Theo đài RT, Đại diện cấp cao của EU về chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell hôm 22/5 tuyên bố việc duy trì quan hệ chặt chẽ với Nga sẽ làm tổn hại đến cơ hội gia nhập Liên minh châu Âu (EU) của Serbia. Ông Borrell cũng kêu gọi Belgrade tham gia các biện pháp trừng phạt của EU đối với Moscow.
Phát biểu tại cuộc gặp với các nhà ngoại giao hàng đầu của Albania và 4 nước cộng hòa Nam Tư cũ, Serbia, Montenegro, Bosnia-Herzegovina và Bắc Macedonia - và khu vực ly khai Kosovo, ông Borrell kêu gọi các ứng viên Tây Balkan noi gương Ukraine về đạt được “tiến bộ nhanh chóng” trong việc gia nhập EU.
Quan chức ngoại giao cấp cao EU nhấn mạnh: “Chúng tôi đã thảo luận về ảnh hưởng của Nga trong khu vực, vốn đang cố gắng làm chệch hướng lộ trình gia nhập EU của các ứng cử viên Tây Balkan. Chúng tôi hoan nghênh những lựa chọn chiến lược và dũng cảm của một số ứng viên trong số họ, những quốc gia hoàn toàn phù hợp với chính sách đối ngoại và các biện pháp trừng phạt của chúng tôi”.
Trong khi Albania, Montenegro và Bắc Macedonia đã tham gia các lệnh trừng phạt của EU đối với Nga, Bosnia-Herzegovina và Serbia vẫn từ chối.
Đề cập về trường hợp Serbia, quan chức EU cho hay ông đã cảnh báo Ngoại trưởng Serbia Ivica Dacic rằng, việc duy trì quan hệ chặt chẽ với Nga không tương thích với quá trình gia nhập EU của Belgrade, và nó cũng gây tổn hại đến lợi ích quốc gia của chính họ.
Nhà ngoại giao hàng đầu EU cũng cho biết, việc Serbia có được trở thành thành viên EU hay không phụ thuộc vào 2 yếu tố: Trừng phạt Nga và “bình thường hóa quan hệ” với Kosovo, mặc dù chính đất nước của ông Borrell, Tây Ban Nha, nằm trong số 5 quốc gia thành viên EU không công nhận khu vực ly khai này.
Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic đã chỉ ra sự khác biệt giữa việc EU yêu cầu sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine và không quan tâm của khối này đối với điều tương tự ở Serbia, khi biện minh cho chính sách của Belgrade là không tham gia các lệnh cấm vận với Moscow.
Serbia đã bị đặt vào một tình thế khó khăn về chính trị kể từ khi đồng minh truyền thống của nước này là Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi tháng 2/2022.
Hồi đầu tháng này, nhà lãnh đạo Serbia lưu ý rằng phương Tây vẫn chưa từ bỏ việc thúc đẩy Belgrade áp đặt các lệnh trừng phạt chống Nga. Tuy nhiên, Belgrade cho đến nay vẫn chống lại những áp lực từ EU và Mỹ.
Trong một phát biểu hồi giữa tháng 3, Tổng thống Vucic nhắc lại rằng “quan điểm của chính phủ Serbia là không áp đặt các biện pháp trừng phạt” đối với Moscow về các hành động của Nga ở Ukraine. Ông nhấn mạnh, điều này chỉ có thể thay đổi “trong trường hợp không còn lối thoát”.
Nghị viện châu Âu (EP) gần đây đã thông qua một báo cáo về Serbia, trong đó đổ lỗi cho sự lao dốc về tỷ lệ ủng hộ của người dân đối với việc gia nhập EU là do sự hiện diện của các phương tiện truyền thông Nga. Nếu chính phủ của Tổng thống Vucic tiếp tục ủng hộ “chính trị phản dân chủ”, thì EP cho biết, EU nên “xem xét lại mức độ hỗ trợ tài chính của mình” cho Serbia.
