20 tiết/tuần cho cả khối 3, 4 và 5. Với  thời lượng 40 phút mỗi tiết cùng sĩ số lớp lúc nào cũng từ 40 đến 60 học sinh/lớp, mỗi buổi học tiếng Anh rất khó có thể triển khai các phương pháp học hiện đại như học mà chơi, chơi mà học. Trong khi theo chương trình dạy tiếng Anh tiêu chuẩn mới, Bộ yêu cầu hoạt động dạy học phải thông qua môi trường giao tiếp, đa dạng với các hoạt động tương tác như trò chơi, bài hát, kể chuyện, câu đố, vẽ tranh…

Theo tính toán của ngành giáo dục, để thực hiện đề án, từ nay đến hết năm 2020 cả nước cần thêm 24.000 giáo viên tiếng Anh tiểu học. Trong khi đó, vào thời điểm hiện tại, cả nước chưa có trường cao đẳng, đại học nào có mã ngành đào tạo giáo viên tiếng Anh tiểu học. Cá biệt, một số nơi tuyển dụng cả du học sinh, người đang công tác tại các tổ chức phi chính phủ dễ dẫn đến tình trạng chất lượng giảng dạy không đồng đều, nguồn giáo viên thường xuyên thay đổi khiến việc học của học sinh chịu nhiều ảnh hưởng, mà Hà Nội cũng không ngoại lệ.