Báo cáo tại hội thảo, Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển Nông thôn Hà Nội Hoàng Thị Huyền cho biết, hiện nay, trên địa bàn Hà Nội có 11 trang trại và 4 HTX nông nghiệp chuyên ngành kết hợp giáo dục, du lịch trải nghiệm. Quy mô vốn, tài sản đối với các trang trại du lịch nông nghiệp khá cao, từ 5 đến 30 tỷ đồng. Qua hoạt động thực tiễn, các đơn vị này đã chứng minh hiệu quả vượt trội so với mô hình sản xuất nông nghiệp đơn thuần. Theo thống kê, bình quân doanh thu trang trại du lịch năm 2020 trên địa bàn Hà Nội đạt 2,5 tỷ đồng/trang trại.
Tuy nhiên, hầu hết các hoạt động du lịch nông nghiệp ở các trang trại, HTX nông nghiệp vẫn mang tính tự phát, manh mún, trùng lắp, không có quy hoạch, chưa được kết hợp với các tuyến du lịch nên lượng khách còn ít. Cơ sở hạ tầng lưu trú trong các trang trại, HTX chưa được đầu tư bài bản. Một thực trạng nữa là lao động làm việc trong các trang trại, HTX nông nghiệp chưa được đào tạo, thiếu kiến thức và kỹ năng. Vì thế, các trang trại, HTX nông nghiệp chưa khai thác hết được tài nguyên du lịch bản địa.
Nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng trên là do chưa có cơ chế chính sách hỗ trợ cụ thể cho kinh tế trang trại, HTX kết hợp du lịch trải nghiệm. Phần lớn đất đai của nhiều trang trại còn sử dụng theo hình thức tạm giao, ký hợp đồng thầu với các địa phương. Do vậy, các chủ trang trại chưa thực sự yên tâm, chưa mạnh dạn đầu tư sản xuất lâu dài. Bên cạnh đó, việc phát huy hiệu quả trên đất còn hạn chế. Hiện nay, đất sản xuất nông nghiệp giao cho các hộ sản xuất (50 năm), tuy nhiên thực tế, nhiều hộ dân bỏ hoang không sản xuất, trong khi các chủ trang trại muốn mua, thuê lại nhưng gặp khó khăn trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng. Ngoài ra, phần lớn các chủ trang trại thiếu vốn để đầu tư mở rộng phát triển sản xuất, việc tiếp cận vốn vay tín dụng ưu đãi đối với chủ trang trại, HTX còn nhiều khó khăn do vướng mắc thủ tục, thời gian vay vốn. Trong khi đó, công tác quản lý Nhà nước về trang trại, HTX gắn với du lịch nông nghiệp, nông thôn chưa được hoàn thiện; thiếu cơ chế, chính sách hỗ trợ của Nhà nước...
Phát biểu tại hội thảo, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết, để các trang trại, HTX nông nghiệp hoạt động kết hợp du lịch hiệu quả, đúng quy định pháp luật, đóng góp hiệu quả vào phát triển kinh tế nông thôn, Nhà nước cần có cơ chế chính sách khuyến khích mô hình này phát triển. Đồng thời đẩy nhanh tiến độ giao đất, cho thuê đất, có chính sách giao đất ổn định lâu dài cho các trang trại, HTX thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; đẩy mạnh xây dựng kết cấu hạ tầng, nhất là hệ thống thủy lợi, giao thông, hệ thống cung cấp điện, nước.
Song song với đó, các địa phương cần xây dựng kế hoạch và triển khai chương trình hỗ trợ đưa sản phẩm OCOP vào du lịch. Hỗ trợ kết nối các trang trại, HTX có hoạt động du lịch gắn với các tour, tuyến của các DN lữ hành.
