Tuy nhiên, bên cạnh các cơ sở có uy tín, vẫn còn một số tổ chức, cá nhân đưa ra thị trường những sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ, vi phạm quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP).
Tràn lan bánh Trung thu “3 không”
Thị trường bánh Trung thu đang bước vào thời kỳ cao điểm. Những ngày này, tại các cửa hàng kinh doanh bánh kẹo, sàn thương mại điện tử (TMĐT) tràn lan bánh Trung thu handmade "3 không": Không nhãn mác, không nguồn gốc xuất xứ, không hạn sử dụng. Thậm chí trên nhiều sàn TMĐT còn công khai rao bán các loại bánh Trung thu nhập từ Đài Loan, Hồng Kông, Trung Quốc với giá rất rẻ.
| Cán bộ quản lý thị trường Hà Nội kiểm tra cửa hàng kinh doanh bánh Trung thu trên địa bàn quận Hoàn Kiếm. Ảnh: Hoài Nam |
Khảo sát thực tế một số cửa hàng kinh doanh bánh kẹo cho thấy, một chiếc bánh Trung thu handmade cỡ nhỏ 120 - 150g có giá dao động từ 40.000 - 70.000 đồng/chiếc; loại lớn hơn từ 210 - 800g có giá 65.000 - 480.000 đồng/chiếc; trung bình 1 hộp 4 bánh có giá bán phổ biến trên 200.000 đồng/hộp. Thời điểm này, trên các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo... liên tục xuất hiện những lời quảng cáo, rao bán sản phẩm “bánh Trung thu trứng muối tan chảy siêu ngon, siêu rẻ” xách tay từ Hồng Kông (Trung Quốc), Đài Loan (Trung Quốc), với giá bán 70.000 - 100.000 đồng/hộp 6 bánh. Không chỉ xuất hiện trên sàn TMĐT, nhiều cửa hàng, đại lý bánh kẹo tư nhân cũng “quảng cáo” bánh Trung thu Đài Loan hạn sử dụng lên tới 4 tháng, được bán theo set 20 cái với giá khoảng 100.000 đồng, nếu mua 1 set bánh 55 - 60 cái, giá bán sẽ là 199.000 đồng, mua số lượng lớn được giảm 10 - 20%.
Khó kiểm soát chất lượng, nguồn gốc
Dịp Tết Trung thu cận kề cũng là lúc thị trường bánh Trung thu vào mùa, kéo Cán theo đó, các hành vi buôn bán, vận chuyển những sản phẩm nhập lậu, không có nguồn gốc, xuất xứ hay sản xuất hàng hóa không bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm gia tăng.
Mới đây, Đội quản lý thị trường (QLTT) số 5 (Cục QLTT Hà Nội) qua kiểm tra đã phát hiện 1.000 chiếc bánh Trung thu do nước ngoài sản xuất đang tập kết tại số nhà 301 Trần Khát Chân. Trước đó, đội QLTT số 17 kiểm tra điểm tập kết hàng hóa tại số 27 Trần Duy Hưng phát hiện 8.000 sản phẩm (tương đương hơn nửa tấn) bánh kẹo như bánh Trung thu, bánh chuối, bánh phô mai... do nước ngoài sản xuất, không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ.
Chia sẻ về thủ đoạn vận chuyển, tiêu thụ bánh Trung thu nhập lậu, Cục trưởng Cục QLTT Hà Nội Chu Xuân Kiên thông tin: Các đối tượng buôn lậu mặt hàng này thường xuyên thay đổi biển kiểm soát phương tiện vận chuyển, hoặc đổi địa điểm tập kết hàng hóa liên tục, thậm chí lợi dụng xe chuyển phát nhanh của ngành Bưu điện để vận chuyển. Về đến Hà Nội, các đối tượng lại phân chia, xé lẻ đưa hàng đi ngay chứ không tập kết lâu ở một địa điểm cố định.
Để ngăn chặn hàng lậu, bảo vệ quyền lợi, sức khỏe người tiêu dùng, Tổng cục QLTT đã có văn bản yêu cầu các đơn vị tại địa phương tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường dịp Tết Trung thu 2020. "Trước Tết Trung thu, lực lượng QLTT sẽ tập trung kiểm tra việc vận chuyển, sản xuất, kinh doanh các nguyên liệu làm bánh Trung thu để kịp thời ngăn chặn các hành vi nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo chất lượng ATTP trên địa bàn được phân công quản lý" - Tổng cục trưởng Tổng Cục QLTT Trần Hữu Linh nhấn mạnh.
Cục QLTT TP Hà Nội cũng đã ra văn bản số 709/QLTTHN-NVTH yêu cầu các đội QLTT tăng cường kiểm tra việc vận chuyển, sản xuất, kinh doanh các nguyên liệu làm bánh Trung thu, qua đó ngăn chặn các hành vi nhập lậu, kinh doanh hàng không rõ nguồn gốc, không bảo đảm chất lượng ATTP; công bố tên cơ sở, địa chỉ, loại sản phẩm vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng để cảnh báo người tiêu dùng.
Tuy nhiên, trên thực tế, việc kiểm soát chất lượng bánh handmade vẫn không hề dễ dàng. Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP Hà Nội Hoàng Minh Thu, khó khăn lớn nhất là kiểm soát nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm, ngoài hồ sơ hợp đồng về nguồn gốc và hóa đơn mua bán, chúng tôi còn yêu cầu phải có thêm giấy đăng ký kinh doanh của cơ sở sản xuất ra nhân bánh, kiểm nghiệm định kỳ nhân bánh đó đạt yêu cầu, được lưu trữ tại cơ sở. Tuy nhiên, hoạt động của đoàn kiểm tra chỉ thực hiện định kỳ nên khó có thể kiểm soát 100% lượng nguyên liệu, vì vậy vai trò của chủ cơ sở trong việc bảo đảm ATVSTP rất quan trọng.
Đồng tình với ý kiến này, Phó Cục trưởng Cục QLTT Hà Nội Trịnh Quang Đức nêu rõ: Theo quy định, các hộ nhỏ lẻ sản xuất bánh Trung thu handmade có quyền bán trên các kênh TMĐT và phải đăng ký với Nhà nước, đồng thời chấp hành các quy định chung. Tuy nhiên, sàn TMĐT là kênh bán hàng khá rộng, muốn giám sát, kiểm soát đòi hỏi sự hợp tác từ phía các sàn giao dịch TMĐT.
“Để ngăn chặn tình trạng kinh doanh hàng nhập lậu, trong đó có bánh Trung thu, cần quy rõ trách nhiệm của các sàn TMĐT với hàng hóa, qua đó ngăn chặn tình trạng lợi dụng sàn giao dịch TMĐT để bán hàng giả, hàng lậu, lừa đảo người tiêu dùng” - ông Đức kiến nghị.
"Tổng cục QLTT yêu cầu lực lượng QLTT các địa phương, đặc biệt là Cục QLTT các tỉnh, TP khu vực biên giới và dọc theo tuyến vận chuyển từ biên giới vào nội địa tăng cường kiểm tra đột xuất các cơ sở sản xuất bánh Trung thu quy mô lớn, đầu mối cung cấp, địa điểm tập kết nguồn hàng. Song song với đó, cục QLTT các địa phương cần tăng cường công tác hậu kiểm ATTP đối với mặt hàng bánh Trung thu lưu thông trên thị trường. Trong quá trình kiểm tra cần kết hợp tuyên truyền trực tiếp các quy định của pháp luật về kinh doanh hàng hóa và bảo đảm ATTP; công bố công khai tên cơ sở, địa chỉ, loại sản phẩm vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng để cảnh báo và nâng cao nhận thức pháp luật cho người tiêu dùng." - Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT Trần Hữu Linh "Bên cạnh sự vào cuộc của lực lượng chức năng, người tiêu dùng không nên lựa chọn, mua sản phẩm trôi nổi, không có nguồn gốc xuất xứ, hàng hết hạn sử dụng, hàng lậu không có giấy tờ kiểm định của hải quan." - Phó Cục trưởng Cục QLTT Hà Nội Nguyễn Minh Hùng |
