Thiết bị siêu nhỏ, dễ ngụy trang
Các thiết bị ghi hình ngụy trang được sử dụng khá nhiều trong số những vụ gian lận thi cử bị phát hiện một vài năm trở lại đây. Thiết bị bao gồm camera ngụy trang (hỗ trợ kết nối qua wifi), thiết bị phát wifi (sử dụng sim thẻ điện thoại), phần mềm cài đặt trên điện thoại (để có thể xem, nghe trực tiếp hình ảnh, âm thanh trên thiết bị từ xa). Thiết bị ngụy trang này được một số phần mềm hỗ trợ trong cài đặt và sử dụng.
Thiết bị ghi hình ngụy trang được thí sinh mang vào phòng thi khi gắn vào các vật dụng như: Thắt lưng, mắt kính, khuy áo, trang sức, đồng hồ đeo tay, bút viết…) nên rất khó phát hiện.
Thiết bị tai nghe siêu nhỏ cũng khá phổ biến trong các vụ việc gian lận thi cử. Thiết bị gồm 1 tai nghe siêu nhỏ và 1 thiết bị lắp sim thẻ hỗ trợ nhận cuộc gọi. Thiết bị hỗ trợ này ngụy trang dưới dạng vật dụng (như thẻ ATM, máy tính, hộp diêm…) để dễ dàng đưa vào phòng thi.
Ngoài ra còn xuất hiện thiết bị gian lận dưới dạng vòng và nhẫn đeo tay thông minh sử dụng kết nối NFC… Khi thí sinh mang thiết bị này vào phòng thi, cán bộ coi thi sẽ rất khó phát hiện vì nhìn nó y hệt đồ trang sức thường thấy của học sinh.
Các chuyên gia an ninh nhận định, đặc điểm chung của các thiết bị này là dễ dàng cất giấu trong người hoặc ngụy trang và để công khai tại vị trí thí sinh ngồi. Trong các thiết bị đều có camera siêu nhỏ ngụy trạng để chụp hoặc quay đề thi rồi chuyển ra ngoài và khi người ngoài gọi là có thể tương tác ngay.
Thông thường, các thiết bị gian lận được giấu trong trang phục của thí sinh (quấn quanh cổ áo, khâu chìm vào bên trong áo…); sim điện thoại được lắp đặt sẵn thiết bị; thí sinh gắn tai nghe hạt đậu vào lỗ tai sát màng nhĩ trước khi vào phòng thi, sau đó đọc đề qua thiết bị thu phát để chuyển ra ngoài.
Phát hiện gian lận bằng quan sát và kinh nghiệm
Để phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn việc sử dụng thiết bị công nghệ cao trong gian lận thi cử, cơ quan chức năng thường có máy phát hiện gian lận (tức dùng công nghệ). Tuy nhiên, cơ quan chức năng cũng khuyến khích cán bộ coi thi phát hiện gian lận qua quan sát bằng mắt thường cùng kinh nghiệm cá nhân.
Cán bộ coi thi cần tuyên truyền, nhắc nhở, nghiêm cấm thí sinh mang thiết bị vào phòng thi.Trước khi vào phòng thi, cán bộ coi thi cần tuyên truyền, nhắc nhở, nghiêm cấm thí sinh mang thiết bị, vật dụng không được phép vào phòng thi; nêu rõ hậu quả nếu cố tình vi phạm để răn đe, yêu cầu thí sinh bỏ các loại đồng hồ thông minh ngoài phòng thi.
Trong quá trình thi, cán bộ coi thi cần chú ý quan sát thí sinh để phát hiện dấu hiệu bất thường, nghi gian lận thi cử. Cụ thể, thời điểm phát hiện gian lận thường là ngay sau khi phát đề thi. Cán bộ coi thi nhìn bao quát phòng, tập trung quan sát, nếu thấy thí sinh nào miệng đọc lẩm bẩm hoặc phát ra tiếng rõ thì đó là biểu hiện nghi vấn.
Các thí sinh có những dấu hiệu lạ như: Không tập trung làm bài, lén lút; hay quan sát, nhìn cán bộ coi thi; mặc nhiều lớp áo, cổ áo, túi áo có đồ vật cộm; để tóc trùm tai gáy hay để tay lên mặt, vị trí tai (vì có thiết bị trong tai).
Khi xác định hành vi vi phạm, cán bộ coi thi cần thông báo ngay cho giám sát, Trưởng điểm thi; yêu cầu thí sinh dừng làm bài, lập biên bản thu hết các thiết bị, niêm phong thiết bị.
Trưởng điểm thi cần báo ngay với lực lượng công an để xử lý kịp thời, tránh trường hợp kết thúc giờ thi mới thông báo dẫn đến khó khăn trong công tác xử lý bởi khi đó, đề thi hoặc thông tin đã lan truyền rộng rãi trên mạng.
Các hành vi gian lận thi cử nếu không phát hiện sớm sẽ gây nên hậu quả rất lớn. Hàng năm, Bộ Công an và Công an TP Hà Nội đã có chỉ đạo, rà soát, kịp thời phát hiện nhiều vụ việc liên quan đến buôn bán, tàng trữ thiết bị gian lận thi cử; đồng thời đã xử lý không ít hội nhóm hỗ trợ thi hộ, thi kèm.
Trước khi kỳ thi diễn ra, Bộ Công an, Công an TP Hà Nội, Sở GD&ĐT đề nghị thủ trưởng các đơn vị, trường học quan tâm công tác tập huấn, phổ biến quy chế thi cho tất cả cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh nắm rõ. Từ đó nâng cao trách nhiệm, hạn chế các trường hợp vi phạm và gian lận thi cử.
