ĐB Hoàng Văn Cường: Cần có định hướng thu hút FDI

Sáng 22/5, Quốc hội thảo luận ở tổ về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2018; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2019; quyết toán ngân sách nhà nước năm 2017.

Phát biểu tại tổ 1 - Đoàn ĐB Quốc hội đoàn TP Hà Nội, ĐB Hoàng Văn Cường ghi nhận thành tựu kinh tế năm 2018, với nhiều ấn tượng, trong đó phải kể đến tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt tới 7,08%, cao nhất trong 11 năm qua. Đặc biệt, xu thế này tiếp tục được duy trì trong quý 1 năm 2019 khi mà tốc độ tăng trưởng đạt 6,79%.

Theo ĐB Hoàng Văn Cường: “Đây không phải con số thấp, bởi lẽ quý 1 năm 2018 đạt mức tăng trưởng 7,38% thì không dễ gì quý 1 năm 2019  vượt qua được. Tốc độ 6,79% là con số cao nhất trong khoảng hơn 10 năm qua trừ quý 1 năm 2018. 10 năm trước đó, tốc độ tăng trưởng cao nhất không quá 6,2%”.

ĐB Hoàng Văn Cường phân tích thêm: Động lực tăng trưởng kinh tế của chúng ta trong năm qua chủ yếu dựa vào ngành công nghiệp chế biến, chế tạo là chính. Tuy nhiên 4 tháng đầu năm 2019 nhóm ngành này có tốc độ giảm hơn so với quý 1 năm trước. Đặc biệt, giảm mạnh nhất là các ngành công nghiệp điện tử. Quý 1 năm 2018 các ngành này tăng 34% nhưng năm nay chỉ tăng 1,9%. Vậy nhưng chúng ta vẫn đạt tăng trưởng 6,79% chon thấy kinh tế không bị lệ thuộc quá nhiều vào nhóm ngành mà chúng ta gọi là trụ cột tăng trưởng.

Việc nhóm ngành công nghiệp điện tử giảm mạnh là điều đáng phải quan tâm cho tăng trưởng những quý tiếp theo. Tuy nhiên, điều này cũng không quá đáng lo ngại vì chiến tranh Mỹ - Trung căng thẳng thì những tập đoàn trong ngành điện tử được hưởng lợi nhiều nhất. Do đó, triển vọng kinh tế năm 2019 sẽ đạt được mục tiêu đặt ra.

Liên quan đến định hướng của Chính phủ khi đặt ra định hướng thúc đẩy sự phát triển của các tập đoàn kinh tế tư nhân, ĐB Hoàng Văn Cường nhận định, đây là vấn đề trước nay ít được đề cập. “Chúng ta đề cập đến việc coi kinh tế tư nhân là trụ cột cho tăng trưởng. Nhưng kinh tế tư nhân chung chung chưa đủ mà cần phải dựa vào những tập đoàn lớn. Khi đó chúng ta mới tạo ra được chuỗi giá trị và thực sự đóng góp cho tăng trưởng kinh tế”, ĐB Hoàng Văn Cường nói.

Ông cũng cho rằng, nếu chỉ phát triển kinh tế tư nhân thông thường, chỉ là gia công cho các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn ở nước ngoài thì phần giá trị mới của chúng ta thấp, không tạo được tăng trưởng.

Để thực hiện được định hướng này, ĐB Hoàng Văn Cường cho rằng Chính phủ cần phải chú ý 2 vấn đề. Trước tiên, cần phải xem lại việc hình thành, phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân xuất phát từ đâu và dựa vào cái gì. “Vì trên thực tế, những tập đoàn kinh tế tư nhân trong nước của chúng ta hiện nay phần lớn dựa vào khai thác những yếu tố lợi thế như đất đai, bất động sản, tài nguyên hoặc thương mại. Đây là con đường các nước phát triển đã thực hiện từ thế kỷ 15, 16 chữ không phải hiện tại”, ĐB Hoàng Văn Cường nói.

Mặt khác, ông cho rằng, các tập đoàn kinh tế tư nhân trong nước đang bị cạnh tranh hoặc rơi vào DN FDI. “Chẳng hạn, Chúng ta có lợi thế trong lĩnh vực rất lợi thế như dệt may. Nhưng thực tế ngành dệt may hiện nay lại rơi vào tay của các nhà kinh tế thương mại mà chúng ta lại trở thành người gia công cho khu vực đó. Đây là điều cần xem lại để định hướng và  chọn lọc trong thu hút đầu tư nước ngoài để tránh tình trạng cạnh tranh với các DN trong nước”, ĐB Hoàng Văn Cường nói.

Hiện nay, khi cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung diễn ra, dự báo dòng dịch chuyển của các nhà đầu tư Trung Quốc sang các nước khu vực Đông Nam Á sẽ diễn ra rất mạnh. Trong đó, Việt Nam là 1 trong những địa bàn thu hút rất mạnh luồng đầu tư này.

“Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch Đầu tư, 4 tháng đầu năm 2019, đăng ký FDI của Trung Quốc vào Việt Nam đã tăng lên 241% so với năm 2018”, ĐB Hoàng Văn Cường dẫn chứng và cho rằng: “Chúng ta cần có định hướng thu hút đầu tư; khi mà thu hút đầu tư nước ngoài có xu hướng tăng, những DN trong nước ra đời nhiều nhưng trong đó DN quy mô vừa và lớn bị dừng hoạt động cũng rất cao.

ĐB Hoàng Văn Cường dẫn giải: “Năm 2017, số lượng DN quy mô vừa dừng hoạt động tăng 27% còn DN quy mô lớn dừng hoạt động tăng 52%. Điều đó cho thấy, có thể có cuộc cạnh tranh rất lớn khi chúng ta thu hút các nhà đầu tư nước ngoài khiến DN trong nước mất chỗ đứng. Khi đó, chủ trương phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân sẽ khó khăn”.

Phần lớn những DN FDI có khai báo theo con số thống kê của Bộ Tài chính là 16.000 DN. Trong đó 52% DN FDI báo cáo lỗ, thậm chí mất vốn. Thế nhưng, tất cả các DN đó lại vẫn tiếp tục mở rộng sản xuất kinh doanh. Điều đó cho thấy “lỗ hổng” trong quản lý và thu hút FDI hiện nay.

ĐB Hoàng Văn Cường cũng chỉ ra 1 loạt thống kê chỉ ra hiệu quả đầu tư của nhóm FDI đầu tư của một số nước thậm chí thấp hơn rất nhiều so với các DN trong nước. Ví dụ, Đài Loan lợi nhuận trước thuế so với vốn của DN chỉ khoảng 3% hoặc Trung Quốc chừng 9%, thấp hơn các DN trong nước. “Điều đó đặt ra vấn đề thu hút FDI có cần tràn lan hay không”, ĐB Hoàng Văn Cường nói.

Để thực hiện chủ trương hình thành và phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân, ĐB đoàn Hà Nội đề nghị T.Ư và Chính phủ cần có định hướng trong việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài; phải dựa vào ưu tiên lĩnh vực mà các tập đoàn, DN trong nước chưa thể hình thành và phát triển được chứ không nên thu hút tràn lan.

“Mặt khác, cần coi trọng thu hút những lĩnh vực có thể chuyển giao công nghệ mới chứ không phải sử dụng các DN di chuyển mang đến Việt Nam những công nghệ mà một số nước không dùng nữa. Đặc biệt, cần định hướng rất rõ trong thu hút những DN mới, tạo được chuỗi liên kết với các DN trong nước để hình thành các tập đoàn kinh tế trong nước chứ không chỉ đơn thuần là những tập đoàn đầu tư nước ngoài mà không có liên kết với trong nước như hiện nay”, ĐB Hoàng Văn Cường nói.