Đồng hành phát triển đô thị theo mô hình TOD

Phát triển đô thị theo hướng TOD là giải pháp quy hoạch, đầu tư cải tạo, chỉnh trang và phát triển đô thị, lấy điểm kết nối giao thông đường sắt đô thị làm điểm tập trung dân cư, kinh doanh dịch vụ thương mại, văn phòng trong khoảng cách đi bộ đến phương tiện giao thông công cộng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, công trình công cộng, sức khỏe cộng đồng, giảm phương tiện giao thông cơ giới cá nhân, giảm phát thải gây ô nhiễm môi trường, kết hợp với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa.

Quy hoạch khu vực TOD là quy hoạch được phát triển chuyên biệt theo định hướng ưu tiên đi lại bằng giao thông công cộng cho khu vực bao gồm nhà ga hoặc đề pô đường sắt đô thị và vùng phụ cận để xây dựng tuyến đường sắt đô thị kết hợp đầu tư cải tạo, chỉnh trang đô thị, phát triển đô thị.

Thực hiện Nghị quyết số 188/2025/QH15 ngày 19/02/2025 của Quốc hội về “Thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh”, Ban quản lý Đường sắt Đô thị Hà Nội là đơn vị được giao triển khai thực hiện một số dự án phát triển đô thị theo hướng giao thông công cộng, đề xuất Hội đồng nhân dân TP Hà Nội ban hành nghị quyết để thực hiện các dự án trên.

Ngày 25/4, Ban quản lý Đường sắt Đô thị Hà Nội, phối hợp với Hiệp hội Bất động sản Việt Nam tổ chức tọa đàm “Tham vấn chính sách quy hoạch, đầu tư và phát triển đô thị theo định hướng giao thông TOD" nhằm đưa ra những ý kiến, chia sẻ về cơ chế, chính sách, trình tự thủ tục để doanh nghiệp tham gia đầu tư, xây dựng thực hiện và phát triển dự án đầu tư, xây dựng đường sắt đô thị kết hợp đầu tư phát triển đô thị theo định hướng TOD.

Ông Nguyễn Cao Minh – Trưởng Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội cho biết, TP Hà Nội đang quá tải về giao thông, cơ sở hạ tầng phát triển không kịp với sự tăng trưởng của phương tiện. Từ thực tế đó, TP Hà Nội đã có những định hướng cụ thể về việc phát triển đô thị theo mô hình TOD nhằm hiện thực hóa việc xây dựng thành phố theo mô hình nhanh, xanh, hiện đại và văn minh.

“Với định hướng này, Hà Nội lấy giao thông công cộng làm trụ cột phát triển. Quá trình xây dựng và phát triển đô thị theo mô hình TOD ở Hà Nội vẫn còn gặp không ít khó khăn. Với trách nhiệm là đơn vị đầu tư, xây dựng đường sắt đô thị của Thủ đô, trong quá trình xây dựng chính sách, chúng tôi nhận thức rất rõ tầm quan trọng của các chuyên gia, doanh nghiệp trong việc tái thiết Thủ đô theo mô hình TOD. Những đóng góp này sẽ là kinh nghiệm quý báu để Ban Quản lý đường sắt đô thị chúng tôi triển khai, xây dựng chính sách đi vào cuộc sống” – ông Nguyễn Cao Minh chia sẻ.

Theo các chuyên gia tại buổi tọa đàm, Hà Nội đang đi những bước đầu tiên trong việc phát triển đô thị theo mô hình TOD, trong đó Luật Thủ đô 2024 là cơ sở pháp lý để phát triển đô thị theo định hướng GTCC. Luật Thủ đô 2024 cũng làm rõ khái niệm về đô thị TOT. Cụ thể, TOD sẽ chia làm các lớp để phát triển quản lý, là khu vực bao gồm nhà ga, depot đường sắt đô thị và khu vực xung quanh nhà ga, điểm đón, trả khách của các loại hình vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn khác.

Ranh giới của khu vực TOD được xác định thông qua quy hoạch khu vực được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Khu vực TOD có thể bao gồm tối đa 3 lớp: lớp lõi, lớp chính và lớp mở rộng.

Quy hoạch khu vực TOD là quy hoạch được phát triển chuyên biệt theo định hướng ưu tiên đi lại bằng GTCC cho khu vực bao gồm nhà ga, depot đường sắt đô thị và vùng phụ cận để xây dựng tuyến đường sắt đô thị kết hợp đầu tư phát triển đô thị.

Về phát triển mô hình đô thị theo định hướng TOD, UBND TP Hà Nội sẽ tiến hành phê điều chỉnh phương án tuyến, quy hoạch khu vực TOD để xác định vị trí, ranh giới, diện tích đất thu hồi. Hà Nội cũng quyết định các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật, sử dụng đất, quy hoạch khác quy chuẩn quốc gia; chỉ định thầu tư vấn, phi tư vấn, thi công, nhà thầu EPC, nhà đầu tư.

Việc phát triển đô thị theo mô hình TOD của TP Hà Nội hướng đến 3 mục tiêu quan trọng là: Tăng số lượng hành khách sử dụng đường sắt đô thị, đưa GTCC trở thành phương thức đi lại chủ yếu của người dân, đáp ứng 65 – 70% nhu cầu đi lại giai đoạn sau 2035; Tăng cường kết nối, tiếp cận thuận tiện, giảm sử dụng phương tiện giao thông cơ giới cá nhân; Nâng cao hiệu quả sử dụng đất, phát triển đô thị kết hợp với đường sắt đô thị bền vững, đáng sống.