Đề xuất xây dựng cơ chế đặc thù phát huy sáng tạo của Thủ đô

Theo Ban Cán sự Đảng UBND TP Hà Nội, ngay sau khi Luật Thủ đô được Quốc hội thông qua, TP Hà Nội đã sớm ban hành các văn bản chỉ đạo để triển khai bộ luật đồng bộ, rộng khắp, qua đó quy hoạch chung xây dựng Thủ đô được cụ thể hóa, tạo hành lang pháp lý cho việc quản lý và phát triển toàn diện. Song, quá trình thực hiện cũng đã phát sinh nhiều tồn tại, hạn chế, đòi hỏi sớm bổ sung, hoàn thiện Luật Thủ đô (sửa đổi), giúp Hà Nội phát huy tính tự chủ, tự quản, chủ động, sáng tạo và những tiềm năng, thế mạnh vốn có để ngày càng phát triển.

Đây là một nội dung quan trọng được đề cập tại Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Đảng bộ TP Hà Nội (khóa XVII) diễn ra ngày 23/2.

Tạo hành lang pháp lý cần thiết

Tại Hội nghị, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hà Nội Lê Hồng Sơn thay mặt Ban Cán sự Đảng UBND TP đã trình bày Báo cáo tổng kết thi hành Luật Thủ đô cho biết: Ngay sau khi Luật Thủ đô được Quốc hội thông qua, Thành ủy và chính quyền TP đã ban hành các chương trình, kế hoạch văn bản để triển khai đồng bộ, rộng khắp và đạt được những kết quả toàn diện. Nổi bật là, những quy định liên quan biện pháp đảm bảo quy hoạch, quản lý đất đai, không gian, kiến trúc, cảnh quan và xây dựng đô thị đã được triển khai thực hiện; quy hoạch chung xây dựng Thủ đô được cụ thể hóa; chất lượng các đồ án quy hoạch, quy chế, quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị, quy hoạch nông thôn mới được nâng cao, phủ kín toàn bộ diện tích rộng lớn của Thủ đô. Từ đó, tạo hành lang pháp lý cho quản lý và phát triển đô thị, phát triển KT-XH, xây dựng Thủ đô Hà Nội ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

Đặc biệt, các cơ chế đặc thù quy định trong Luật đã tạo những tác động tích cực nhất định, góp phần giúp TP huy động được nguồn lực to lớn, tạo bước đột phá về tăng cường đầu tư đồng bộ kết cấu hạ tầng đô thị, nhất là hệ thống đường vành đai, trục hướng tâm, cầu đường bộ, gắn với nâng cao năng lực vận tải hành khách công cộng và hạ tầng xã hội, nhất là đã triển khai một số tuyến đường sắt đô thị. TP cũng chú trọng phát triển đô thị theo hướng bền vững, đô thị thông minh; đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng khu đô thị mới, khu nhà ở theo hướng đồng bộ, văn minh, hiện đại, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đáp ứng yêu cầu phát triển KT-XH, ổn định chính trị, nâng cao đời sống Nhân dân, bảo đảm QPAN-TTATXH.

Đáng chú ý, các quy định của Luật đã bổ sung chính sách, cơ chế tài chính-ngân sách cho Thủ đô, góp phần hiệu quả để TP huy động các nguồn lực xã hội, đẩy mạnh xã hội hóa, mở rộng liên kết. Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội giai đoạn 2016-2020 đạt 1,716 triệu tỷ đồng, gấp 1,6 lần giai đoạn trước. Thu hút vốn đầu tư ngoài ngân sách đạt trên 2.850 dự án, vốn đăng ký 1,6 triệu tỷ đồng. Thu ngân sách giai đoạn 2016-2020 đạt gần 1,2 triệu tỷ đồng, tăng trưởng bình quân 11,1%/năm, gấp 1,64 lần giai đoạn 2011-2015. Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân tăng 6,73 %, dù không đạt kế hoạch đề ra do ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19 nhưng cũng cao hơn bình quân chung cả nước. Quy mô nền kinh tế được mở rộng, ngày càng xứng đáng vai trò là trung tâm lớn về kinh tế và giao dịch quốc tế, một động lực phát triển của vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước.

Cùng đó, một số cơ chế chính sách đặc thù của TP như xây dựng cơ sở giáo dục công lập chất lượng cao, chính sách trọng dụng nhân tài, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn... đã được triển khai và có những tác động tích cực. Cơ chế phối hợp giữa Hà Nội và các bộ, ngành T.Ư, các tỉnh, TP trong vùng Thủ đô và cả nước tiếp tục được củng cố, tăng cường, góp phần giúp Hà Nội phát triển toàn diện, xứng đáng với vai trò, vị thế của Thủ đô, trái tim của cả nước.

Gỡ vướng, đưa Thủ đô phát triển tương xứng tiềm năng, thế mạnh

Song song những kết quả tích cực, Báo cáo tổng kết thi hành Luật Thủ đô cũng chỉ rõ, việc tổ chức triển khai thi hành Luật Thủ đô đã bộc lộ những hạn chế, bất cập, đòi hỏi sớm bổ sung, hoàn thiện Luật Thủ đô (sửa đổi), qua đó tháo gỡ những vướng mắc và giúp Hà Nội phát triển tương xứng với tiềm năng, thế mạnh vốn có.

Theo Ban Cán sự Đảng UBND TP đánh giá, quy mô và tốc độ phát triển kinh tế của Thủ đô Hà Nội hiện chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, lợi thế. Luật Thủ đô còn thiếu những quy định cụ thể về tổ chức chính quyền Thủ đô, phát triển nông nghiệp - nông thôn, y tế, an sinh xã hội, phát triển và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao; thu hút nguồn lực đầu tư từ xã hội… Đồng thời, một số quy định trong Luật Thủ đô mang tính thắt chặt, đặt ra quy định nghiêm ngặt hơn trong quản lý đô thị và chưa có những quy định trao quyền để Thủ đô tự chủ, tự quản, chủ động, sáng tạo để phát huy tiềm năng, thế mạnh vốn có. Hơn nữa, hệ thống pháp luật còn có bất cập, mâu thuẫn, chồng chéo, nhất là lĩnh vực đầu tư, đất đai, nên chưa phát huy được tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của đô thị đặc biệt là Thủ đô Hà Nội - nơi có nhiều tiềm năng, lợi thế để thực hiện có hiệu quả luật Thủ đô.

Để khắc phục những hạn chế, bất cập còn tồn tại, Ban Cán sự Đảng UBND TP đã kiến nghị, đề xuất một số giải pháp nhằm sửa đổi, bổ sung Luật Thủ đô. Trong đó, cùng với tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến sâu, rộng hơn nữa Luật Thủ đô, đề nghị ban hành các văn bản quy sửa đổi, bổ sung những chính sách, văn bản QPPL để xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản QPPL của TP. TP cũng sẽ tiếp tục sắp xếp, tổ chức lại bộ máy, đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước; nâng cao chất lượng, trình độ, năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; tiếp tục đẩy nhanh rà soát, điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô, xây dựng Quy hoạch TP Hà Nội…

Đồng thời, TP đề xuất Quốc hội quan tâm sớm xem xét quyết định hỗ trợ về ngân sách T.Ư để đẩy nhanh tiến độ triển khai những dự án, công trình quan trọng do TP quản lý; thông qua đề nghị xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi) và đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh trong những năm tới. TP cũng đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành thực hiện nghiêm việc lập, phê duyệt quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật cấp quốc gia liên quan trực tiếp Thủ đô, sớm ban hành các quy định, quy hoạch liên quan việc tổ chức thi hành Luật Thủ đô; phối hợp chặt chẽ Hà Nội trong đẩy nhanh tiến độ trình, thẩm định, phê duyệt các dự án đầu tư trên địa bàn TP thuộc thẩm quyền của T.Ư, đẩy nhanh tiến độ bố trí vốn triển khai những công trình, dự án quan trọng do vốn T.Ư hỗ trợ hoặc vốn 100% của T.Ư… TP cũng kiến nghị T.Ư xem xét chỉ đạo rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện những quy định để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, nâng cao hiệu lực hiệu quả tổ chức thi hành Luật Thủ đô, qua đó giúp Hà Nội phát triển tương xứng vai trò, vị thế và những tiềm năng, thế mạnh vốn có của Thủ đô.