EU đánh giá cao “cuộc đại tu toàn diện” về pháp lý để chống khai thác IUU của Việt Nam

Trong khuôn khổ cuộc họp báo ngày 18/11, Đại sứ Guerrier cho biết EU hoan nghênh việc Việt Nam đã thực hiện “cuộc đại tu toàn diện” về pháp lý trong phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), đạt chuẩn quốc tế.

Ghi nhận nỗ lực gỡ thẻ vàng của Việt Nam

Theo Đại sứ, EU đánh giá cao hợp tác chặt chẽ với Việt Nam trong gần 8 năm qua nhằm gỡ thẻ vàng,  hiện chỉ còn vấn đề tiếp tục nâng cao hiệu quả thực thi các quy định pháp luật liên quan tới vấn đề IUU trên thực tiễn.

Dẫn việc Việt Nam đã và đang triển khai mạnh mẽ yêu cầu lắp đặt hệ thống giám sát hành trình (VMS) đối với tàu cá dài từ 15m trở lên, đại diện EU cũng ghi nhận sự chỉ đạo sâu sát từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cùng sự quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ trong việc quán triệt và đôn đốc các địa phương ven biển.

Hàng tuần, Thủ tướng Chính phủ đều họp với lãnh đạo các địa phương liên quan để rà soát, đôn đốc và điều chỉnh việc thực thi quy định; đồng thời áp dụng chế tài mạnh, bao gồm xử phạt hành chính và hình sự hóa các hành vi vi phạm.

Trong tháng 10 vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam đã gửi báo cáo cập nhật lên EU. Tuy nhiên, Đại sứ cho biết vẫn còn một số nội dung Việt Nam cần tiếp tục làm rõ, đặc biệt là dữ liệu truy xuất nguồn gốc và hành trình khai thác của tàu cá, và công việc này cần thêm thời gian để đảm bảo tính chuẩn xác và chặt chẽ.

Đại sứ khẳng định, EU mong muốn tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Việt Nam nhằm đạt được kết quả cụ thể trong thời gian sớm nhất, tiến tới gỡ bỏ thẻ vàng.

Hướng tới dấu mốc quan trọng

Trả lời câu hỏi về thời điểm nâng cấp quan hệ Việt Nam – EU lên Đối tác Chiến lược toàn diện, Đại sứ Guerrier cho biết hai bên đang thảo luận và thống nhất nội hàm nhằm đảm bảo tầm nhìn dài hạn.

Đại sứ cũng cho biết, EU kỳ vọng khuôn khổ mới sẽ đưa quan hệ song phương phát triển sâu rộng và đa diện hơn.

Nhân dịp kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào cuối tháng này, Đại sứ bày tỏ hy vọng hai bên có thể sớm đi đến quyết định trong vài tháng tới, có thể gắn với chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao EU đến Việt Nam.

Liên quan đến việc liệu EU có sử dụng biện pháp thuế quan như Mỹ để xử lý thâm hụt thương mại hay không, Đại sứ Guerrier nhấn mạnh EU theo đuổi mục tiêu lợi vì ích chung và tiếp cận công bằng. Mục tiêu chính của EU với Việt Nam, cũng như với bất kỳ quốc gia nào khác, là "tiếp cận công bằng lẫn nhau với thị trường của nhau". Trong chuyến công tác vào tháng 9 của Cao ủy Thương mại Maroš Šefčovič, hai bên đã thống nhất thành lập nhóm chuyên trách cấp cao để xử lý vấn đề thâm hụt, hướng tới thương mại cân bằng và tận dụng tối đa hiệu quả từ hiệp định EVFTA.

EU cam kết vẫn là đối tác ổn định, đáng tin cậy và sẽ "giữ thị trường của mình mở cửa cho Việt Nam", Đại sứ nhận định.

35 năm hợp tác tin cậy và bền vững

Theo Đại sứ Guerrier, trong 35 năm qua, hợp tác Việt Nam – EU dựa trên nền tảng tin cậy, giá trị chung và cam kết mạnh mẽ, trải rộng từ thương mại, đổi mới sáng tạo đến phát triển bền vững và an ninh toàn cầu.

Về thương mại, Việt Nam hiện là đối tác thương mại số một của EU trong ASEAN và đứng thứ 16 trên toàn cầu. Với EVFTA, thương mại hai chiều tăng khoảng 40% kể từ năm 2020, đồng thời góp phần nâng quy mô đầu tư EU tại Việt Nam từ 22 tỷ euro lên hơn 30 tỷ Euro. Vốn FDI của EU tại Việt Nam cũng tăng từ 22 lên 30 tỷ euro, tạo điều kiện cho các sản phẩm sản xuất tại Việt Nam được miễn thuế khi xuất khẩu trở lại châu Âu.

Trong lĩnh vực khí hậu, cả EU và Việt Nam đều cam kết đạt mục tiêu trung hòa khí hậu vào năm 2050.

Thông qua Quan hệ Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP), EU và các nhà tài trợ khác đã cam kết đầu tư tổng cộng 15 tỷ euro vào năng lượng tái tạo tại Việt Nam.

Về tổng thể, EU đang triển khai các chương trình hợp tác trị giá hơn 300 triệu euro viện trợ không hoàn lại và chuẩn bị bổ sung 160 triệu euro cho giai đoạn đến năm 2027. EU ghi nhận những tiến bộ lớn trong năm nay đối với các dự án chủ đạo như nhà máy thủy điện Bắc Ái, thủy điện Trị An, và trang trại điện gió Trà Vinh.

Đại sứ EU cũng khẳng định sẵn sàng hỗ trợ mạnh mẽ Việt Nam đạt được mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2045.

Một trong những công cụ chính để cung cấp hỗ trợ này là Sáng kiến Cửa ngõ Toàn cầu (Global Gateway Initiative), thông qua đó EU đầu tư vào cơ sở hạ tầng năng lượng, giao thông và kỹ thuật số tại Việt Nam.

"Ngay lúc này, trở ngại chính để Việt Nam phát triển và đạt đến giai đoạn quốc gia phát triển là phải có cơ sở hạ tầng phù hợp để hỗ trợ sự phát triển đó", Đại sứ cho biết, đồng thời khẳng định EU sẽ đồng hành với Việt Nam tăng cường sản xuất điện theo hướng xanh, nhằm giúp Việt Nam xuất khẩu các sản phẩm xanh, sản xuất năng lượng sạch.