Đột quỵ và di chứng về nhận thức và cảm xúc

Bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Tấn Vũ
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Mỗi bệnh nhân đột quỵ sẽ có những di chứng khác nhau sau đột quỵ, một hoặc một vài di chứng, chứ không phải là toàn bộ di chứng dưới đây. Có thể chia các di chứng của đột quỵ vào ba nhóm chính: Thể chất, nhận thức và cảm xúc. Trong bài viết này chú trọng về sức khía cạnh nhận thức và cảm xúc.

Khám chăm sóc bệnh nhân đột quỵ tại Bệnh viện Đa khoa Bạch Mai. Ảnh: Đỗ Hằng
Ảnh hưởng về nhận thức
Theo Hiệp hội Đột quỵ Quốc gia, nhiều cá nhân bị đột quỵ cũng gặp phải một số dạng suy giảm nhận thức. Mặc dù bệnh nhân có thể gặp một số hoặc tất cả những điều này, nhưng những bệnh điển hình bao gồm:

Mất ngôn ngữ: Các vấn đề về sử dụng ngôn ngữ rất phổ biến sau đột quỵ. Ví dụ về chứng mất ngôn ngữ bao gồm khó nói, nhầm lẫn từ, khó hiểu lời nói của người khác và các vấn đề về đọc và/ hoặc viết.

Mất trí nhớ: Tổn thương tế bào não trong cơn đột quỵ thường xuyên có thể gây mất trí nhớ. Bệnh nhân có thể khó nhớ từ, tên, khuôn mặt, tuyến đường, các sự kiện gần đây hoặc thông tin mới.

Các vấn đề về cảm giác: Bệnh nhân sau đột quỵ có thể nhầm lẫn giữa các cảm giác như nóng và lạnh, hoặc ngứa ran như kim châm.

Ảnh hưởng về tâm lý

Không phải lúc nào cũng dễ dàng nhận thấy những ảnh hưởng đến tinh thần và tâm lý mà bệnh nhân đột quỵ phải tính đến hàng ngày. Đó là lý do tại sao điều quan trọng đối với bệnh nhân và người thân của họ là phải tự giáo dục bản thân về những thách thức này, trong một số trường hợp, điều này có thể gây rắc rối hơn so với các triệu chứng thể chất.

Không có gì lạ khi nhiều bệnh nhân đã trải qua cơn đột quỵ gặp các vấn đề như:

Trầm cảm sau đột quỵ: Đột quỵ có thể gây ra một giai đoạn trầm cảm nghiêm trọng. Dấu hiệu trầm cảm sau đột quỵ bao gồm cảm giác buồn bã, tuyệt vọng hoặc bất lực, thay đổi cảm giác thèm ăn và ngủ, cáu kỉnh. Trầm cảm ảnh hưởng đến hơn một trong ba người bị đột quỵ. Như với bất kỳ sự kiện thay đổi cuộc sống nào, cảm giác trầm cảm sau đột quỵ là điều hoàn toàn bình thường. Điều quan trọng là phải hiểu rằng, đối với nhiều người sống sót sau đột quỵ, cảm giác buồn bã và mất mát thực sự có thể được gây ra bởi những thay đổi vật lý và hóa học trong não liên quan đến chấn thương não. Đó là lý do tại sao trầm cảm nặng sau đột quỵ cần được chăm sóc y tế. Khi bệnh nhân trải qua cảm giác vô vọng, vô dụng, thờ ơ, chậm chạp và trong nhiều trường hợp nghĩ đến cái chết hoặc tự tử, họ phải được điều trị chuyên nghiệp để giành lại mạng sống. Nếu không được điều trị, chứng trầm cảm cực độ có thể kéo dài đến ba năm sau đột quỵ, ảnh hưởng đáng kể đến mọi khía cạnh của cuộc sống.

Lo lắng: Sau cơn đột quỵ, cảm giác lo lắng hoặc sợ hãi cũng là một phản ứng điển hình đối với sự kiện chấn thương cũng như bằng chứng của chấn thương sọ não liên quan đến đột quỵ. Khi nỗi sợ hãi và lo lắng có thể trở nên liên tục và quá tải, việc điều trị có thể ngăn tình trạng này trở thành một tình trạng suy nhược, cản trở quá trình hồi phục đột quỵ.

Rối loạn cảm xúc: Có tới 50% số nạn nhân đột quỵ cho biết họ đã trải qua rối loạn cảm xúc tại một số thời điểm. Được mô tả là “không kiểm soát được cảm xúc”, rối loạn cảm xúc có thể biểu hiện dưới dạng những đợt bùng nổ cảm xúc không thể kiểm soát, bao gồm tiếng cười cuồng loạn hoặc nước mắt tuôn trào, có thể diễn ra trong bối cảnh xã hội không phù hợp. Các thành viên trong gia đình có thể quan sát những cảm xúc không đặc trưng của cá nhân hoặc nhận thấy rằng cảm xúc chu kỳ nhanh chóng (tức là khóc một phút rồi cười sau đó) mà không có lý do rõ ràng. Các chấn thương não do đột quỵ gây ra gây ra tình trạng này, tình trạng này thường cải thiện hoặc tự khỏi theo thời gian khi não lành lại. Việc dùng thuốc cho rối loạn cảm xúc là cần thiết nếu nó đủ nghiêm trọng để ức chế sự tiến triển của quá trình phục hồi chức năng đột quỵ.

Các loại khuyết tật và mức độ suy giảm mà đột quỵ gây ra rất đa dạng và phụ thuộc vào vùng não bị tổn thương và mức độ tổn thương. Việc so sánh tình trạng khuyết tật của người này với người khác rất khó vì mỗi cơn đột quỵ có thể làm tổn thương các bộ phận khác nhau của não. Có di chứng có thể phục hồi được, nhưng cũng có di chứng tồn tại lâu dài. Do đó, tốt nhất chúng ta nên có các biện pháp bảo vệ sức khỏe để phòng tránh đột quỵ là tốt nhất.

Tin đọc nhiều

Kinh tế đô thị cuối tuần