Dự thảo Luật báo chí (sửa đổi): những điểm mới được đề xuất

Tại phiên Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đã trình bày tờ về dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi).

Quy định hoạt động của báo chí trên không gian mạng

So với Luật Báo chí năm 2016, Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) giữ nguyên dung của 6 điều; sửa đổi nội dung của 41 điều; bổ sung 3 điều mới, lược bỏ 6 điều.

Cụ thể, dự thảo Luật sửa đổi nội dung của 41 điều đề thể chế hoá chủ trương, chính sách của Đảng về công tác báo chí; bảo đảm Luật quy định nguyên tắc thuộc thẩm quyền của Quốc hội, giao Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định những vấn đề thực tiễn thường xuyên biến động để bảo đảm linh hoạt, phù hợp với thực tiễn; bảo đảm đồng bộ, thống nhất với quy định của pháp luật có liên quan, phù hợp với những nguyên tắc quản lý mới được bổ sung, khắc phục những bất cập trong Luật Báo chí năm 2016 đã được chỉ ra trong 4 nhóm chính sách được Chính phủ quyết nghị thông qua, phù hợp với xu hướng phát triển công nghệ truyền thông hiện đại, mở rộng không gian hoạt động của báo chí trên không gian mạng.

Dự thảo Luật đã bổ sung mới 3 điều quy định về thu hồi giấy phép hoạt động báo chí để bảo đảm quản lý chặt chẽ, có chế tài đủ sức răn đe đối với vi phạm trong hoạt động báo chí.

Quy định hoạt động báo chí trên không gian mạng để mở rộng không gian hoạt động báo chí trên không gian mạng, định hướng, dẫn dắt thông tin, phát triển mô hình kinh doanh mới của báo chí;

Quy định về trách nhiệm của cơ quan báo chí khi mở chuyên mục, nội dung trên không gian mạng, nhằm xác lập hành lang pháp lý cho báo chí số.

Phân thêm 10 thủ tục hành chính của UBND cấp tỉnh

Dự thảo Luật quy định phân định rõ thẩm quyền của UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm quản lý Nhà nước về báo chí đối với cơ quan báo chí của địa phương, cơ quan thường trú, văn phòng đại diện, phóng viên thường trú tại địa phương và các hoạt động khác theo quy định tại Luật này.

Đồng thời, bổ sung quy định thẩm quyền của UBND cấp tỉnh trong việc cấp, thu hồi Giấy phép xuất bản thêm ấn phẩm báo chí, phụ trương cho cơ quan báo chí của địa phương; đăng ký danh mục báo chí in nhập khẩu cho các cơ sở kinh doanh dịch vụ phát hành báo chí nhập khẩu; cấp giấy phép xuất bản bản tin/đặc san cho cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp của địa phương. Theo đó, thực hiện phân quyền cho UBND cấp tỉnh thêm 10 thủ tục hành chính đối với cơ quan báo chí của địa phương, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp ở địa phương.

Dự thảo Luật bãi bỏ 1 thủ tục hành chính (cấp đổi Giấy phép hoạt động phát thanh, giấy phép hoạt động truyền hình); ban hành mới 1 thủ tục hành chính (cấp phép đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ phát hành bảo chỉ nhập khẩu) do với Luật Báo chí năm 2016.

Bổ sung quy định về cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện

Dự thảo Luật đã quy định các nguyên tắc về mô hình hoạt động, kinh tế báo chí, mở rộng không gian hoạt động của báo chí để phát triển báo chí trong bối cảnh sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu thông tin, tuyên truyền trong kỷ nguyên mới với 9 nội dung được bổ sung.

Cụ thể, bổ sung quy định: cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện là cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; có cơ chế đặc thù về tài chính theo quy định của Chính phủ; được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Cơ quan báo và phát thanh, truyền hình là cơ quan báo chí thuộc tỉnh ủy, thành ủy, có nhiều loại hình báo chí, sản phẩm báo chí.

Dự thảo Luật bổ sung một số khái niệm xuất bản báo chí trên không gian mạng bao gồm đăng, phát thông tin lên kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng và nền tảng số báo chí quốc gia; bổ sung quy định về nền tảng số báo chí quốc gia...

Cùng với các quy định phát triển báo chí, dự thảo Luật cũng bổ sung quy định quản lý chặt chẽ hoạt động báo chí, bảo đảm hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý như: sửa đổi quy định 2 loại hình báo chí (gồm: báo chí in, báo chí điện tử), phân định rõ loại hình báo chí in gồm: báo in và tạp chí in; loại hình bảo chí điện tử gồm: báo điện tử và tạp chí điện tử để không gây nhầm lẫn.

Đồng thời, dự thảo Luật bổ sung các khái niệm "Tạp chí" để phân biệt rõ báo, tạp chí, chống "báo hóa" tạp chí. Bổ sung khái niệm: Xuất bản báo chí trên không gian mạng, Kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng, Nền tảng số báo chí quốc gia để quy định nguyên tắc quản lý hoạt động báo chí trên không gian mạng.

Bỏ quy định về kỳ hạn thẻ nhà báo

Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về nguồn thu mới của báo chí; sửa đổi, bổ sung quy định xuất, nhập khẩu báo chí; bổ sung quy định cơ quan tạp chí khoa học được xuất bản nhiều tạp chí khoa học; sửa đổi, bổ sung quy định về thẻ nhà báo, trong đó bỏ quy định về kỳ hạn thẻ nhà báo. Quy định thời hạn sử dụng thẻ nhà báo là 5 năm tính từ ngày cấp thẻ và được ghi trên thẻ. Hết thời hạn sử dụng thẻ nhà báo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xét cấp đổi thẻ nhà báo.

Đáng chú ý, dự thảo Luật lần này bổ sung quy định về điều kiện xét cấp thẻ nhà báo lần đầu là phải qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức (đối với lãnh đạo các cơ quan báo chí đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có văn bản đồng ý bổ nhiệm không áp dụng điều kiện này). Giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định chương trình và yêu cầu lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp.

Bổ sung quy định những đối tượng được xét cấp thẻ nhà báo không bao gồm những người làm việc tại cơ quan tạp chí khoa học trực thuộc cơ sở giáo dục đại học, tổ chức khoa học và công nghệ, bệnh viện cấp tỉnh hoặc tương đương trở lên.