Anh hùng Trương Định sinh năm 1820 tại làng Tư Cung (nay là xã Tịnh Khê, TP Quảng Ngãi). Đây là một vùng quê hiền hòa, có văn hiến lâu đời và giàu truyền thống yêu nước.
Sau khi ông rời quê hương theo cha vào Nam lập nghiệp, Trương Định trở thành thủ lĩnh kháng Pháp đầu tiên trong giai đoạn đầu của phong trào chống thực dân Pháp xâm lược của Nhân dân ta nửa sau thế kỷ XIX.
Đang lúc phong trào kháng chiến của Nhân dân dâng cao, ngày 5/6/1862, triều đình Huế và Pháp ký Hiệp ước Nhâm Tuất, nhượng cho Pháp 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ và hạ lệnh ông bãi binh, phong chức Lãnh binh An Hà (An Giang), rồi điều ông ra Phú Yên.
Đứng trước giữa lợi ích cá nhân và niềm tin của Nhân dân, Trương Định quyết ở lại, kề vai sát cánh cùng nghĩa quân chiến đấu chống giặc. Tháng 2/1863, nghĩa binh đắp đàn làm lễ bái tướng, suy tôn ông làm “Bình Tây Đại nguyên soái”, tự xưng danh “Trung Thiên tướng quân”.
Ngọn cờ Bình Tây Đại nguyên soái với khẩu hiệu của phong trào “Phan - Lâm mãi quốc, triều đình khí dân” tung bay khắp nơi, Nhân dân tin tưởng đi theo, số lượng nghĩa quân tăng nhanh, phong trào đấu tranh chống Pháp ngày càng lớn mạnh.
Đêm 19/8/1864, nghĩa quân Trương Định bị đánh úp bất ngờ. Trong cuộc chiến đấu không cân sức, Trương Định bị trọng thương. Quyết không để rơi vào tay giặc, ông rút gươm tuẫn tiết vào rạng sáng ngày 20/8/1864.
Cảm kích trước tấm lòng xả thân, sự hy sinh anh dũng của võ tướng ái quốc thương dân, phong trào đấu tranh của Nhân dân Nam Kỳ bùng phát ngày càng mạnh mẽ. Con trai Trương Định là Trương Quyền tiếp nối chí cha, quyết tâm chống giặc, sau đó bị ám sát vào năm 1870.
Bình Tây Đại nguyên soái Trương Định hy sinh nhưng tên tuổi và sự nghiệp chống giặc, giữ nước của ông mãi mãi gắn chặt với mảnh đất Gò Công, là niềm tự hào của quê hương Tiền Giang, Quảng Ngãi và cả nước.
Tỏ lòng tri ân Anh hùng Trương Định, UBND tỉnh Quảng Ngãi xây dựng đền thờ tại thôn Tư Cung (xã Tịnh Khê) để làm nơi thờ tự, tưởng niệm, thăm viếng và giáo dục truyền thống yêu nước.
“160 năm đã trôi qua kể từ ngày Anh hùng dân tộc Trương Định hy sinh, nhưng hình ảnh của người nghĩa quân và dấu ấn cuộc khởi nghĩa do ông lãnh đạo vẫn mãi còn in đậm trong những trang sử vàng kháng chiến chống Pháp của Nam bộ nói riêng và cả nước nói chung”- Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Hoàng Tuấn nhấn mạnh trong bài diễn văn tưởng niệm.
Dịp này, Đền thờ Trương Định cũng vinh dự đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia. Đền thờ được xây dựng năm 2007, nằm dưới chân núi Đầu Voi, mặt quay về hướng Bắc với diện tích tổng thể hơn 26.600 m2.
Di tích gồm các hạng mục công trình: cổng tam quan, nhà bia, đền thờ chính, nhà trưng bày, nhà khách, sân vườn, tường rào bao quanh và khu vực núi Đầu Voi.
Đền thờ có dạng nhà ba gian gồm gian chính và hai gian bên. Gian thờ là nơi đặt tượng bán thân anh hùng dân tộc Trương Định. Hai gian bên là phối thờ tả ban, hữu ban, thân mẫu của Trương Định - vợ chính thất của Vệ úy hữu thủy vệ lãnh binh tỉnh Gia Định Trương Cầm, vợ chính thất của Đô úy Quản cơ Trương Định Trương Quyền - con trai Trương Định cùng các nghĩa binh tham gia cuộc khởi nghĩa Trương Định.
Tiếp đến là nhà trưng các tài liệu, hình ảnh, hiện vật liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của Anh hùng dân tộc Trương Định.
Sau lễ đón nhận, các đại biểu thành kính dâng hương tưởng vọng, mong anh linh Anh hùng Trương Định trường tồn trong hồn thiêng sông núi, sống mãi với quê hương đất nước đang đổi mới.
