Đưa hàng Việt về nông thôn: Thiếu chiến lược dài hơi

Tuy nhiên, để thu hút nhiều DN hơn nữa tham gia hoạt động cần có chính sách, cơ chế khuyến khích DN tham gia khai thác thị trường nông thôn vốn đang còn bỏ ngỏ.

Có mặt tại nhiều phiên chợ hàng Việt Nam do Sở Công Thương Hà Nội tổ chức tại các huyện, phóng viên Kinh tế & Đô thị cảm nhận được sức hút của hàng Việt đối với người tiêu dùng nông thôn.

Chị Đào Thị Thắm ở xã Bình Phú (huyện Thạch Thất) chia sẻ: "Trước đây, tôi thường mua hàng hóa Trung Quốc vì không có sự lựa chọn nào khác. Nhưng từ khi đi các phiên chợ hàng Việt được tổ chức, tôi nhận thấy sản phẩm Việt Nam đa dạng mẫu mã, chất lượng cũng không kém gì hàng nhập khẩu... Quan trọng hơn là giá bán hợp lý, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng nên tôi luôn ưu tiên mua hàng Việt Nam".

Theo Bộ Công Thương, qua 10 năm triển khai thực hiện Cuộc vận động “ Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, Sở Công Thương các tỉnh, TP đã tổ chức gần 4.000 đợt bán hàng về nông thôn với sự tham gia của hơn 100.000 lượt DN và 78.000 gian hàng, thu hút hơn 5 triệu lượt người dân địa phương tới tham quan mua sắm, quy mô trung bình 10 - 20 DN/phiên với doanh số bán hàng 20 - 50 tỷ đồng/phiên.

Tổng doanh thu mang lại đạt hơn 64,47 nghìn tỷ đồng. Riêng TP Hà Nội đã tổ chức 2.850 chuyến bán hàng lưu động, 21 chuyến bán hàng dịp Tết Nguyên đán, 29 hội chợ hàng Việt, 244 phiên chợ Việt… Đặc biệt, tại các tỉnh biên giới, những đợt bán hàng Việt không chỉ thu hút người dân trên địa bàn mà còn lôi cuốn dân cư 2 nước Lào, Campuchia tới tham quan mua sắm…

Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam (VRA) Vũ Thị Hậu, việc đưa hàng Việt về nông thôn đã giúp DN và người tiêu dùng có cơ hội giao lưu, trao đổi, tương tác nhiều hơn. Qua đó tạo điều kiện để DN nghiên cứu nhu cầu, tập quán, khả năng tiêu dùng tại mỗi địa phương để điều chỉnh sản xuất, đưa ra thị trường những sản phẩm mang thương hiệu Việt chất lượng tốt, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Đồng thời hoạt động này còn giúp người tiêu dùng chuyển biến mạnh mẽ nhận thức, thay đổi hành vi tiêu dùng theo hướng ưu tiên mua sắm hàng Việt.

Hiệu quả từ chương trình là không thể phủ nhận, tuy nhiên theo chuyên gia bán lẻ Vũ Vinh Phú, những chuyến hàng Việt Nam về nông thôn hiện nay vẫn mang tính chất mùa vụ, diễn ra trong một thời gian ngắn.

Vì vậy, không ít địa phương coi việc DN tổ chức những chuyến đưa hàng Việt về nông thôn là một loại hình hội chợ nên mạnh ai nấy làm, không có chiều sâu. Mặt khác, các điểm bán hàng lưu động, hàng hóa, mẫu mã sản phẩm chưa phong phú, đa dạng nên chưa thu hút được người mua như mong muốn.

Thực tế cho thấy, chưa có nhiều DN bán lẻ mặn mà đưa hàng Việt về nông thôn mặc dù đây là dư địa lớn cho DN khai thác. Phân tích nguyên nhân của hiện tượng này, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thương mại Hà Nội (Hapro) Nguyễn Thị Hải Thanh cho rằng, chương trình đưa hàng Việt về nông thôn hầu như không có lãi, khiến cho không nhiều DN bán lẻ, nhất là DN có vốn đầu tư nước ngoài tham gia chương trình này.

Để đẩy mạnh đưa hàng Việt về nông thôn, các DN bán lẻ kiến nghị Nhà nước hỗ trợ kinh phí vận chuyển, tổ chức, tuyên truyền, quảng bá… Qua đó giúp DN tăng sức cạnh tranh, giảm chi phí. Chủ tịch VRA Đinh Thị Mỹ Loan cũng đề nghị: Muốn thu hút DN đẩy mạnh đưa hàng Việt về nông thôn, Bộ Công Thương, chính quyền địa phương cần xây dựng một chiến lược phát triển dài hơi, đồng bộ, hiệu quả và linh hoạt.

Cụ thể, Bộ Công Thương cần tổ chức quy hoạch mạng lưới phân phối ở vùng nông thôn, DN lấy đó làm cơ sở thiết lập các điểm bán hàng cố định, tạo liên kết vững chắc với thị trường. Đồng thời, các cơ quan quản lý chức năng và địa phương hỗ trợ DN thủ tục giấy tờ, mặt bằng kinh doanh trong việc phát triển hệ thống phân phối ở vùng sâu, vùng xa.

Ngoài ra, DN và ngành chức năng cần tập trung tuyên truyền quảng bá sản phẩm, nâng cao nhận thức của người dân theo hướng tin tưởng, ủng hộ hàng Việt không ham giá rẻ mà mua phải hàng giả, hàng nhập lậu.