Đổi mới việc tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm

Tờ trình dự án Luật Viên chức (sửa đổi) do Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long trình bày cho biết, việc xây dựng dự án Luật nhằm quán triệt, thể chế hóa đầy đủ các Nghị quyết, quy định, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về xây dựng đội ngũ viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập. Kế thừa các quy định còn phù hợp; sửa đổi những quy định không còn phù hợp; bổ sung cơ chế mới để hoàn thiện công tác tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ. Tạo sự liên thông trong sử dụng nguồn nhân lực giữa khu vực công và khu vực tư gắn với thu hút, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao; đẩy mạnh cơ chế phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương, giữa cơ quan quản lý đơn vị sự nghiệp công lập và người đứng đầu đơn vị sự nghiệp…

Dự thảo Luật sửa đổi gồm 6 Chương, 43 Điều (giảm 19 Điều so với Luật hiện hành) với các nội dung cơ bản như, đổi mới công tác tuyển dụng viên chức theo hướng quy định rõ việc tuyển dụng được thực hiện theo 2 hình thức: thi tuyển và xét tuyển; bổ sung quy định về tiếp nhận đối với người có kinh nghiệm công tác ở cả khu vực công và khu vực tư vào làm viên chức. Xác định vị trí việc làm tại đơn vị sự nghiệp công lập gồm 3 nhóm: vị trí việc làm quản lý; vị trí việc làm chuyên môn, nghiệp vụ; vị trí việc làm hỗ trợ…

Báo cáo thẩm tra dự án Luật do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Trường Giang trình bày nêu rõ, Ủy ban tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Viên chức. Tuy nhiên, hiện nay, một số luật có quy định cụ thể về viên chức. Do đó, để tạo thuận lợi trong quá trình áp dụng pháp luật, đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định về áp dụng pháp luật để làm rõ mối quan hệ giữa quy định của Luật này với các luật khác có liên quan trong việc điều chỉnh đối với đội ngũ viên chức.

Về đổi mới việc tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm (Điều 3), Ủy ban cơ bản tán thành với việc chuyển đổi phương thức quản lý viên chức theo vị trí việc làm như quy định tại dự án Luật để phù hợp với xu thế cải cách khu vực công hiện nay. Qua đó, đáp ứng yêu cầu “đổi mới mạnh mẽ phương pháp tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị” tại Kết luận số 121-KL/TW ngày 24/1/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Từ đó, góp phần tạo cơ sở pháp lý để thực hiện trả lương theo vị trí việc làm theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018; bảo đảm đồng bộ, thống nhất với phương thức quản lý cán bộ, công chức được quy định tại Luật Cán bộ, công chức.

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, dự án Luật đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa quản lý nguồn nhân lực công vụ tại Việt Nam, kế thừa tinh thần Luật năm 2010, sửa đổi, bổ sung năm 2019, hướng tới mô hình lấy viên chức làm trung tâm. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, đặt trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia và hội nhập quốc tế thì dự thảo Luật không chỉ khắc phục những bất cập cũ mà còn mở ra một không gian sáng tạo cho các đơn vị sự nghiệp công lập.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý, dự thảo Luật cần bảo đảm tăng cường tính minh bạch và chống lạm dụng trong tuyển dụng công chức; nhấn mạnh, xác định cán bộ là gốc của công việc, chọn cán bộ phải đủ đức, đủ tài, đủ tâm, đủ tầm, đủ sức và có nhiệt huyết với công việc thì cần xây dựng hệ thống đánh giá viên chức. Cùng với mở rộng viên chức cần cân bằng với trách nhiệm, bảo vệ quyền và lợi ích chung. Do đó, xây dựng đội ngũ viên chức phải chuyên nghiệp, tạo cơ chế linh hoạt trong tuyển dụng và bảo đảm quyền lợi chính đáng của viên chức. Đồng thời, thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý viên chức, xây dựng nền hành chính công minh, minh bạch, hiện đại.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, việc quản lý viên chức theo vị trí việc làm, đổi mới phương thức tuyển dụng viên chức, phân loại đơn vị sự nghiệp công lập, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin… cần có những quy định rõ ràng.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, dự án Luật cần bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các luật liên quan đã sửa đổi và ban hành, như Luật Cán bộ, công chức; Bộ luật Lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu, Luật Đất đai, Luật Quy hoạch… để không chồng chéo, mâu thuẫn trong quá trình thi hành.

Phát biểu kết luận nội dung họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao Chính phủ, Cơ quan chủ trì soạn thảo, Cơ quan chủ trì thẩm tra đã phối hợp chặt chẽ, chuẩn bị hồ sơ dự án luật đầy đủ, bảo đảm chất lượng.Dự án luật đã có nhiều đổi mới, góp phần thể chế hóa những đường lối, chủ trương mới của Đảng, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn tới theo hướng xây dựng đội ngũ viên chức chuyên nghiệp, thực hiện chế độ linh hoạt trong tuyển dụng, vừa mở rộng tăng quyền của viên chức, của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập, quản lý viên chức. Đồng thời, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, trách nhiệm của viên chức trong các hoạt động gắn với ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Chính phủ hoàn thiện hồ sơ dự án Luật đầy đủ gửi đến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp để hoàn chỉnh báo cáo thẩm tra đầy đủ trước khi trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV.