Giám sát tình hình cấp nước sạch sinh hoạt: bảo đảm 100% người dân Thủ đô được sử dụng nước sạch đầy đủ, an toàn

Hôm nay, 9/10, Đoàn giám sát do Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Phạm Anh Tuấn làm trưởng Đoàn có cuộc làm việc tại Sở Xây dựng Hà Nội về tình hình triển khai các dự án cấp nước sạch sinh hoạt trên địa bàn TP Hà Nội. Tham dự có đại diện một số sở, ngành, đơn vị liên quan của TP.

Chuyển biến tích cực trong công tác cấp nước sạch 

Thông tin một số vấn đề xung quanh nội dung giám sát, lãnh đạo Phòng Quản lý hạ tầng cấp thoát nước (Sở Xây dựng Hà Nội) cho hay, về kết quả thực hiện đầu tư xây dựng các công trình cung cấp nước sạch sinh hoạt trên địa bàn TP, hàng năm, Sở Y tế ban hành kế hoạch và thực hiện giám sát công tác nội kiểm và giám sát vệ sinh, chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt tại các đơn vị cấp nước. Sở Xây dựng thường xuyên phối hợp Sở Y tế kiểm tra, giám sát các đơn vị cấp nước khắc phục những thông số không bảo đảm Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sạch sử dụng cho sinh hoạt.

Kết quả cho thấy, cơ bản các đơn vị cấp nước thực hiện nội kiểm chất lượng nước theo quy định, chất lượng nước cấp bảo đảm tiêu chuẩn của Bộ Y tế. Thực hiện chủ trương xã hội hóa, công tác cấp nước sạch trên địa bàn TP đạt kết quả tích cực, từ 37,2% người dân nông thôn được tiếp cận nước sạch năm 2016 tăng lên 95% năm 2024.

Về công tác tuyên truyền, hàng năm Sở Xây dựng tổng hợp xây dựng kế hoạch cấp nước trên toàn TP và tham mưu UBND TP ban hành hoặc ủy quyền cho Sở ban hành để thực hiện, trong đó giao chính quyền địa phương thực hiện tuyên truyền lợi ích của việc sử dụng nước sạch với sức khỏe cộng đồng, nâng cao chất lượng cuộc sống; khuyến khích người dân đấu nối sử dụng nước sạch, dùng nước tiết kiệm…

Đại diện Sở cũng cho hay từ năm 2016 trở lại đây, công tác đầu tư phát triển cấp nước tại Hà Nội được thực hiện theo hình thức xã hội hóa. Đến hết tháng 8/2025, tổng số khoảng 359/413 phường, xã (106/126 phường, xã sau sắp xếp) được đầu tư hệ thống cấp nước tập trung, với 8.638.970/8.762.486 người (2.159.743/2.202.868 hộ); tỷ lệ người dân đô thị và nông thôn được tiếp cận nguồn nước sạch tập trung đạt khoảng 98% (tăng 13 xã so với năm trước). Còn 54/413 xã (thuộc 20 phường, xã sau sắp xếp) đang được các đơn vị cấp nước tập trung triển khai đầu tư mạng cấp nước, dự kiến hoàn thành trong năm nay.

Trong đó, 15/20 xã, phường đã được đầu tư mạng cấp nước sạch với tỷ lệ hộ dân được tiếp cận sử dụng nguồn nước sạch từ 90-95%; 4/20 xã đã được đầu tư mạng cấp nước sạch với tỷ lệ hộ dân được tiếp cận sử dụng nguồn nước sạch từ 70-85%; còn 1 xã (Ba Vì) đang được nghiên cứu đầu tư mạng cấp nước sạch.

Bên cạnh đó, hàng năm, các đơn vị cấp nước đã xây dựng kế hoạch cấp nước báo cáo UBND TP và Sở Xây dựng, trên cơ sở đó Sở tổng hợp xây dựng kế hoạch cấp nước trên toàn TP và tham mưu UBND TP ban hành hoặc ủy quyền cho Sở ban hành để triển khai thực hiện.

Kế hoạch cấp nước hàng năm của TP phân tích rõ hiện trạng cấp nước từng khu vực, những thuận lợi và khó khăn, kế hoạch sản xuất cung cấp nước trong năm, dự kiến các khu vực bất lợi trên hệ thống gặp khó khăn về cấp nước và giải pháp bảo đảm cấp nước… Với các nhà máy (NM) nước có công suất lớn (sông Đuống, sông Đà...), kế hoạch đưa ra giải pháp để vận hành NM khi có sự cố vỡ ống, giảm áp lực thiếu nguồn từ các NM nước. 

Hiện tổng công suất nguồn cấp nước từ các NM nước tập trung trên địa bàn TP (theo thiết kế) đạt khoảng 1.696.600m3/ngđ, công suất cấp nước tập trung trung bình đạt 1.300.000 m3/ngđ, đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng nước của người dân trên địa bàn; công tác lưu thông phân phối không có sự cố lớn.

Theo Sở Xây dựng, nhìn chung công tác đầu tư phát triển các dự án cung cấp nước sạch phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người dân Thủ đô luôn được TP cùng các cấp, ngành quan tâm, lãnh đạo chỉ đạo, xác định là nhiệm vụ chính trị quan trọng cần tập trung chỉ đạo thực hiện.

Tuy nhiên, khó khăn là một số quy định của Luật Đầu tư và quy định pháp luật chuyên ngành cấp nước chưa đồng bộ dẫn tới khó khăn trong việc thực hiện các thủ tục pháp lý về đầu tư, xây dựng, lựa chọn đơn vị cấp nước… Cùng đó, một số khu đô thị mới với nhiều nhà cao tầng đang đưa vào sử dụng, nhu cầu sử dụng nước tăng, trong khi hệ thống mạng lưới cấp nguồn chưa được đầu tư đồng bộ; một số khu vực sử dụng nguồn từ các trạm cấp nước cục bộ vào thời gian cao điểm mùa hè có thể thiếu nước cục bộ; một số khu đô thị đã được đầu tư xây dựng từ lâu nhưng công tác bảo trì, duy tu của chủ đầu tư chưa bảo đảm; một số khu vực nội đô có hệ thống mạng cấp nước cũ đã xuống cấp nhiều năm…

Từ đó, lãnh đạo Sở đề nghị Bộ Xây dựng sớm tham mưu Chính phủ, trình Quốc hội ban hành Luật Cấp thoát nước để tháo gỡ những khó khăn, không đồng bộ giữa Luật Đầu tư và quy định pháp luật chuyên ngành. Đồng thời, đề nghị thực hiện chính sách hỗ trợ giá nước sạch cho khu vực miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số, khu vực ảnh hưởng môi trường của các khu xử lý chất thải sinh hoạt và bố trí ngân sách thực hiện đầu tư công với những khu vực không thể tiếp cận hệ thống cấp nước tập trung.

Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các đề án

Tại cuộc làm việc ghi nhận nhiều ý kiến trao đổi, đặt vấn đề xung quanh nội dung giám sát từ các thành viên Đoàn, đã được đại diện các sở, ngành liên quan và đơn vị cung cấp nước sạch, chủ đầu tư dự án cấp nước trên địa bàn TP… và lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội trả lời làm rõ.

Lắng nghe đầy đủ ý kiến, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Phạm Anh Tuấn đánh giá Sở Xây dựng Hà Nội- cơ quan được giao nhiệm vụ quản lý lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật cấp nước, đã chủ động tham mưu UBND TP ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, trong đó nổi bật là Quy hoạch (QH) cấp nước Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn 2045 và Phát triển hệ thống cấp nước sạch sinh hoạt trên địa bàn TP Hà Nội giai đoạn 2021-2025.

Sở cũng đã phối hợp các sở, ngành, UBND quận, huyện, thị xã cũ và các sở, ngành, UBND xã, phường từ ngày 1/7/2025 hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp triển khai thực hiện; một số dự án trọng điểm được đẩy nhanh tiến độ, từng bước cấp nước tới khu vực nông thôn.

Khẳng định Đoàn đánh giá cao sự nỗ lực, tinh thần trách nhiệm của Sở Xây dựng Hà Nội và các đơn vị cấp nước trong triển khai thực hiện những dự án cấp nước sạch sinh hoạt trên địa bàn TP, với các dự án được triển khai đúng định hướng QH, góp phần cải thiện điều kiện sống và bảo vệ sức khỏe Nhân dân, Trưởng Đoàn giám sát cũng thẳng thắn chỉ ra một số tồn tại: việc quản lý chất lượng, giám sát thực hiện, nhất là tiến độ các dự án xã hội hóa còn chậm; công tác phối hợp liên ngành chưa thật chặt chẽ; công tác thông tin tuyên truyền đến người dân còn hạn chế…

Bên cạnh một số nguyên nhân khách quan, ông Phạm Anh Tuấn nêu rõ nguyên nhân chủ quan là một số đơn vị cấp nước chưa nghiêm túc thực hiện nghĩa vụ báo cáo, giám sát chất lượng; việc kiểm tra, đôn đốc của cơ quan quản lý thiếu thường xuyên; nhận thức của người dân về bảo vệ công trình cấp nước chưa cao…

Từ đó, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP đề nghị Sở Xây dựng sớm có giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện các đề án bảo đảm hoàn thành đúng kế hoạch; tổ chức rà soát, cập nhật toàn bộ QH cấp nước Thủ đô và xây dựng lộ trình hoàn thành 100% cấp nước sạch cho khu vực nông thôn vào năm 2030.

Song song đó, cần tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng nước; công khai thông tin kết quả kiểm định định kỳ và xử lý nghiêm các đơn vị vi phạm quy chuẩn; tham mưu UBND TP cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng mạng lưới cấp nước vùng khó khăn; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý, giảm thất thoát nước sạch...

Đối với UBND TP, Trưởng Đoàn kiến nghị ưu tiên bố trí vốn đầu tư công cho các dự án nước sạch vùng ven đô, miền núi, khu vực dân cư tái định cư; chỉ đạo các sở, ngành liên quan phối hợp chặt chẽ trong thẩm định, đấu nối, bảo vệ hành lang tuyến ống cấp nước; tăng cường kiểm tra công tác cấp nước sạch toàn TP để kịp thời tháo gỡ vướng mắc.

Phía UBND các xã, phường, ông Phạm Anh Tuấn đề nghị chủ động rà soát, lập danh mục khu vực chưa có mạng lưới cấp nước, báo cáo Sở Xây dựng để tổng hợp; đẩy mạnh tuyên truyền vận động Nhân dân sử dụng nước tiết kiệm, bảo vệ công trình cấp nước.

“Đề nghị Sở khẩn trương khắc phục những tồn tại, đẩy nhanh tiến độ các dự án còn dở dang, bảo đảm mục tiêu “đến năm 2030, 100% người dân trên địa bàn Thủ đô được sử dụng nước sạch đầy đủ an toàn, ổn định, bền vững”; báo cáo Ủy ban MTTQ Việt Nam TP kết quả khắc phục tồn tại và thực hiện các nội dung kiến nghị”- Trưởng Đoàn nêu rõ.

Thay mặt lãnh đạo Sở, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Thế Công khẳng định lãnh đạo Sở nghiêm túc tiếp thu toàn bộ ý kiến của Đoàn và các sở, ngành, đơn vị, sẽ chỉ đạo các bộ phận trực thuộc hoàn thiện báo cáo gửi lại Đoàn giám sát.