Friday, 16:36 05/06/2015
Để xảy ra án oan, sai là do còn cán bộ thiếu tâm, háo thành tích
Kinhtedothi - Ngày 5/6, Quốc hội làm việc tại hội trường, nghe báo cáo, thảo luận về tình hình oan, sai trong việc áp dụng pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự và việc bồi thường thiệt hại cho người bị oan theo quy định.
3 năm 71 vụ án oan Theo UBTV Quốc hội, trong kỳ giám sát (từ 1/10/2011 đến 30/9/2014)), các cơ quan tiến hành tố tụng đã khởi tố, điều tra 219.506 vụ với 338.379 bị can, trong đó có 71 vụ án oan, chiếm 0,02%. “Hoạt động phòng chống oan, sai của CQĐT các cấp chưa đáp ứng yêu cầu. Cùng với việc để xảy ra 15 trường hợp làm oan thuộc trách nhiệm bồi thường của CQĐT, hoạt động điều tra còn bộc lộ một số hạn chế, sai phạm”, báo cáo nêu rõ. Vẫn còn nhiều trường hợp khởi tố, không khởi tố vụ án thiếu căn cứ, trái pháp luật. VKS các cấp đã phát hiện, hủy bỏ 240 quyết định khởi tố vụ án và 116 quyết định không khởi tố vụ án.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện nhấn mạnh: Các trường hợp làm oan đều nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến danh dự, nhân phẩm, sức khỏe, tài sản của người dân bị oan, gây bức xúc dư luận, giảm sút uy tín của cơ quan bảo vệ pháp luật. Một số vụ án đặc biệt nghiêm trọng khiến dư luận quan tâm có những vụ án đã xảy ra cách đây 7 - 10 năm, có vụ 16 năm nhưng gần đây mới được phát hiện. Điển hình có các vụ Lê Bá Mai (Bình Phước), vụ Hồ Duy Hải (Long An), vụ Nguyễn Văn Chưởng (Hải Phòng)... Đối với một số vụ án khác được nhiều cử tri quan tâm như vụ Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận), vụ Đỗ Minh Đức (Hải Phòng), vụ Hàn Đức Long (Bắc Giang), vụ Đỗ Thị Hằng (Bắc Giang) chưa có căn cứ xác định bị oan nhưng qua giám sát đã xác định các vụ án này có những vi phạm nghiêm trọng trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử và đang được điều tra lại. Xử lý nghiêm cán bộ để oan, sai Khẳng định đây là chủ trương đúng và trúng của Quốc hội, một số ĐB cho rằng con số 3 năm 71 trường hợp bị oan đã cho thấy tình hình làm oan người vô tội trong hoạt động tố tụng hình sự hiện nay còn nghiêm trọng. Tuy nhiên, phần lớn dẫn chứng nêu trong báo cáo giám sát là các vụ án xảy ra từ rất lâu và cần được tách bạch để thấy rõ cố gắng của các cơ quan tư pháp trong 3 năm gần đây 2011 – 2014. Vì vậy, các ĐB đề nghị có sự đánh giá công bằng giữa những việc đã làm được và chưa làm được để một mặt không để xảy ra oan, sai; nhưng cũng không để bỏ lọt tội phạm. ĐB Lê Đình Khanh (Hải Dương) nhận định, oan, sai trong tố tụng hình sự thì ngay cả những quốc gia có bề dày hàng trăm năm xây dựng nhà nước pháp quyền cũng có thể có, nhưng vấn đề là phải hạn chế ở mức thấp nhất. Ông Khanh cho rằng: Nguyên nhân là các cán bộ làm công tác điều tra xét xử “chưa có tâm, chưa có tầm, háo thành tích”, dẫn đến nhiều oan ức đau khổ cho người bị oan, sai… Những cán bộ này cần được xử lý nghiêm khắc, đúng pháp luật. Liên quan đến nội dung này, theo Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang, bên cạnh việc biên chế lực lượng thiếu, số vụ phải thụ lý quá nhiều, có tình trạng một số điều tra viên ở địa phương còn tư tưởng chủ quan, nhất là trước áp lực công việc yêu cầu công việc cần kết thúc sớm vụ án hoặc do áp lực của dư luận. Hay có những cán bộ còn có tư tưởng thành tích dẫn đến nóng vội trong thu thập, đánh giá, sử dụng chứng cứ. Chưa coi trọng đầy đủ việc thu thập chứng cứ rõ tội... Bộ trưởng khẳng định quan điểm sẽ xử lý nghiêm những trường hợp này; đồng thời cho biết, từ 1/1/2011 đến nay, đã có 40 cán bộ chiến sĩ bị khởi tố, điều tra, truy tố xét xử về các tội xâm phạm hoạt động tư pháp. Tiếp thu ý kiến các đại biểu Quốc hội, Viện trưởng Viện KSND Tối cao Nguyễn Hòa Bình nói: “Dẫu còn một vụ án oan, chúng tôi cũng đau như người dân và trách nhiệm cũng không cho phép chúng tôi được sai. Chúng tôi xin lỗi những người bị oan và gia đình những người bị oan. Chúng tôi sẽ cố gắng hạn chế đến mức thấp nhất các vụ án oan trong tương lai”.
 Quốc hội làm việc tại Hội trường. |
| Phát biểu tại phiên thảo luận, Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình cung cấp thông tin, liên quan vụ ông Nguyễn Thanh Chấn đòi bồi thường oan sai, tòa án đã xin lỗi và thương lượng bồi thường. Ông Chấn đã đồng ý mức 7,2 tỷ đồng, hiện đang làm thủ tục để các cơ quan tài chính chi trả. |
