Ủy ban châu Âu (EU) đã chính thức “rút thẻ vàng” đối với hải sản Việt Nam. Việt Nam cũng bị EU đánh giá là “quốc gia không hợp tác” chưa có nhiều biện pháp hiệu quả để ngăn chặn ngư dân đánh bắt bất hợp pháp. Ngoài ra, hệ thống quản lý sản lượng hải sản chế biến trước khi xuất khẩu ra thị trường thế giới của Việt Nam cũng bị đánh giá là “nghèo nàn”.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), đây là một thách thức lớn đối với ngành khai thác và chế biến xuất khẩu hải sản Việt Nam. Những hệ lụy có thể xảy ra là uy tín và thương hiệu của ngành hải sản bị ảnh hưởng; xuất khẩu sang thị trường EU bị sụt giảm, đồng thời tác động xấu đến việc xuất khẩu sang các thị trường khác như Mỹ - nước chuẩn bị áp dụng hệ thống kiểm soát thủy sản nhằm chống khai thác IUU từ 1/1/2018,...
Hơn nữa, trong thời gian “bị thẻ vàng”, 100% lô hàng hải sản xuất khẩu sang EU sẽ bị giữ lại để kiểm tra nguồn gốc khai thác, không chỉ bị kiểm tra nghiêm ngặt với chi phí phát sinh khá lớn thậm chí có nguy cơ bị trả về rất cao. Doanh nghiệp sẽ phải chịu thêm khoản thất thoát do bị trả về, từ 5.000 - 10.000 euro (khoảng 270 triệu đồng)/container. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam đang nỗ lực thực hiện các biện pháp nhằm chống IUU.
VASEP cũng cho biết, Việt Nam có 6 tháng để khắc phục các thiếu sót. Nếu không có các biện pháp nhằm cải thiện tình hình, theo đánh giá của EU, chúng ta sẽ bị chuyển sang cảnh báo thẻ đỏ, đồng nghĩa với việc bị cấm xuất khẩu các mặt hàng hải sản sang thị trường EU.
Tuy nhiên, việc EU rút thẻ vàng đối với Việt Nam cũng là cơ hội để ngành khai thác hải sản Việt Nam đánh giá lại thực trạng, tổ chức lại sản xuất, hoàn thiện hệ thống quản lý nghề cá để hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
Theo thống kê, mỗi năm tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng hải sản của Việt Nam đạt 1,9 - 2,2 tỷ USD, trong đó EU và Mỹ mỗi thị trường chiếm tới 16 - 17%.
