Đưa giết mổ gia súc, gia cầm đi vào nền nếp
Kinhtedothi - Bảo đảm an toàn thực phẩm, nhất là đối với các loại thịt gia súc, gia cầm, là vấn đề được Hà Nội đặc biệt quan tâm. Ở đó, việc quản lý hiệu quả hoạt động giết mổ được xem là giải pháp trọng tâm.
Điều đáng mừng là TP đã và đang tiếp tục có những động thái thể hiện quyết tâm lớn trong nỗ lực đưa giết mổ gia súc, gia cầm đi vào nền nếp.
Giết mổ nhỏ lẻ vẫn phổ biến
Theo thống kê của Phòng Chất lượng và Phát triển thị trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội), nhu cầu tiêu thụ các loại thịt gia súc, gia cầm của người dân Thủ đô rất lớn; bình quân mỗi tháng vào khoảng 19.890 tấn thịt lợn hơi; 6.630 tấn thịt gà, vịt.
Giết mổ gia cầm tại một cơ sở trên địa bàn Hà Nội. Ảnh: Tùng Nguyễn
Mặc dù vậy, tổng lượng thịt gia súc, gia cầm được cơ quan chuyên môn thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội kiểm soát tại các cơ sở giết mổ được cấp phép cung cấp ra thị trường tiêu thụ mới đạt hơn 13.000 tấn/tháng, trong đó có hơn 1.500 tấn thịt trâu bò, 8.500 tấn thịt lợn, hơn 3.000 tấn thịt gia cầm.
Như vậy theo ước tính, lượng thịt từ các cơ sở giết mổ được kiểm soát mới đáp ứng hơn 60% nhu cầu tiêu thụ; còn lại là lượng thịt gia súc, gia cầm được giết mổ tại các điểm giết mổ nhỏ lẻ, nguồn thịt nhập khẩu và nguồn thịt ngoại tỉnh đưa vào tiêu thụ trên địa bàn Hà Nội.
Chất lượng thịt gia súc, gia cầm cũng là vấn đề lớn đặt ra. Thực tế những năm qua, việc quản lý chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học đã được TP chỉ đạo thực hiện tương đối hiệu quả. Trưởng phòng Chất lượng và Phát triển thị trường Nguyễn Thị Thu Hằng cho biết, thực hiện nhiệm vụ được Sở Nông nghiệp và Môi trường giao, đơn vị thường xuyên lấy mẫu để phân tích. Qua công tác giám sát, đã phát hiện, ngăn chặn kịp thời nhiều hành vi sử dụng chất cấm trong sản phẩm chăn nuôi.
Mặc dù vậy, hoạt động giết mổ nhỏ lẻ phức tạp đặt ra nhiều thách thức đối với nhiệm vụ bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm. Trên địa bàn Hà Nội hiện nay chỉ có 7 cơ sở giết mổ quy mô công nghiệp, khoảng vài chục cơ sở giết mổ quy mô bán công nghiệp, còn lại chủ yếu là các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ. Trong đó, có rất nhiều cơ sở giết mổ chưa được cấp phép.
Vì sao giết mổ nhỏ lẻcòn “đất diễn”?
Liên quan đến câu hỏi “vì sao những cơ sở giết mổ nhỏ lẻ vẫn hoạt động”, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thủy sản và Thú y (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội) Nguyễn Đình Đảng cho rằng, sở dĩ hiện nay TP chưa thể xóa bỏ hoàn toàn các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ là bởi chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn còn rất phổ biến.
Thống kê cho thấy, toàn TP hiện vẫn còn tới hơn 100.000 hộ chăn nuôi gia súc, gia cầm nhỏ lẻ; kéo theo đó là nhu cầu về giết mổ. Cá biệt tại nhiều địa phương, thậm chí đã hình thành cả những ngôi làng với hàng chục cơ sở chuyên giết mổ gia súc, gia cầm.
Đại diện Chi cục Chăn nuôi, Thủy sản và Thú y cho biết thêm, hiện nay, trong tổng số 701 cơ sở giết mổ đang hoạt động trên địa bàn Hà Nội, có 150 cơ sở được chính quyền địa phương cấp phép hoạt động. 150 cơ sở này chịu sự quản lý về giết mổ của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội.
Theo đó, tại 150 cơ sở này, Chi cục Chăn nuôi, Thủy sản và Thú y bố trí cán bộ túc trực, kiểm soát quá trình giết mổ từ đầu đến cuối. Công tác giám sát giết mổ tuân thủ các quy định của Thông tư số 10/TT-BNNPTNT của Bộ NN&PTNT (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường).
“Đối với các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ còn lại, chưa được các cấp chính quyền cấp phép hoạt động thì việc quản lý giết mổ thuộc thẩm quyền của chính quyền cơ sở. Điều này cũng đã được quy định rất rõ trong Luật Thú y…” - ông Nguyễn Đình Đảng thông tin thêm.
Bên cạnh nguyên nhân đến từ chăn nuôi nhỏ lẻ, thói quen tiêu dùng của người dân cũng là yếu tố khiến hoạt động giết mổ nhỏ lẻ tồn tại dai dẳng, nhất là ở những vùng nông thôn, ven đô. Thực tế cho thấy, một bộ phận lớn người dân vẫn giữ thói quen sử dụng “thịt nóng” (các loại thịt được giết mổ và đưa ra bày bán trực tiếp ngoài chợ), thay vì “thịt mát” (các loại thịt được giết mổ, sơ chế, đóng gói, bảo quản lạnh trước khi đưa ra thị trường).
Sớm nghiên cứu chính sách đặc thù
Việc tồn tại các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ khiến công tác quản lý chất lượng thịt gia súc, gia cầm nói riêng, bảo đảm an toàn thực phẩm cho hơn 10 triệu người dân trên địa bàn Hà Nội nói chung gặp nhiều khó khăn, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn.
Nhận thức được vấn đề nêu trên, những năm qua, UBND TP Hà Nội đã có nhiều động thái quyết liệt nhằm xử lý dứt điểm tình trạng giết mổ nhỏ lẻ. Từ năm 2020, TP đã ban hành Quyết định số 761/QĐ-UBND phê duyệt mạng lưới các cơ sở giết mổ tập trung. Đến nay, đã xây dựng được 12 cơ sở giết mổ tập trung theo quy hoạch và đang tiếp tục triển khai.
Đặc biệt, cụ thể hóa Nghị quyết số 436/NQ-UBND ngày 10/7/2025 của HĐND TP Hà Nội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 25, ngày 20/10/2025 vừa qua, UBND TP Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 283/KH-UBND về quản lý giết mổ, vận chuyển, kinh doanh động vật và sản phẩm động vật trên địa bàn TP Hà Nội đến năm 2030.
Kế hoạch số 283/KH-UBND nhằm nâng cao chất lượng an toàn thực phẩm, ngăn chặn lây lan dịch bệnh, bảo đảm điều kiện vệ sinh môi trường, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật, đáp ứng nhu cầu về thực phẩm sạch của người dân Thủ đô.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết, thực hiện Kế hoạch số 283/KH-UBND, hiện nay, Sở đang chỉ đạo cơ quan chuyên môn tổng hợp danh sách các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ trong khu dân cư, không được phép hoạt động để tham mưu chỉ đạo và triển khai giải pháp chấm dứt hoạt động giết mổ tại các cơ sở này.
Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cũng đang nghiên cứu, xây dựng cơ chế chính sách đặc thù theo Luật Thủ đô, trình UBND TP ban hành để thu hút đầu tư, sử dụng nguồn lực đất đai, ngân sách hỗ trợ, hướng đến phát triển các cơ sở giết mổ tập trung, giết mổ khép kín, giết mổ công nghiệp, thay đổi trang thiết bị bảo quản, vận chuyển hợp vệ sinh, an toàn thực phẩm.
Cũng theo đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, để xóa bỏ hoạt động giết mổ nhỏ lẻ thì việc giảm dần chăn nuôi nhỏ lẻ quy mô nông hộ, trong khu dân cư là việc cần làm trước tiên. Khi kiểm soát được chăn nuôi nhỏ lẻ thì hoạt động giết mổ nhỏ lẻ cũng tự khắc giảm dần. Do đó, kiến nghị chính quyền các cấp tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, có giải pháp thúc đẩy phát triển chăn nuôi tập trung, xa khu dân cư.
“Việc quản lý giết mổ rất cần sự phối hợp của các đơn vị liên quan cùng chính quyền địa phương, nhất là trong kiểm tra, giám sát, phát hiện, xử lý nghiêm minh những cơ sở giết mổ vi phạm. Có như vậy mới từng bước đưa công tác giết mổ động vật vào nền nếp, góp phần giảm dịch bệnh và bảo đảm an toàn thực phẩm cung ứng ra thị trường…” - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Tạ Văn Tường nhấn mạnh.
