Mực nước sông ngày một hạ thấp
Công tác chống hạn vụ Xuân của Hà Nội phụ thuộc chủ yếu vào mực nước trên hai hệ thống chính là sông Hồng và sông Đà. Số liệu quan trắc của Sở NN&PTNT Hà Nội trong những năm gần đây cho thấy, mực nước hệ thống các sông nêu trên đều đang có xu hướng hạ thấp.
Cụ thể trên sông Hồng, mực nước đo được tại Trạm thuỷ văn Sơn Tây trong thời gian xả nước tăng cường từ các hồ chứa thuỷ điện phục vụ sản xuất vụ Xuân 2022 giảm từ 0,3 – 0,8m so với năm 2021. Đây là mức giảm mực nước thấp nhất trong khoảng 5 năm trở lại đây. Tại trạm thuỷ văn Hà Nội, dù mức giảm không nhiều nhưng mực nước đo được cũng ngày một hạ thấp qua từng năm.
Tương tự trên sông Đà, mực nước trong các đợt xả tăng cường từ các hồ chứa thuỷ điện những năm gần đây cũng có xu thế hạ thấp. Vụ Xuân 2022, mức giảm lớn nhất dao động từ 0,6 – 1,0m. Đáng chú ý khi trong thời gian không xả nước tăng cường, mực nước trên sông Đà cũng có xu hướng giảm dần.
Chi cục trưởng Chi cục Thuỷ lợi Hà Nội Đặng Anh Tuấn cho biết, việc mực nước sông Hồng, sông Đà liên tục hạ thấp những năm gần đây ảnh hưởng lớn đến vận hành của các công trình thuỷ lợi trọng điểm. Trong nhiều năm qua, các trạm bơm: Phù Sa, Bá Giang và Ấp Bắc trên sông Hồng, không thể vận hành. Hay trong vụ Xuân 2022, trạm bơm Trung Hà trên sông Đà có nhiệm vụ cấp nước sản xuất nông nghiệp cho gần 3.500ha thuộc huyện Ba Vì cũng gần như “đắp chiếu”.
Cấp thiết cải tạo hệ thống công trình
Thống kê của cơ quan khí tượng thủy văn cho thấy, diễn biến mực nước trên hệ thống sông Hồng, sông Đà đang có xu thế ngày một giảm dần, nhất là từ năm 2018 đến nay. Việc hệ thống thuỷ lợi vận hành khó khăn ảnh hưởng lớn đến công tác chống hạn cho khoảng 58.000ha sản xuất vụ Xuân phụ thuộc vào nguồn nước tăng cường từ các hồ chứa thuỷ điện của các quận, huyện, thị xã trên địa bàn Hà Nội.
“Hà Nội cần đánh giá toàn diện khả năng lấy nước của hệ thống thuỷ lợi hiện có; triển khai xây dựng khẩn cấp hai trạm bơm dã chiến Liên Mạc và Trung Hà. Đồng thời, cải tạo, nâng cấp một số công trình lấy nước khác không phụ thuộc dòng chảy bổ sung từ các hồ chứa thuỷ điện, bảo đảm theo kịp tiến độ lấy nước của các địa phương khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ trong vụ Xuân những năm tiếp theo…”.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp.
Trên cơ sở đánh giá tình hình thực tế công tác chống hạn vụ Xuân 2022, UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo Sở NN&PTNT phối hợp với các sở ngành, 4 doanh nghiệp thuỷ lợi của Hà Nội tập trung rà soát, đề xuất phương án, với mục tiêu lâu dài là bảo đảm nguồn nước sản xuất nông nghiệp cho bà con nông dân trên tinh thần “không phụ thuộc dòng chảy từ các hồ chứa thuỷ điện”.
Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ cho biết, thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND TP, vừa qua liên ngành đã phối hợp khảo sát, đánh giá, thống nhất đề xuất một số giải pháp nhằm bảo đảm công tác chống hạn một cách chủ động hơn. Theo đó, liên ngành kiến nghị UBND TP Hà Nội chấp thuận cho phép nghiên cứu, cải tạo hệ thống công trình thuỷ lợi trên hệ thống sông Hồng, sông Đà. Trước mắt là các trạm bơm: Sơn Đà (huyện Ba Vì), Ấp Bắc (huyện Đông Anh), hệ thống tưới Vàng (huyện Gia Lâm) và cụm công trình đầu mối Liên Mạc (quận Bắc Từ Liêm).
Liên ngành cũng đề xuất UBND TP chấp thuận về chủ trương bổ sung dự án xây dựng hai trạm bơm dã chiến Trung Hà (huyện Ba Vì) và Liên Mạc (quận Bắc Từ Liêm) vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025 để tham mưu UBND TP trình HĐND TP thông qua. Đồng thời, đưa vào kế hoạch sửa chữa, chống xuống cấp các trạm bơm Xuân Phú (huyện Phúc Thọ), dã chiến Bá Giang (huyện Đan Phượng) vào năm 2023.
