Tổ chức, cá nhân sử dụng nước vùng hạ lưu phải có trách nhiệm đóng kinh phí bảo vệ vùng thượng lưu
Góp ý cụ thể về tên gọi dự thảo luật, đối tượng, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi), đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân (Đoàn tỉnh Bình Dương) đề nghị đổi tên thành Luật Bảo vệ nguồn nước, vì xuyên suốt nội dung của dự thảo luật đề cập đến phạm vi bảo vệ nguồn nước. Dự thảo có đề cấp đến trách nhiệm quản lý nước sinh hoạt, nước tưới tiêu, nước công nghiệp… nhưng lĩnh vực này đều thuộc các luật chuyên ngành do các bộ chuyên ngành quản lý. Nếu giữ tên luật như Chính phủ trình dễ dẫn tới chồng chéo trong quản lý.
Đại biểu Quốc hội Tráng A Dương (Đoàn tỉnh Hà Giang), theo khoản 2 Điều 1 về phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật thì nước khoáng, nước nóng thiên nhiên không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này mà điều chỉnh ở Luật Khoáng sản năm 2010. Đại biểu cho rằng, nước khoáng, nước nóng thiên nhiên vẫn là tài nguyên nước, tồn tại ở các tầng chứa nước dưới đất và có khả năng tái tạo không như các loại khoáng sản khác. Trong khi các quy định của dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) bao hàm tất cả các nội dung về quản lý, bảo vệ, khai thác sử dụng nước dưới đất. Vì vậy, đại biểu đề nghị đưa nước khoáng, nước nóng thiên nhiên vào phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật để đảm bảo thống nhất quản lý về tài nguyên nước như đã nêu tại khoản 1, khoản 2 Điều 4 của dự thảo luật.
Ngoài ra, nước khoáng, nước nóng thiên nhiên là loại tài nguyên nước có giá trị cao và có khả năng tái tạo nên cần có quy định cụ thể, nhằm tạo thuận lợi trong khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên quý giá này để phục vụ nhu cầu sức khỏe của Nhân dân và phát triển dịch vụ, du lịch, tăng thu cho ngân sách.
Quan tâm tới chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Thi (Đoàn tỉnh Bắc Giang) đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, có quy định cụ thể về chi trả dịch vụ môi trường rừng liên quan đến bảo vệ, phát triển nguồn nước, bảo đảm cho tổ chức, cá nhân duy trì bảo vệ, phát triển nguồn sinh thuỷ thượng lưu được chi trả phù hợp từ tổ chức, cá nhân được hưởng lợi ở hạ lưu.
Đại biểu đề nghị cần có quy định cụ thể về việc các tổ chức, cá nhân sử dụng nước sông, hồ chứa, đập chứa dưới vùng hạ lưu có trách nhiệm đóng góp kinh phí để chi trả cho những người làm công tác bảo vệ, phát triển rừng vùng thượng lưu để tạo nguồn sinh thuỷ.
Cùng mối quan tâm này, đại biểu Quốc hội Tráng A Dương (Đoàn tỉnh Hà Giang) đề nghị ban soạn thảo quy định cụ thể về nguyên tắc chi trả dịch vụ môi trường rừng, nghiên cứu bổ sung công cụ kinh tế, cơ chế tài chính liên quan đến phân bổ nguồn thu cho các đối tượng bảo vệ nguồn sinh thủy.
Đại biểu đề xuất xem xét, nghiên cứu bổ sung các chính sách liên quan đến phân bổ nguồn thu từ khai thác, sử dụng nước ở các địa phương hạ nguồn để chi trả cho các địa phương thượng nguồn trong bảo vệ, phát triển rừng, vùng sinh thủy; giao trách nhiệm của Bộ NN&PTNT sửa đổi mức chi trả bảo vệ phát triển rừng, nhằm khuyến khích người dân ở các địa phương thượng nguồn tham gia bảo vệ rừng…
Đối với hành vi bị nghiêm cấm tại Điều 10, đại biểu Quốc hội Lưu Bá Mạc (Đoàn tỉnh Lạng Sơn) đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc, bổ sung thêm hai hành vi cấm: Cấm đưa chất thải, rác thải vào hành lang bảo vệ nguồn nước và cấm lấn chiếm hành lang bảo vệ sông, suối, kênh, hồ chứa" vào cuối khoản 4 Điều 10. Lý do được đại biểu nêu ra hai hành vi nêu trên có thể gây ô nhiễm trực tiếp hoặc gián tiếp vào nguồn nước nhưng các hành vi này chưa được đề cập tại Điều 10 của dự thảo luật…
Tiếp tục rà soát các giải pháp sử dụng nước khoa học, tiết kiệm
Phát biểu giải trình, Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh cảm ơn các ý kiến đóng góp trách nhiệm, tâm huyết của đại biểu Quốc hội, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu tối đa, tổng hợp các ý kiến góp ý để hoàn thiện dự thảo luật.
Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh khẳng định, việc sửa đổi Luật Tài nguyên nước nhằm thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng về quản lý, sử dụng, đặc biệt là an ninh nguồn nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu tác động rất lớn đến Việt Nam. Việc sửa đổi luật cũng giúp chủ động trong việc tích nước, đảm bảo đủ nước, cấp nước sinh hoạt cho sinh hoạt và sản xuất.
Giải trình về các vấn đề đại biểu nêu, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát các giải pháp sử dụng nước khoa học, tiết kiệm, tiếp cận theo hướng tuần hoàn nguồn nước. Đối với đề nghị của đại biểu bổ sung phạm vi điều chỉnh đối với nước nóng, nước khoáng, Bộ trưởng cho biết nội dung này đã được quy định trong Luật Khoáng sản; đối với nước ngầm thuộc đặc quyền kinh tế, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, tiếp thu, cùng với cơ quan liên quan tiến hành thẩm định rà soát nội dung này.
Cơ quan soạn thảo cũng sẽ nghiên cứu cụ thể hóa các quy định về quản lý tài nguyên nước đối với nước ngọt, nước mặt và nước lợ; quy định rõ hơn về các giải pháp phòng chống, khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra; rà soát, bổ sung điều chỉnh một số thuật ngữ chuyên ngành đảm bảo đầy đủ, thống nhất, dễ hiểu; nghiên cứu bổ sung các chức năng về phòng chống lũ, điều hòa chống úng chống ngập đô thị; trách nhiệm quản lý, phân cấp phân quyền, tách bạch quản lý nhà nước giữa Bộ TN&MT, Bộ NN&PTNT, Bộ Công thương…
