Khi phát hiện trẻ mắc bệnh, gia đình nên đưa con đến khám tại các cơ sở y tế, để được tư vấn, kịp thời điều trị.
Biến chứng viêm não
Năm nay, Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận nhiều trẻ biến chứng thần kinh hơn, trong đó, điển hình nhất là viêm não. Từ đầu năm 2023 đến nay, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận hơn 1.200 trẻ mắc bệnh tay chân miệng đến khám với gần 500 trẻ phải nhập viện điều trị. Trong số đó có 20% - 30% trường hợp là nhiễm chủng virus EV71.
Vào Trung tâm Bệnh Nhiệt đới trong tình trạng sốt cao không hạ, nhiều nốt ban đỏ ở tay, chân và miệng, giật mình nhiều, bé A.N. (26 tháng, Bắc Giang) được chẩn đoán mắc tay chân miệng, có biến chứng viêm não.
Mẹ bé A.N. chia sẻ, đầu năm con đã mắc tay chân miệng với biểu hiện sốt, lở loét miệng, nhưng điều trị tại nhà vài ngày là khỏi, nên lần này khi bé mắc lại, tôi không nghĩ là con bị nặng như vậỵ, cũng may là được điều trị kịp thời, nên hiện tại con đã tỉnh táo và chuẩn bị được ra viện.
Đang nằm điều trị cùng phòng với bé A.N. là bé M.Q. (12 tháng, Vĩnh Phúc), được biết, trước khi nhập viện 2 ngày, bé M.Q. có biểu hiện sốt cao, quấy khóc, chảy dãi, ăn uống kém.
Nhưng cha mẹ chỉ nghĩ, con sốt mọc răng nên không đưa đi khám. Đến khi trẻ bắt đầu giật mình, nôn trớ nhiều, gia đình mới vội vàng đưa trẻ đến Bệnh viện Nhi Trung ương thì được chẩn đoán mắc tay chân miệng chủng virus EV71, có biến chứng viêm não.
Đề cập đến vấn đề này, bác sĩ Đỗ Thị Thuý Nga – Phó Trưởng khoa Nội Tổng quát, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, có hai biến chứng thường gặp với bệnh tay chân miệng là biến chứng thần kinh và biến chứng suy hô hấp, suy tuần hoàn.
Tuy nhiên, năm nay khoa tiếp nhận nhiều trẻ biến chứng thần kinh hơn, trong đó điển hình nhất là viêm não. Các bệnh nhi vào viện thường trong tình trạng tỉnh táo, không rối loạn tri giác nhiều, nhưng có biểu hiện giật mình, đặc biệt là giật mình ở đầu giấc ngủ và cuối giấc ngủ. Ngoài ra còn có biểu hiện là run chi, đi lại loạng choạng,…
“2 nhóm tác nhân gây bệnh tay chân miệng thường gặp là Coxsackie virus A16 (CA16) và Enterovirus 71 (EV71). Trong khi các trường hợp nhiễm CA16 thường biểu hiện bệnh nhẹ, có thể chăm sóc và điều trị tại nhà, thì EV71 sẽ gây bệnh nặng hơn với nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, viêm phổi, phù phổi, suy hô hấp, suy tuần hoàn, có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời” - TS Nguyễn Văn Lâm – Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương cảnh báo.
40% trẻ mắc tay chân miệng do chủng virus nguy hiểm
Liên quan đến vấn đề này, GS.TS Phan Trọng Lân - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, số ca mắc tay chân miệng đang ngày càng tăng, trung bình cả nước ghi nhận 350 ca/tuần phải nhập viện, trong đó 10% số bệnh nhi cần phải sử dụng thuốc đặc trị Immunoglobulin.
Bệnh tay chân miệng lưu hành tại Việt Nam chủ yếu do chủng Enterovirus 71 (EV71) và Coxsackie A16. 90% ca bệnh xảy ra ở trẻ dưới 3 tuổi. Trong đó, chủng EV71 gây bệnh cảnh nặng và dễ biến chứng hơn. Nếu trẻ biến chứng không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể tử vong.
Tại nước ta, ca nhiễm chủng EV71 đang gia tăng. Theo Cục Y tế dự phòng, nếu đầu tháng 4, số ca mắc chiếm khoảng 6% trong các mẫu xét nghiệm, đến đầu tháng 6, tỷ lệ dương tính với chủng EV71 đã tăng lên 40%.
Cũng theo GS.TS Phan Trọng Lân, ngoài bệnh tay chân miệng, hiện các bệnh truyền nhiễm tiếp tục gia tăng. Điển hình, sốt xuất huyết cứ 10 năm lại tăng gấp đôi và vẫn tiếp tục gia tăng, trở thành vấn đề y tế công cộng trên toàn thế giới.
Bên cạnh các bệnh truyền nhiễm đang lưu hành tại Việt Nam, nước ta còn có bệnh truyền nhiễm mới nổi có nguy cơ xâm nhập trên thế giới vào Việt Nam.
Đối với bệnh truyền nhiễm, công tác phòng dịch rất quan trọng. Sốt xuất huyết hay tay chân miệng do chưa có vaccine phòng bệnh nên người dân chủ động phòng bệnh từ chính gia đình.
“Bệnh tay chân miệng phòng tốt nhất là quản lý chặt vấn đề vệ sinh đồ chơi cho trẻ, giữ sạch bát đĩa cho trẻ trong bữa ăn, cùng đó luôn giữ tay sạch cho trẻ. Người trông giữ trẻ cũng cần giữ bàn tay sạch, vệ sinh tay thường xuyên để tránh làm nguồn lây bệnh.
Mỗi tuần mỗi gia đình dành ra 10 phút để kiểm tra, phát hiện và loại trừ các ổ loăng quăng, bọ gậy… để bệnh sốt huyết không có cơ hội bùng phát” - GS.TS Phan Trọng Lân khuyến cáo.
Các chuyên gia y tế cũng lưu ý thêm, khi trẻ bị tay chân miệng, cha mẹ cần theo dõi các dấu hiêu nặng cần cho trẻ nhập viện: Trẻ sốt trên 39 độ C, nôn nhiều, giật mình. Trẻ có biểu hiện quấy khóc, bứt rứt, khó ngủ hay ngủ gà, lơ mơ. Trẻ run chân tay, run người, ngồi không vững, đi loạng choạng. Da nổi vân tím, vã mồ hôi, tay chân lạnh. Về hô hấp, trẻ thở nhanh, thở bất thường, ngưng thở, rút lõm ngực, khò khè.
Ghi nhận tình trạng bệnh tay chân miệng tăng nhanh từ đầu tháng 5 và có nhiều ca biến chứng nặng, Bộ Y tế yêu cầu các cơ sở y tế cần phân loại và chuyển tuyến phù hợp, để không chuyển nặng, tử vong.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương yêu cầu các cơ sở y tế phải tổ chức tổ phân tuyến điều trị, phân luồng khám chữa bệnh. Tuyến trên phải tăng cường tập huấn, giám sát chặt chẽ, thực hiện phòng lây nhiễm chéo trong cơ sở y tế. Phát hiện sớm dịch bệnh, truyền thông tại cộng đồng, tại trường học để phòng dịch.
